Jan Cremer is weer de man 007 is geen gladde held meer Royaal maar geen royalty's DEVIL j MAY CARE BOEKEN KORT 7-1 PZC Vrijdag 6 juni 2008 21 Het heeft 44 jaar geduurd sinds het vorige deel verscheen. Maar nu is er het derde deel van Ik Jan Cremer. Of alles wat Cremer beschrijft echt is gebeurd, is de vraag. Daar moet een biografie antwoord op geven. door Maarten Moll foto CPD/Christies Op de presentatie van Ik Jan Cremer Derde Boek werd bekendgemaakt dat journalist-schrijver Hans Sleute laar de biografie van Jan Cremer gaat schrijven. De mare gaat dat Sleutelaar Cre mer flink geholpen heeft bij het schrijven van 'de onverbiddelijke bestseller' Ik Jan Cremer uit 1964.De biograaf zal kritisch te werk gaan, want: „Je kunt niet alles wat Jan geschreven heeft voor de letterlijke waarheid nemen, dat is ook niet zijn manier van schrijven." Wat heeft de biograaf dan, gezien die laatste op merking, precies aan Ik Jan Cremer Derde Boek Het motto van deze derde, wederom autobio grafische Ik Jan Cremer luidt: 'Alles wat ik zeg en schrijf is de waarheid. Mijn waarheid.' Het motto is, inderdaad, van Jan Cremer zelf Met deze kennis in het achterhoofd kan men zich rustig laten onderdompelen in dit liefst 544 pa gina's dikke derde deel. Of over vier jaar, wan neer Sleutelaar de Jan Cremerbiografie wil pre senteren, de gebiografeerde ontmaskerd wordt als een fantast, zien we dan wel. Ik Jan Cremer Derde Boek speelt in de tweede helft van de jaren zestig, en begint met een on vervalste tirade tegen de critici van zijn mees terwerk Ik Jan Cremer, een boek over 'de voor bode van de vrije seks en wilde jaren zestig', die vonden dat hij de literatuur had verkracht. Cremer vertrekt naar de Verenigde Staten, waar de vertaling van zijn bestseller zal wor den uitgebracht. Hij beleeft, anders valt het niet te omschrijven, tal van dolle avonturen. In New York helpt hij Bob Dylan - die uiteraard het boek van Jan heeft gelezen - aan titels voor diens nummers. In Hollywood drukt hij bijna Frank Sinatra de hand en met filmster en seks bom Jayne Mansfield onderneemt hij wilde tochten door de Zuid-Amerikaanse jungle. Hij ontmoet her en der nog meer van de beroemd ste mensen van die tijd. En, hoofdbestanddeel van het boek, hij neukt zich natuurlijk hele maal suf Opvallend aan het boek, dat 44 jaar na het tweede deel verschijnt, is de onveranderde stijl. Nog steeds de korte hoofdstukken, rechttoe rechtaan geschreven. De monotone vertelvorm zorgt, net als in de twee eerdere delen, voor een stuwend tempo waarmee Ik Jan Cremer Derde Boek een lekker leesboek is geworden. Soms wat vermoeiend en wijdlopig, maar door de supermaneigenschappen van Jan Cremer al tijd amusant. Mooie zin: 'Dylan en ik waren elkaar min of meer uit het oog verloren'. Hé, foutje. Dit had moeten zijn: 'Ik en Dylan waren...' Maar reflec tie ontbreekt, waarmee de indruk wordt ge wekt dat Cremer nu pas eerder geschreven ma teriaal uit een van zijn beroemde scheepskisten heeft gepubliceerd. 'Parijs, december 2007' staat op de laatste pagi na, wat de indruk wekt dat hij dit boek vorig jaar beëindigde. Het is alsof Cremer in die veer tig jaar als schrijver geen ontwikkeling heeft doorgemaakt, wat het boek een ouderwets ka rakter geeft. Nog steeds hanteert Cremer een beperkt, harkerig idioom. Hij is steeds 'smoor- GEHEID Weinig blijft de lezer be spaard in het nieuwe Geheim dagboek van Hans Warren. Het twintigste deel biedt een onthut send eerlijk kijkje achter de gor dijnen van de in 1996 al 75-jari- ge schrijver. Gul deelt hij zijn in timiteiten en onzekerheden, maar ook zijn vreugden met zijn lezers. Warren stierfin 2001 aan kanker, de ziekte die zich al openbaart in dit dagboekdeel. Het laatste deel van de reeks over 2001 verscheen al in 2002. Er komt nog één deel, dat de ja ren tussen 1998 en 2001 beslaat. IH Hans Warren - Geheim Dagboek 1996-1998. Prometheus, 24,95 eu- Een fragment van een zelfportret dat Jan Cremer in 1980 maakte. Kleurendruk op geweven papier en daarop een motorbril van neonbuizen. PASSIE In De som der dagen pakt Isabel Allende de draad op, waar ze die heeft losgelaten aan het slot van haar vorige boek Paula. Ze richt zich opnieuw tot haar overleden dochter Paula aan wie zij verslag doet van de rampen die haar en haar familie zijn overkomen. Het is een boek over passie, liefde, botsende ka rakters, verlies en dood. Allende beschrijft hoe ze na het verlies van haar dochter moet vechten om haar zin in het leven terug te krijgen. verliefd', wacht vaak 'met kloppend hart' situa ties af, negers zijn 'gitzwart', en dure jassen zijn altijd 'camelkleurig'. En de seksscènes zijn ook geschreven in de taal van veertig jaar gele den. Er is sprake van de clitoris van een 'hye na', 