reizen
Geld voor souvenirs
Tot mijn verbazing zit
Ismael aan een van de
tafeltjes de krant te lezen
V-v
Veel gebeurt er,
volgens Koos van
Wees, niet tijdens
zeiltochten langs de
Kroatische kust.
Maar goede
gesprekken en de
zon zien ondergaan
en weer opkomen,
heeft ook zijn
charme.
reizen@wegener.nl
PZC |Hj| 024-3650360
Zaterdag 14 juni 2008
O
m
TO
7\
00
O
Een goede naam hebben we niet in Marokko. Al
thans, niet wanneer het om geld uitgeven gaat.
„Kijken, kijken, niet kopen." In elke souk, bij elke
toeristische attractie wordt je ermee geconfronteerd, zo
dra men hoort dat je Nederlander bent. Over het alge
meen kun je daar schouderophalend aan voorbij gaan.
Wanneer je de rotzooi ziet die men je aan wil smeren,
getuigt niet kopen alleen maar van gezond verstand.
De gemiddelde handelaar in een willekeurige souk
vraagt in eerste instantie een prijs die al zijn handels
waar bij elkaar nog niet waard is. Zonder blikken of blo
zen. De vijftig euro, die een prachtige antieke (ja,ja) pot
moet opbrengen is zó uit de lucht gegrepen dat de po
tentiële koper er even naar moet happen. Maar, wie
naar een prijs heeft gevraagd, móet gaan onderhande
len. Om ervan af te zijn, bied je vijf euro voor die pot.
En dan maar hopen dat de verkoper zegt dat je de pot
op kunt. Ben je er van af Maar dat valt vaak tegen. Hoe
wel het absurd lage bod (to procent van de vraagprijs)
wordt begroet met hoongelach, volgt al snel een tegen
bod. Tien euro, zegt de man en vertrekt geen spier. Veer
tig minder dan zijn eerste prijs! Voor je het weet sta je
voor 7,50 euro op straat met een droevige pot, die je ei
genlijk niet wilde hebben.
Als zakelijk onbenul betaal ik meestal maar wat men
vraagt en ik begrijp echt wel dat ik regelmatig
teveel betaal. Om zo weinig mogelijk het gevoel
te krijgen dat mij een oor is aangenaaid, koop
ik over het algemeen gewoon niets.
Ergens in de adembenemend mooie 'Gorges
des dadès' stoppen we voor een kop koffie. Aan
de overkant de onvermijdelijke souvenirwinkel.
De verkoper ziet ons Nederlandse nummer
bord en roept lachend: Holland? Ik vermoed
welke zin erop volgt, maar de man verrast me.
In een paar grappige volzinnen nodigt hij ons uit om
toch maar vooral bij hem thee te komen drinken. Hij
heeft familie in Nederland en ook zijn vrouw zal blij
zijn die taal weer eens te horen.
Izmael blijkt een gezellige man, mét een aardige vrouw
en zeven kinderen. In een paar minuten legt hij uit hoe
zijn bedrijfje werkt. Vrouw en kinderen maken de sou
venirs en hij verkoopt ze in de grootste souks van het
land. Morgen vertrekt hij naar de kustplaats Essaouira.
Hij heeft net alles ingepakt, maar omdat wij vast wel
willen zien wat hij daarginds allemaal gaat verkopen,
opent Izmael de twee enorme tassen en gooit de han
del op de vloer van zijn woonkamer.
„Kijk eens wat een mooie spullen! Alleen het beste van
het beste natuurlijk." De sympathieke man kijkt me aan
met een blik die om complimenten vraagt. Ik meld dat
het echt schitterend is. Fout
Mijn oog valt op een mooie houten schaal. Ik loop er
heen, raap hem op en bekijk hem aandachtig. De schaal
is van hout. Oud hout, dat ooit is gebarsten en werd ge
repareerd met metalen strips. Wel origineel. Verder is
het ding beslagen met metalen versierselen. In het mid
den een stuk blik met een jodenster. Ik informeer naar
de herkomst van de schaal. Fout 2.
Het is een oude berberschaal die werd gebruikt voor
het opdienen van couscous. Ismael heeft hem zelf ver
sierd. De ster zit er in om de historische band tussen jo
den en berbers te benadrukken. Ik vraag wat zo'n
schaal nou mag kosten. Jawel, fout 3.
