Economie
'Eerlijke' prijs voor melk is een illusie
Optimisme over inkomen
Belegger
bang voor
beurscrash
Met het vliegtuig naar
Suriname wordt duur
De wereld kan niet
zonder olie, maar
wel zonder melk.
Eerste vaatje Hollandse Nieuwe voor 55.000 euro
Miljardair en filantroop
Soros waarschuwt
speculanten.
Een derde Nederlanders
verwacht dat inkomen
komende jaren stijgt.
SPZC Woensdag 4 juni 2008 17
LEEUWARDEN - Boeren strijden
voor een hogere melkprijs, omdat
de huidige prijs de kosten niet
dekt. Wie bepaalt de prijs die boe
ren voor hun melk krijgen?
Zuivelfabrieken betalen een voor-
schotprijs per liter aan de boeren.
Die wordt bepaald door vraag en
aanbod van melkpoeder, boter en
- vooral in Nederland - kaas. Voor
de Nederlandse boeren gaat het
daarbij in de eerste plaats om de
Europese markt, en voor een klei
ner deel om de rest van de wereld.
Dat betekent dat de prijs die Ne
derlandse melkveehouders krij
gen, verandert als de vraag naar
zuivel in China sterk stijgt, maar
ook als Amerikaanse boeren meer
melk aanbieden. De boeren ko
men nu in actie als uitvloeisel van
groeiende onzekerheid. Stabiele
prijzen waren de laatste decennia
de regel, dankzij de steun van de
Europese Unie voor de landbouw-
export en de bescherming van de
buitengrenzen. Kostenstijging kon
den de boeren opvangen door
meer te melken. Maar nu die be
scherming is afgebouwd, schom
melt de melkprijs sterk. Tegelijker
tijd worden de melkveehouders ge
confronteerd met stijgende prijzen
van energie en veevoer. De vraag
De boeren hopen dat de
blokkades tot tekorten en
dus prijsstijgingen leiden
is of je de melkprijs kunt beïnvloe
den door het aanbod te regelen, zo
als de Opec doet voor olie. De
Dutch Dairymen Board (DDB)
wil dat zuivelfabrieken een vaste
minimumprijs betalen van 47
cent. De DDB-boeren hopen dat
de blokkades tot tekorten leiden,
waardoor de melkprijs weer zal
stijgen. Een melktekort ontstaat in
middels door de acties, ook in
Duitsland.
Maar het grote verschil met de
Opec is, dat de wereldeconomie
niet zonder olie kan, maar wel zon
der melk. Op het moment dat
eind vorig jaar de prijs richting 50
cent ging, zakte de vraag in.
De prijs voor melk in de super
markt is slechts beperkt van be
lang voor de prijs die de boeren
voor hun melk krijgen. Van de
melk van Friesland Foods wordt
slechts acht procent verkocht als
dagverse melk. Het overgrote deel
van de productie is bestemd voor
de export, als kaas, poeder of wat
anders.
De grote winst van de zuivelcoöpe-
raties zit in de verkoop van luxe
producten als vlaflips en andere
toetjes. De coöperaties betalen
hun leden, de boeren, behalve de
voorschotprijs achteraf nog een
deel van de winst uit.
De DDB vreest dat vooral veel klei
ne zuivelboeren failliet zullen gaan
door de hoge kosten en de lage
melkprijs.
SCHEVENINCEN - Het eerste vaatje Hollandse
Nieuwe heeft gisteren op de afslag in Schevenin-
gen 55.000 euro opgeleverd. De vis gaat naar de
online restaurantgids lens. De opbrengst is dit
jaar voor het Fonds Psychische Gezondheid.
Twee jaar geleden ging het eerste vaatje voor
75.000 euro van de hand. De symbolische veiling
van het eerste vaatje vond dit jaar voor de 24e
keer plaats. foto Cees Zorn/GPD
LONDEN - De hoge prijs van olie en
andere grondstoffen op de wereld
markt is het resultaat van specula
tie en kan makkelijk leiden tot een
beurscrash, meent de Amerikaan
se miljardair en filantroop George
Soros. Dat meldde de Britse zaken
krant Financial Times, die inzage
heeft gehad in een toespraak van
Soros die hij hield voor een com
missie van de Amerikaanse Se
naat.
Volgens Soros is een groot deel
van de prijsstijgingen te wijten
aan institutionele beleggers en in
vesteringsfondsen die sinds kort
veel geld pompen in beleggingspro
ducten die speculeren op de toe
komstige prijs van grondstoffen.
