spectrum 8
Twee wijnglazen,
één met barst
mm
dK
Duitsland is het Amerika van Europa geworden, zeggen
de Duitse vakbonden. Miljoenen werknemers verdienen een
'hongerloontje' en steeds meer Duitsers nemen een bijbaantje.
„Ze moeten ophouden met jammeren", menen liberale denkers.
Petra Mertens
PZC
Zaterdag 14 juni 2008
L
Ik.
STANDPLAATS
FRANKRIJK
door
Olivier van Beemen
Een voornaam heeft Madame Aïach niet.
Je noemt haar Madame Aïach en zo
noemt ze zichzelf ook. Madame Aïach is
altijd bruin, ook midden in de winter. Ze
is een beetje gezet, laat het haar maar niet horen,
en ze draagt altijd een dikke laag lippenstift.
Madame Aïach was tot maandag mijn huisbazin.
Ze woont in een goede voorstad van Parijs met
haar man, Monsieur Aïach, ook altijd bruin. Vol
gens de telefoongids is hij chirurg. Zijn voorko
men doet vermoeden dat hij een plastische is. Of,
zoals de Fransen dat veel mooier zeggen: een 'chi-
rurgien esthétique'.
Nabij het drukke plein Place de la Nation in Pa
rijs bezitten Monsieur en Madame Aïach enkele
appartementen, waarvan ik er een bewoonde.
Tot maandag dus. Toen ging ik eruit
omdat een samenwoonpoging met
mijn vriendin niet geheel volgens plan
was verlopen. Ex-vriendin (trouw kij
ker van Sex and the Cityis naar een
minnaar in Londen en het appartement
is voor mij alleen te duur. Daar komt
het op neer.
Het verlaten van een appartement is
geen sinecure. Niet omdat ik me in de
|k vijf maanden die ik er woonde bijzon
der ben gaan hechten aan de plek, maar
meer vanwege de plichtplegingen die
het met zich meebrengt. Uiteraard een
fikse schoonmaakbeurt, maar bovenal:
de inventaris.
Mijn ex-appartement was gemeubi
leerd. Dan heb ik het niet over een wo
ning met een bed, een tafel en
een koelkast (die waren er ook),
maar er bleek ook een lijst van
tien pagina's van alle meubels,
prullaria en tierelantijntjes, die
Madame Aïach in haar eigen
woning niet meer nodig had.
Die lijst heeft alles te maken
met de achterdocht en het wantrouwen dat de
Fransen zo kenmerkt. Administreren en de za
ken vastleggen, liefst met zoveel mogelijk papier
en stempels, zit in hun bloed. De lijst met huis
raad van Madame Aïach was aangelegd door
haar dochter, 'die computers begrijpt'. Het arme
kind.
Enkele hoogtepunten: 1 glazen muurkastje voor
zien van spiegel met daarin 4 tinnen personages,
6 kleine steentjes, 3 olifantjes van keramiek en 1
mandje, 2 wijnglazen van het merk FLY, waar
van 1 met barst,
1 yoghurtmaker van SEB met 8 potjes.
Madame Aïach is deze ochtend een uur te laat,
net als de vier eerdere keren dat ik haar ontmoet
te. „Oh, die files op weg naar Parijs", klaagt ze
dan. Ik zeg niet dat die er iedere keer opnieuw
staan en dat ze een uur eerder weg zou kunnen
gaan. Ik zeg: „Die vervelende files inderdaad."
Vier uur lang vinken Madame Aïach en ik of al
les er nog is en in welke staat het verkeert. Zo
blijkt een voormalig gordijn dat inmiddels dienst
doet als bankbedekking een kleine vlek te heb
ben. Dus voegen we allebei op onze lijst de woor
den 'bevlekt, schoon te maken' toe. Op mijn kos
ten uiteraard. Inzet van de hele procedure is na
melijk: hoeveel van mijn borg van 2.400 euro zie
ik terug?
