Bouwtechnieken voor de toekomst
Meer informatie
M
bouw en bedrijfsmarkt
Laat anderen maar het huis van de
toekomst of het kantoor van
overmorgen bedenken. Dura Ver
meer Vastgoed en de Technische
Universiteit Delft willen verder gaan.
Zij hebben afgesproken samen kli
maatneutraal vastgoed te ontwikke
len. "Want als het huis van de toe
komst klaar is en het lintje is doorge
knipt, is het meteen een museum ge
worden waarin de tijd stil staat. Kli
maatneutraal ontwikkelen is een
continu proces, waarin we aan de
ene kant direct actie ondernemen,
maar ook op de lange termijn ver
nieuwingen blijven doorvoeren",
zegt ir. Daan Hoogwater van de TU
Delft.
door Martin Ruesink
BREDA - Duurzaam en C02-neutraal
bouwen zijn inmiddels gesneden koek
voor elke Nederlandse bouwonderne
ming. Klimaatneutraal ontwikkelen en
bouwen gaat een forse stap verder. "Daar
bij letten we er niet alleen op hoe lang be
paalde materialen en constructies meegaan,
of hoeveel energie je moet gebruiken om
een gebouw te verwannen, koelen en ver
lichten", zegt ing. Erwin Wessels MRE
MRICS directeur van Dura Vermeer
Vastgoed. "Maar klimaatneutraal ontwik
kelen is een integraal proces, waarbij alle
aspecten van het bouwplan tot en met de
sloop van vastgoed onder de loep worden
genomen."
Dura Vermeer Vastgoed ontwikkelt jaar
lijks 500.000 vierkante meter woon- en
werkruimte in Nederland. Het bedrijf wil
leidend worden op het gebied van kli
maatneutraal ontwikkelen. "Niet alleen
omdat onze klanten daar om vragen en het
dus een economisch belang vertegen
woordigt, maar ook omdat we onze maat
schappelijke verantwoordelijkheid willen
nemen. We willen de volgende generaties
niet opzadelen met een erfenis die het mi
lieu belast", zegt Wessels.
De ontwikkelende bouwer en de universi
teit zetten in op een langdurige samenwer
king. Dura Vermeer krijgt er een stevige
denktank bij, de TU Delft een keur aan
mogelijkheden om meer toegepast onder-
Kantoor van Unilever in Rotterdam.
zoek in de praktijk te testen. Aan Erwin
Wessels, Daan Hoogwater en diens TU-
collega ir. John Nijenhuis is de schone taak
om de ambitieuze opdracht in een effectief
model om te zetten.
Hoe pak je zo'n breed onderwerp aan,
zonder luchtkastelen te bouwen of juist te
verzanden in een rommeltje aan onsamen
hangende innovaties? "De aanpak moet
integraal zijn, van begin tot eind en van
eind tot begin", vindt Hoogwater. "Dit
betekent dat je zowel energie steekt in
ontwikkelingen die pas op de middellange
en lange termijn bruikbare innovaties op
leveren als in verbeteringen die vandaag al
toepasbaar zijn. We kunnen ons niet ver
oorloven om met dat laatste te wachten,
dan wordt het betere de vijand van het
goede."
Flexibel handelen
Flexibel denken en handelen. Dat is vol
gens Wessels, Hoogwater en Nijenhuis de
sleutel van het project. "We hebben na
tuurlijk al een fors aantal milieubesparende
technieken en maatregelen ontwikkeld".
eer weten over het (late) bouwen van een bedrijfspand? Klik op het Themadossier Bouwen rechtsonder op
www.DeOndernemer.nl.
Daar treft u artikelen aan over:
- Doelmatigheidsbeheer bij bouwprojecten
- Projectbeheersing in de bouw
- Programma's van eisen voor kantoorgebouwen
- De bouwpraktijk - het opstellen van kwaliteitsplannen
Doelmatigheidsbeheer bij bouwprojecten
Doel van projectmanagement in de bouw is een doelmatige orga
nisatie van bouwprocessen. De omstandigheden waaronder pro
jectmanagement in de bouw plaatsvindt, zijn anders dan in de in
dustrie. Redenen hiervoor zijn dat de organisatie van het produc
tieproces in de bouw in beginsel een uniek karakter heeft en
bouwwerken steeds op locatie worden uitgevoerd. Dit heeft tot
gevolg dat bepaalde methoden van projectmanagement in de ene
situatie beter voldoen dat in de andere, afhankelijk van de speci
fieke productiesituatie. In de Nederlandse bouwpraktijk kunnen
tientallen methoden van projectmanagement worden onderschei
den. Deze zijn echter terug te brengen tot drie basisvormen die
elk hun eigen doelmatigheid kennen: het traditionele bouwpro
ces, het bouwteam en de turnkey-methode.