Na vijf minuten verlaat ik vijftig euro lichter de shop
van Ismael. Ik weet niet hoe erg ik ben getild, maar
toch heb ik een goed gevoel. Aardige man, leuke kinde
ren, harde werkers, met ook nog eens familie in
Utrecht. Die gun ik het helemaal. Daar is niets fout aan.
De volgende dag filmen we op een marktje in de buurt.
Wanneer we een zonnesteek nabij zijn, schuilen we
even in een koffiehuisje. Tot mijn niet geringe verba
zing zit daar Izmael aan een van de tafeltjes de krant te
lezen. Moest u niet naar Essaouira? De markt, weet u
wel? Handenschuddend en vriendelijk lachend zegt hij
dat het deze keer niet nodig is. Als ik vraag naar de re
den krijg ik een vette knipoog. Gisteren goede zaken ge
daan, zegt hij lachend. Met een Nederlander. Kijken, kij
ken..., en nog kopen ook.
Luieren op zeilrefc
KROATIË
ITALIË
-w
SLOVENIË
HONGARIJE
Zagreb
'p:J
KROATIË
I
J -
sis
Sibertik
0 Split
BOSNIË EN
HERZEGOVINA
V/s
50 km
:JD/ANP
SSS
Üf||
ijp
Dubrovnik
MONTE
NEGRO
De Nerezine in een baaitje op het eiland Vis.
foto Petronel
Een mens maakt wat
mee tijdens een als zeil-
reis vermomde
niets-doen-vakantie
langs de Kroatische
kust. Stekelige onderwa
ter-egels, een fel brandende zon,
idyllische vissersplaatsjes, diep in
termenselijk contact, het leven
staat bol van de verrassingen. Je
moet ermee om kunnen gaan.
De reis begint in Zadar, een van
historie uitpuilende kustplaats,
met een centrum dat sinds de Ro
meinen er aan het begin van onze
jaartelling de scepter zwaaiden nau
welijks is veranderd. Qua indeling
dan, want de kleine straatjes van
toen zijn in de jaren daarna voor
zien van alle bouwstijlen die de ge
schiedenis voorhanden heeft.
Een gevolg van de door de eeuwen
wisselende stadsheren: Romeinen,
Byzantijnen, Ottomanen, Slaven,
Kroaten, Fransen, Oostenrijkers en
Italianen, allemaal lieten ze er hun
sporen na. Zelden zoveel historie
samengebald gezien op zo'n klein
oppervlak als in Zadar.
Behalve die historie heeft Zadar
een kustlijn die zonder overdrijven
mondain te noemen is. De Cote
d'Azur, daar doen de met palmen
afgezette boulevard en witte palei
zen uit vorige eeuwen aan denken.
Zo mondain, dat de rijken en be
roemden der aarde er graag hun an
ker laten vallen, aldus onze trotse
gids. Van Roman Abramovitch tot
Bill Gates, en van George Clooney
tot Brad Pitt, allemaal brachten ze
er wel eens de nacht door.
Zadar staat model voor al die ande
re plaatsen langs de duizenden ei
landen tellende Dalmatische kust.
Die zijn dan misschien kleiner,
maar ademen dezelfde historie en
hebben dezelfde nauwe straatjes
als ten tijde van het Romeinse kei
zerrijk.
Met als uitzondering op de regel Si-
benik, dat pas rond het jaar 1.000
werd gebouwd maar desondanks
hetzelfde stratenpatroon volgt als
die oudere steden. Sibenik heeft
zonder twijfel het mooist gelegen
kerkhof van het westelijk halfrond.
Bovenop een paar honderd meter
hoge heuvel, met uitzicht over de
hele stad, de zee en de eilanden. Je
zou er subiet begraven willen wor
den.
Hoe mooi die plaatsjes als Vodice,
Zlarin en Sibenik ook zijn, een zee-
zeilreis langs de Kroatische kust is
toch vooral met zijn allen in het
zelfde schuitje zitten. De Nerezine
is een 30 meter lang schip dat
plaats biedt aan 34 passagiers. Op