'robuuste schaamlippen', 'spuitend geil', een 'oververhitte speer', en een 'vochtige vlees poort'. Kortom: Jan is nog steeds de man, ondanks wat tegenslag af en toe. Maar hij maakt met dit spierballenproza veel minder indruk dan in 1964. En vreemd is het dat Jan Cremer in de ja ren zestig al de naam Miss Piggy laat vallen, ter wijl dat Muppetkarakter nog niet op televisie was verschenen. Ook ontmaskert hij Mick Jag- ger in de jaren zestig al als een geldwolf, en weet hij meer van Dylan dan Dylan toen zelf kon weten. In deze passages verraadt hij zich door oud materiaal wat op te smukken. Geeft niets, want het is zijn waarheid. De waarheid van Ik Jan Cremer. Jan Cremer, Ik Jan Cremer Derde Boek. De Bezige Bij, 362 pagina's, 20 euro. Isabel Allende - De som der dagen (Vertaling Rikkie Degenaar). Wereld bibliotheek, 19,50 euro DROOM In Alles wat we wilden was alles slaat Janelle Brown de Amerikaanse droom aan gruze lementen. De Amerikaanse re kent in deze hilarische debuutro man af met de uitwassen van de welvaartsmaatschappij en het daarmee gepaard gaande egoïsme. Een moeder en twee dochters mislukken en moeten daar mee leren leven. Allen wor stelen met de liefde en de waan zinnige eisen van een hebzuchti ge maatschappij. Hun proble men brengen hen nader tot el kaar. Een roman wars van valse romantiek, in weerwil van het zoetige plaatje op de omslag. Janelle Brown - Alles wat wij wilden was alles (Vertaling Maaike Bens dorp). Prometheus, 18,95 euro rri Sebastian Faulks als lan Fleming Devil May Care (Vertaling Jan Smit) Bruna, 15 euro SEBASTIAN FAULKS AlStANfUMWG door Mieske van Eek J ames Bond heeft zijn schepper ruimschoots overleefd en in roem overtroffen. Slechts veer tien boeken schreef lan Fleming (1908-1964) over de Britse spion. Maar aan 007 zijn sindsdien meer dan twin tig films gewijd en verscheide ne schrijvers hebben de suc cesvolle reeks voortgezet, on der wie Kingsley Amis, John Gardner Raymond Benson en Charlie Higson. Sebastian Faulks heeft nu een nieuwe Bond geschreven ter ere van de honderdste geboortedag van Fleming. Faulks heeft ge probeerd te schrijven als Fle ming, maar voegt in Devil May Care wel wat toe. Zo is Bond geen gladde teflonheld meer van wie alle vuil en slechtheid afglijdt. We vin den hem in Rome tijdens een gedwongen vakantie. De lei ding van de Britse geheime dienst M16 heeft hem drie maanden verlof opgedrongen om dat er twijfels bestonden aan zijn geestelijk welzijn. Bond laat zelfs even de alco hol staan. Maar boeven heb ben nooit vakantie. En dus moet Bond voortijdig weer aan de bak. Faulks gaat door waar Fleming in 1964 is ge stopt. Zo loopt Bond in Lon den tegen langharig tuig en drugs aan. Maar ook nu is de macht over de wereld de in zet van de strijd. Bond neemt het op tegen een machtswel lusteling met een misvormde hand en een nog meer ver wrongen geest. Natuurlijk laat het vrouwelijk schoon geen verstek gaan. Bond zou er bijna zijn spionnenbaan voor opgeven. Toch is Devil May Care vooral een echte Bond compleet met miss Mo- neypenny en M en met veel actie, moord, seks en humor. m Zacht Lawijd Thema- nummer Bert Bakker - 250 pag. 19,95 euro - Uitgegeven door Letter kundig Museum, Den Haag Hm B.tkLvi- door Mario Molegraaf N iet zonder reden verzuchtte Geert van Oorschot te genover zijn colle ga-uitgever Bert Bakker: „Wat zou er zonder ons van de Ne derlandse literatuur terecht gekomen zijn." Tegenwoordig zijn uitgevers rekenaars en diplomaten. Maar ooit waren het levende legendes, Bert Bakker (1912-1969) voorop. In het lite- rair-historisch tijdschrift Zacht Lawijd wordt hij gepor tretteerd, de man die zich enorm inspande voor A. Ro land Holst, M. Nijhoff en Ger- rit Achterberg, maar ook vele aankomende schrijvers ont dekte. Neeltje Maria Min bijvoor beeld. Haar Voor wie ik liefheb wil ik heten werd, mede door het slimme optreden van Bert Bakker, de succesvolste dichtbundel ooit. Hij leerde haar zelfs met geld omgaan. Alsof hij daar zelf zo bedre ven in was! Zijn uitgeverij ba lanceerde voortdurend op de rand van het faillissement. Hij wist zich alleen staande te houden dankzij de enorme fi nanciële steun van zijn echt genotes. Waar ging al het geld aan op? Voor een niet onbelangrijk deel aan andere vrouwen. Hij leidde, zo meent iemand, een leven 'vol drank, overspel, ma nipulatie, gesjacher'. Een bron voor vele verrukkelijke anekdotes. Onwaarschijnlijk royaal voor z'n auteurs, en te gelijk ongelooflijk gierig met royalty's. Je kon te horen krij gen: 'Durf jij mij ook nog geld te vragen met dat riante salaris dat je als professor ver dient'. Bert Bakker, de uitgever met de simpelste naam, maar de ongrijpbaarste ziel.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2008 | | pagina 21