Projectbeheersing in de bouw
Gemiddeld tien tot vijftien procent van de kosten in de bouw zijn
faalkosten. Het zijn kosten die door voldoende voorbereidingstijd
en een goede systematiek voorkomen hadden kunnen worden.
Omdat de bouwsector van oudsher wordt geconfronteerd met
forse concurrentie, lage marges en veelal grote risico's, heeft men
altijd al veel aandacht gehad voor projectbeheersing. Het resultaat
is een aantal betrouwbare projectbeheersingssystematieken.
Toch is het invoeren van dergelijke geïntegreerde systemen geen
sinecure. De mate van projectbeheersing en hiermee reductie van
de faalkosten is sterk afhankelijk van de kennis en ervaring van het
projectteam en de beschikbare voorbereidmgstijd.
Programma's van eisen voor kantoorgebouwen
Over het algemeen wordt ervan uitgegaan dat het ontwerp voor
i een nieuw te bouwen of te vernieuwen kantoorgebouw geba
seerd is op de eisen, behoeften en wensen van de toekomstige ge
bruikers. Dit geactualiseerde artikel geeft een kader voor het pro
ces van programmeren waarin alle belanghebbenden aan bod ko-
De bouwpraktijk - het opstellen van kwaliteitsplannen
'De bouwpraktijk - het opstellen van kwaliteitsplannen' biedt
hulpmiddelen om opdrachtgeverrisico's te inventariseren en kwa-
liteitsborgingsplan voor uw project te schrijven.
zegt Wessels, "ons gebouw De Brug (Uni
lever) in Rotterdam is daar een voorbeeld
van. Dat wordt deels verwannd met rest
warmte van de eronder liggende fabriek en
gekoeld door water van de Maas. Die
technieken kun je ook snel elders toepas
sen."
De samenwerkende partners hebben afge
sproken direct drie fases te onderscheiden
om klimaatneutraal ontwikkelen hanteer
baar te maken. Wessels: "Wat kunnen we
nu doen, wat is over twee jaar haalbaar en
welke zaken over vijf of tien jaar? Daarbij
gaat het niet alleen om die 500.000 vier
kante meter nieuw vastgoed die we jaar
lijks realiseren. Verbouw en aanpassingen
in de miljoenen vierkante meters bestaan
de bouw is natuurlijk nog belangrijker."
Zo onderzoekt Dura Vermeer op dit mo
ment de mogelijkheid om 500 bestaande
woningen in de wijk Transvaal in Den-
Haag aan te sluiten op een warmte en kou-
de-installatie. "Daarmee bereik je pas vo
lume en kun je het verschil maken", zegt
Wessels.
Er zijn zoveel factoren van belang bij kli
maatneutraal ontwikkelen, dat Dura Ver
meer en de TU Delft niet zonder ook de
medewerking van andere partijen nodig
hebben. De beslissing op welke plekken
het beste kan worden gebouwd (zowel op
land als water) bijvoorbeeld, hangt nauw
samen met het overheidsbeleid op gebied
van ruimtelijke ordening. Wessels: "Daar
om nemen we ook samen met collega's en
onze branchevereniging Bouwend Neder
land een ketenverantwoordelijkheid,
waarbij we normen en maatstaven voor al
le betrokken partijen in de bouw willen
ontwikkelen."
Klimaatneutraal
Ook de vraag hoe klimaatneutraal hande
len precies en eenduidig kan worden ge
meten, is onderwerp van studie en vraagt
samenwerking. "Daarvoor nemen we deel
aan de Dutch Green Building Council. Er
wordt hard gewerkt aan maatstaven die
voor iedereen binnen en buiten de bran
che helder zijn."
Een van de belangrijkste schakels van kli
maatneutraal ontwikkelen is ook het
meest lastig te beheersen, zeker voor de
bedenkers en makers van vastgoed. "Het
gaat er uiteindelijk om, hoe de gebruikers
in een pand wonen of werken", vindt Nij
enhuis, "daarbij kan de paradox ontstaan,
dat een gebouw zoveel klimaatneutrale ei
genschappen heeft, dat dit nonchalance bij
de gebruiker uitlokt. Als de verwarming
blijft loeien terwijl de ramen openstaan,
gaat er onnodig energie verloren. Dat is
een beetje hetzelfde effect als automobilis
ten die zich dankzij de abs-techniek veili
ger voelen en dan dichter op elkaar gaan
rijden. Daarom moeten we ook gaan na
denken over een vorm van
monitoren en bijsturen van
het gebruik van panden, als
schakel van de gehele ke
ten van klimaatneutraal
handelen."
cc
IL
O