Madame Aïach heeft bovendien Odette, haar
schoonmaakster, meegenomen. Zoals Madame
Aïach geen voornaam heeft, heeft Odette geen
achternaam. Wel wordt ze met 'u' aangesproken.
Hoewel ik best trots op mijn eigen schoonmaak
actie ben, slaagt Odette erin het appartement
nog iets grondiger schoon te maken. Madame
Aïach tegen mij: „Dat gebeurt op uw kosten."
„Ah, maar dan zijn de kosten van een buitenland
correspondent die een uur op u zit te wachten
voor uw rekening. Zal ik u mijn uurtarief doorge
ven", suggereer ik.
Daar kan Madame Aïach niet om lachen. Ergens
de komende weken zal ze mij een cheque toestu
ren. Het bedrag daarop is voor mij nog een groot
raadsel.
f ven een sigaretje", puft Pe-
I tra Mertens. De 46-jarige
Oost-Berlijnse komt zo-
juist van haar werk bij dro-
gisterijketen Schlecker.
JksmmstA Straks moet ze nog een
paar uurtjes vakken vullen bij supermarkt
Real. „Ik werk graag, maar hoeveel uren ik
ook maak, financieel schiet het niet op. Met
de 800 euro van Schlecker betaal ik de vaste
lasten en de auto. Met de 250 euro die ik bij
Real verdien, doe ik de rest. Dat is geen vet
pot. Ik krijg er wel iedere dag brandende voe
ten van."
Duitsland beleeft een 'banenwonder', zoals
de Duitse media het omschrijven. Mogelijk
zakt de werkloosheid dit jaar onder de drie
miljoen, een cijfer dat zelfs al wordt geassoci
eerd met het Wirtschafiswunder uit de jaren
vijftig. Vakbonden en politieke partijen aan
de linkerkant spreken echter van een groot
schandaal. Want ruim één op de vijf Duit
sers werkt voor een 'hongerloon'. Een alge
meen minimumloon kent Duitsland niet.
Uurlonen van 3,50 tot 7 euro zijn heel nor
maal als beveiliger, kapster of caissière.
„Wij zijn het Amerika van Europa gewor
den", zegt Achim Neumann van Ver.di, de
door Achille Prick foto's David Heerde/GPD
grootste vakbond in de dienstensector. „In
de VS wordt 25 procent van de werknemers
tot de laagst verdienenden gerekend. Dat
zijn mensen die minder dan tweederde van
het gemiddelde uurloon verdienen. Duits
land is met 22 procent koploper in Europa.
Als je hier hard werkt, wil dat niet zeggen
dat je daar van kunt leven. Ondanks een
40-urige werkweek maken mensen schul
den om rond te komen. Ruim twee miljoen
fulltime werknemers hebben inmiddels een
bijbaantje. Dat is 60 procent meer dan vier
jaar geleden. Duitsland is een hard land ge
worden."
Voor het eten reserveert Petra per week 20
euro. „Veel eenpansmaaltijden, spaghetti,
rijst voor drie dagen. Gehakt neem ik alleen
als het voor 1,99 per kilo in de aanbieding is.
Fruit soms. Ach, het gaat best van 20 euro.
Als je maar geen domme dingen doet. Steak
of verse vis kun je vergeten. Ook voor ande
re uitgaven zit ik alleen maar te rekenen. De
ze maand is mijn dochter jarig en haar
vriend ook. Je wilt toch een cadeau kopen,
maar dat is dan lastig."
Stoppen met roken is geen optie. „Dat is
echt het enige wat ik nog heb aan ontspan
ning." Petra schaamt zich dat ze het moet
Petra Mertens verdient met haar werk bij Schlecker 800 euro.
„Daar betaal ik de vaste lasten en de auto van. Met de 250 euro
die ik bij Real supermarkt verdien, doe ik de rest. Dat is geen vetpot.
Ik krijg er wel iedere dag brandende voeten van."