Een en ander doet, aldus Financial
Times, superbelegger Soros den
ken aan de situatie die voorafging
aan de beurscrash op 'Zwarte
Maandag' 19 oktober 1987. Er is vol
gens Soros sprake van een 'zeepbel
in de maak'.
Een snelle instorting van de beur
zen verwacht Soros vooralsnog
niet, maar hij vindt het wel raad
zaam om speculatie op grondstof
fen te ontmoedigen.
AMSTERDAM - Vliegen naar Surina
me wordt vanaf september veel
duurder. Budgetmaatschappij Mar
tinair stopt met vluchten naar Pa
ramaribo. De verbinding komt
daarmee weer helemaal in handen
van KLM en de Surinaamse SLM.
Martinair vliegt sinds oktober
2006 tussen Schiphol en Paramari
bo. Daarmee werd de alleenheer
schappij van KLM en Surinam Air
ways gebroken. Overigens heeft
KLM de helft van de aandelen Mar
tinair in handen.
Volgens Martinair is de verbinding
nauwelijks rendabel. Sommige
vluchten zijn bijna leeg. Eerder al
werd het aantal vluchten terugge
bracht van drie naar twee per
week. Een Surinamevlucht met
Martinair was tot enkele honder
den euro's goedkoper dan met
KLM en SLM. Die zeggen niet van
plan te zijn hun prijzen te verho
gen nu de enige concurrent weg
valt. Omdat KLM en SLM de maxi
maal 546 passagiers per week van
Martinair opvangen zullen hun
toestellen sneller vollopen.
Goedkope stoelen zijn daardoor
veel sneller weg dan nu. Economy-
klasse bij de KLM kost tussen de
1100 en 1500 euro. Mahit Jankie
van de Vereniging van Reizigers,
een Surinaamse belangengroep die
zich inzet voor goedkopere vluch
ten, verwacht dat KLM en SLM
hun prijzen nu weer stilletjes zul
len opvoeren. „Met mate, want de
NMa houdt hen goed in de gaten."
DEN BOSCH - Een derde van de Ne
derlanders denkt dat zijn inkomen
de komende twee jaar zal stijgen.
Zij verwachten er gemiddeld 257
euro per maand bij te krijgen. Dit
blijkt uit onderzoek dat bureau
Motivaction heeft uitgevoerd voor
GGN Incassospecialisten en Ge
rechtsdeurwaarders.
Over de economische situatie in
het algemeen zijn de Nederlanders
minder optimistisch. Slechts 6 pro
cent denkt dat de hypotheekcrisis
in de Verenigde Staten geen in
vloed zal hebben op de economie
in Nederland.
Bijna een derde verwacht hier ook
een hypotheekcrisis. Bijna de helft
van de Nederlanders betaalt reke
ningen wel eens te laat, blijkt uit
het onderzoek. Dat komt meer
door vergeetachtigheid en gemak
zucht dan door gebrek aan geld.
„Nederland kent drie betaaltypen:
risicomijders, spenders en noncha-
lanten", zegt Pieter Paul Verheg
gen van Motivaction. De risicomij
ders zijn zuinig en betalen stipt.
De spenders geven meer uit dan
zij hebben en de nonchalanten
zijn met heel andere dingen dan
geldzaken bezig. Zij vergeten te be
talen of springen slordig met reke
ls Een derde van de Nederlanders
verwacht over twee jaar meer te
verdienen dan nu. Bijna de helft
betaalt rekeningen wel eens te
laat, blijkt uit onderzoek.
ningen om. De betaaldiscipline is
het grootst bij de huur of hypo
theek. Circa 85 procent zegt er ook
bij geldproblemen alles aan te
doen om de huur of de hypotheek
te betalen. Energie en de zorgpre
mie komen met afstand op de
tweede en derde plaats. Ongeveer
twee derde van de mensen doet
moeite deze rekeningen te betalen
als zij krap bij kas zitten. Rinus
van Etten van de raad van bestuur
van het incassobedrijf GGN denkt
dat mensen deze rekeningen mak
kelijker laten liggen omdat zij kun
nen overstappen naar een andere
leverancier of verzekeraar wan
neer zij niet betalen.
Rekeningen voor abonnementen,
van postorderbedrijven of de huis-
en tandarts blijven het vaakst lig
gen.
