is desastreus voor Yerseke
:M!ll
'Een nieuw
schip konden
we contant
betalen'
lil
Zaterdag 14 juni 2008 l 13
visserij in 2005 verboden werd. De eerste
honderd hadden volgens Holstein binnen
een halfjaar werk gevonden maar nu is
tien procent nog steeds haanloos.
Daarnaast wordt in het mosselseizoen ge
bruik gemaakt van uitzend- en oproep
krachten om de mosselen te verpakken.
De mosselverwerkende bedrijven zitten al
lemaal in Yerseke. Daar zal de klap dan
ook het hardst aankomen als de mosselsec
tor omvalt.
„Dat zou desastreus zijn", zegt burgemees
ter Jan Huisman. „Ik heb nog niet zolang
geleden kinderen op bezoek gehad uit de
hoogste klassen van de basisschool en ik
heb hun gevraagd bij wie pappa, mamma
of een broer in de mosselsector werkte.
Haast de helft van de vingers gingen om
hoog. Yerseke hangt van de mossels aan el
kaar."
Huisman schat dat zeker 30 tot 40 procent
van de inwoners van het dorp direct of in
direct een boterham verdienen aan de
mosselsector. Yerseke heeft ruim 6500 in
woners, dat zou betekenen dat 2000 tot
2500 mensen getroffen worden als de sec
tor moet stoppen.
„Maar ik weiger daaraan toe te geven",
zegt Huisman. „Zo somber wil ik niet zijn.
Ik ben optimistisch van aard en ik hoop
dat er een oplossing komt. Ik weet dat
daar hard aan gewerkt wordt. In mijn
ogen kan het niet zo zijn dat we de mos
sels ook nog kwijt raken. De kokkels zijn
we al kwijt en dat doet nog steeds pijn.
Nog steeds liggen de werkloze boten in de
haven, dat is verschrikkelijk."
In Bruinisse zullen de gevolgen voor het
dorp minder zichtbaar zijn, verwacht
Wout van den Berg, zelf woonachtig in
het Duivelandse vissersdorp. Alle mosse
len die de Bruse vissers kweken worden
verwerkt in Yerseke. De gevolgen voor
Bruinisse zitten dan ook vooral in het ver
lies van werkgelegenheid bij de kweekbed-
rijven en toeleveranciers.
Ook binnen de muren van het gemeente
huis is niet direct te achterhalen hoe groot
de gevolgen voor het vissersdorp en Zierik-
zee zijn als de mosselsector omvalt. Wel
wordt met argusogen gekeken naar de ge
volgen voor de mossel als toeristisch pro
duct. Zilte Zaligheden (waar de mossel bij
hoort) is één van de promotiepijlers van
de WV en ook de schepen, de havens en
de visserijfeesten trekken altijd veel toeris
ten.
De dreigende sanering van de mosselvloot
komt na jaren van onzekerheid in de sec
tor. Steeds terugkerende juridische gevech
ten met natuurbeschermingsclubs over de
mosselzaadvisserij in de Waddenzee en in
perking van de visgronden hebben de sec
tor geen goed gedaan.
De aanvoer van mosselen is ten opzichte
van de topjaren (eind jaren tachtig, begin
jaren negentig) gehalveerd. „De bedrijven
zijn nu ingericht op het verwerken van on
geveer 100 miljoen kilo per jaar", zegt
Hans van Geesbergen. „Vorig jaar is de sec
tor tien miljoen kilo mosselzaad kwijtge
raakt omdat er door juridische procedures
niet in september maar pas in november
gevist kon worden. Toen was al heel veel
zaad weg. Je verliest kostbare kweek door
de lengte van procedures."
Deze onzekerheid heeft inmiddels gevol
gen gehad. „Het meest zichtbare gevolg in
Bruinisse is natuurlijk het vertrek van
Maaskant", zegt Wout van den Berg. De
scheepswerf had tot 2007 een vestiging in
Bruinisse maar die is gesloten omdat er
nauwelijks meer in mosselkotters werd
geïnvesteerd. „Vroeger was het zo dat je
naar de fabriek ging om zaken vroegtijdig
te vervangen. Tegenwoordig is alles op re
paratiebasis. Het moet eerst kapot. En om
dat we weinig dagen op zee zitten doen
we tegenwoordig heel veel in eigen be
heer." Van den Berg en Jaap Holstein be
speuren dat de financiers van de sector
steeds voorzichtiger worden. „Wat je ziet
is dat bij de Fortisbank al gevraagd wordt
hoeveel voorraad mosselzaad er op de ban
ken ligt. Dat is nooit eerder gebeurd. Er
wordt nu al moeilijk gedaan over een over
bruggingskrediet en die kredieten zijn bij
ons heel gebruikelijk. De sector staat op
wankele peilers", zegt mosselvisser Wout
van den Berg.
Dat geldt zeker ook voor de handelaren,
stelt Jaap Holstein van de vereniging van
mosselhandelaren. „Op een gegeven mo
ment kom je op het punt dat je je moet af
vragen of je niet moet verhuizen naar een
land waar je wel je benodigde mosselen
kunt krijgen in plaats van een rauw pro
duct te verslepen naar Yerseke." Een deel
van de mosselen die in Yerseke worden
verhandeld, worden nu ook al geïmpor
teerd vanuit het buitenland omdat de
Zeeuwse vissers alleen niet aan de vraag
kunnen voldoen.
Wim Schot: „Ik ben 51 jaar
actief geweest in de visserij.
Het bedrijf heb ik overgeno
men van mijn vader. Ik heb
nooit iets anders gedaan.
De beste periode was tus-
sen 1970 en 1980. Daar wa
ren topjaren bij. Zes tot
acht weken zaad vissen was
normaal. Nu mag je niks
meer. Het gaat me zéér aan
het hart als het bedrijf ten
onder zou gaan. Gronden
als bij de Prommel en de
Plompe Toren, waar over
grootvader al boerde, zijn
nog precies eender als toen.
Van schade is geen sprake.
In 1980 ging de prijs van de
mosselen omhoog. Dat wa
ren goede tijden. Zo goed,
dat we toen een nieuw
schip contant konden beta
len."
Jaap Schot: „Ja, één komma
twee miljoen gulden, dat
was een hoop geld in die
tijd. We moeten nu investe
ren in zaadvanginstallaties.
Maar als we in de bodem
cultuur niks meer verdie
nen, kunnen we ook niet
investeren. We kunnen jaar
lijks een miljoen ton (een
mosselton is too kilo, red.)
afzetten. Daar wilde de rege
ring in de jaren negentig
ook naar toe. Maar we kun
nen maar vier- tot vijfhon
derd ton leveren. Dat is te
genwoordig de top, omdat
we minder zaad mogen vis
sen."
fotografie Ronald den Dekker
