Mosselsecto
Zeeuwse mossel
of niet?
Zeeuwse mossel
1 4 I Zaterdag 14 juni 2008
Wanneer mag een mossel een Zeeuwse mossel heten? Daar wil
SE Zeeland duidelijkheid over. Het mosselbedrijf spande een
rechtszaak aan tegen vier concurrenten uit Yerseke. Twee
partijen staan voor de rechter: de één produceert 'verse
mosselen', de ander 'Zeeuwse mosselen'. De uitspraak laat al
een paar maanden op zich wachten, maar staat nu gepland voor
eind juni. Welke argumenten dragen de partijen aan?
door Cornelleke Blok
Erwin Bastemeijer,
SE Zeeland
Bij hoge uitzondering tref je
een Zeeuwse mossel aan die
daadwerkelijk in Zeeland is
geboren en opgegroeid." Basteme
ijer vindt het consumentenbedrog.
„De consument stelt zich van een
Zeeuwse mossel iets anders voor
dan een mossel die zijn hele leven
in Ierland of Denemarken is ge
weest. Alle bedrijven importeren,
net als wij, op grote schaal mosse
len uit het buitenland. Wij den
ken: dan kunnen we ze net zo
goed in het buitenland verpakken.
Het enige verschil tussen ons en
de concurrenten is dat zij ze eerst
een paar uur aan wal verwateren
en dan verpakken in Zeeland. Pre
cies dezelfde mosselen worden
hier wél Zeeuws genoemd. Het
kort verwateren aan wal maakt
een buitenlandse mossel niet
Zeeuws. Dat hebben we laten on
derzoeken. De vier grote mosselbe-
drijven spanden vorig jaar een
kort geding aan tegen een afnemer
van ons, omdat hij de mosselen als
Zeeuwse mosselen verkocht. Het
kort geding is uiteindelijk ingetrok
ken. Wij verkopen onze mosselen
nu - in afwachting van de rechts
zaak - als 'verse mosselen'. Wij
hebben in deze zaak aan de rech
ter gevraagd om duidelijkheid te
scheppen: hij moet maar zeggen
wat een Zeeuwse mossel is. Er is
nergens een definitie. Het kan
toch niet zo zijn dat de concurren
tie bepaalt wat een Zeeuwse mos
sel is? Er moeten spelregels komen,
want zo vrijblijvend als het nu is,
dat kan niet. Ik vind dat er ge
werkt moet worden aan een streek
gebonden certificaat of een keur
merk. Op dit moment weet je niet
wat je eet. Consumenten moeten
weten welke mosselen écht uit Zee
land komen en welke niet."
Edwin Foudraine,
Prins Dingemanse
Al onze mosselen zijn
Zeeuws", zegt Foudraine
zonder twijfel. Ook zijn be
drijf haalt mosselen uit de Wad
denzee en importeert uit Ierland,
Duitsland en Denemarken. Al ja
ren trouwens. Maar voor de leden
van de mosselhandel is het klip en
klaar wanneer een mossel Zeeuws
mag heten, zegt Foudraine. „Als
een mossel tot de mytilus edulis
soort behoort en uit een leefomge
ving komt die vergelijkbaar is met
de Zeeuwse, dan mag hij in de Oos-
terschelde verwaterd worden. Dan
noemen we het een Zeeuwse mos
sel. Dat hebben we niet vorige
week bedacht. Die grenzen staan
al zo'n dertig jaar vast. Ik vind
ook: een Canadese mossel wordt
nooit Zeeuws, ook al leg je 'm in
Zeeuws water. Het is een hele an
dere soort en het hele productie
proces vindt in Canada plaats. Die
mosselen verkopen wij dus als Ca
nadese mosselen. Maar Ierse en
Deense mosselen lijken op Zeeuw
se: zelfs een kenner heeft het moei
lijk om het verschil te proeven. Bo
vendien gaat het niet alleen om
het genetische dier, maar ook om
de belevingswereld. Ons bedrijf
staat in Zeeland, onze mosselen
worden gemaakt met de Zeeuwse
mentaliteit en de Zeeuwse cultuur.
Dat is al 127 jaar zo. Wij verwate
ren, verpakken, sorteren en koelen
de mosselen hier. Die technieken
zijn Zeeuwse vindingen. Al die
kennis zorgt voor een Zeeuws ka
rakter van de mossel. De consu
ment is er niet mee bezig of een
mossel daadwerkelijk in Zeeland
geboren en opgegroeid is. Die wil
gewoon een lekkere mossel eten.
Zeeuwse mosselen staan garant
voor kwaliteit. Dat verwacht de
consument van ons."
Kan een echte kok blindelings het
verschil proeven tussen een echte
Zeeuwse en een 'vreemde' mossel?
En wat is dat eigenlijk, een echte
Zeeuwse mossel?
door Ondine van der Vleuten
Kom bij topkok Sergio Herman
van restaurant Oud Sluis in
Sluis niet aan met gasverpakte
mosselen. „In die lekverpakkin-
gen kun je ze iets langer bewaren, maar
het komt de smaak niet ten goede. Je
moet die uit de juten zakken hebben,
jumbo's Goldlabel of de grootste hangcul-
tuur."
Hij laat ze zelf het liefst rauw naar bin
nen glijden, of heel licht gestoomd. Vraag
je aan de kok van een driesterren-restau
rant: proeft een echte kok het verschil tus
sen een Zeeuwse en een 'vreemde' mos
sel? Herman: „Ik denk dat het net zo is
als met wijn. Bodem, grond en klimaat
hebben invloed op de wijndruif Ik denk
dat iets van het Zeeuwse zand en de om
geving, het zeewater, zijn stempel drukt
op de mossel. In de Oosterschelde groeit
en leeft heel veel, daar is veel voeding.
Dat heeft weer invloed op de groei en de
smaak van de mossel. Net als een wilde
tarbot of een gekweekte tarbot immens
van smaak verschillen."
Nog een vraag: is het erg als de Zeeuwse
mossel vervangen wordt door de Ierse,
de Deense, de Canadese? „Het is altijd
jammer als een typisch Zeeuws product
verdwijnt. Dat heeft denk ik niet alleen
met smaak, maar ook met gevoel, met
emotie te maken. Maar uiteindelijk gaat
het erom dat het product smaakt. Goed
is goed."
Frans Vermeirssen, uitbater van het be
faamde mosselrestaurant De Oude Ha
ven in Philippine, heeft zijn mosselen
ook het liefste rauw, met gemalen witte
peper erop en toast met goede boter er
op. En daarna, als toetje, nog een paar
met citroen erop. Elzasser wijn erbij -
een Pinot Blanc bijvoorbeeld - en Ver
meirssen geniet.
Een halfjaar geleden mocht de mossel
kok in het televisieprogramma Llinlce
Soep laten zien of hij blindelings het ver
schil tussen bodem- en hangcultuur kon
proeven. Geblinddoekt werd hij voor
twee emmers gezet. En hij kón het. „De
hangcultuurmossel is iets losser. Ik denk
omdat hij sneller groeit. Je merkt het ver
schil ook aan de schelp, als je ze open-
steekt."
Nu het verschil tussen een Zeeuwse en
een 'buutenlander'. Proeft Vermeirssen
dat ook? In de tijd dat hij als zeevarende
nog de wereld overging, at hij overal mos
selen: in Nieuw-Zeeland, Japan, Korea,
Canada, Noorwegen. „Tussen een goede
'Dan blijkt dat voedsel belangrijker
is dan of er een beetje trossulus in
de edulis zit'
Ierse, een goede Duitse en een Nederland
se proefje geen verschil. De Canadese
soort is veel platter, want die komt vaak
ouder op de markt. Daar zit minder
smaak aan en de mossel is ook veel zach
ter, want het is meestal hangcultuur. In
Nederland, Ierland, Duitsland en Dene
marken heb je bodemcultuur. De rest van
de wereld heeft voornamelijk hangcul
tuur, dus die mosselen zijn niet zo indrin
gend van smaak."
Zelfheeft hij het liefst een tweejarige van
bodemcultuur. Maar, zegt hij met na
druk: „Kwaliteit is kwaliteit. Een goede
hangcultuur wint het van een slechte bo
demcultuur."
Maar wat is nou een échte Zeeuwse mos-
Bescherming van streekproducten
De Zeeuwse mossel is geen beschermde productnaam.
Producenten kunnen streekproducten beschermen tegen
namaak. Om daarvoor in aanmerking te komen, moeten
producten aan strenge voorwaarden voldoen.
De bescherming zegt iets over de kwaliteit of oorsprong
van het product.
Producenten kunnen een aanvraag doen voor bescherm
de oorsprongsbenaming (BOB), een beschermde geografi
sche aanduiding (BCA) of gegarandeerde traditionele spe
cialiteit (GTS).
t- De aanvraag moet worden gedaan bij de Europese Com
missie in Brussel.
De beschermde oorsprongsbenaming wordt verleend
als productie, verwerking en bereiding plaatsvinden bin
nen een bepaald geografisch gebied, volgens een erkende
en gecontroleerde werkwijze.
»- Als een product een beschermde geografische aandui
ding wil verdienen, moet minimaal één van de productie-,
verwerkings- of bereidingsstadia plaatsvinden in de regio
van oorsprong. Of het product moet een bepaalde faam
hebben, binnen een afgebakend gebied.
De vermelding gegarandeerde traditionele specialiteit
benadrukt de traditionele samenstelling of productieme
thode, los van de herkomst.
De volgende Nederlandse producten zijn als BOB geregi
streerd: de kazen Noord-Hollandse Gouda, Noord-Holland
se Edam, Boeren-Leidse, Kanterkazen, de Westlandse
Druif en de aardappel Opperdoezer Ronde. Aanvragen
voor de kazen Gouda Holland, Edam Holland en Boeren
kaas zijn in behandeling. De Nederlandse producten be
slaan bijna 1% van alle Europese beschermde producten.
In totaal zijn meer dan 750 Europese producten geregi
streerd als BOB, BGA of GTS.
EU-ianden met de meeste geregistreerde producten zijn
Frankrijk (21%), Italië (19%), Portugal (14%), Griekenland
(13%) en Spanje (11%).
Bron: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedsel
kwaliteit.
