Nederland ontdekt shoppend Turkije
bij PIET ZOOMERS
Vv
1 2 I Dinsdag 20 mei 2008 PZC
radiografische auto kado bij aankoop vanaf 395,
w.pietzoomers.com
Nederlands geld zorgt
voor hausse aan grote
nieuwe winkelcentra.
door onze correspondent
jessica Maas
ISTANBUL - Shop till you drop. Dat
kan in Turkije. De enorme winkel
centra schieten in een razend tem
po als paddenstoelen uit de grond.
Met dank aan Nederlandse inves
teerders.
Twee jonge meiden slenteren met
hun Starbucks koffiebeker langs de
etalages in Akmerkez, een luxe
winkelcentrum in hartje Istanbul
met 246 winkels, dertig liften, tien
tallen restaurants en i miljoen be
zoekers per maand. „We gaan elk
weekend wel shoppen", zegt de
19-jarige Ecem.
En de meiden kunnen kiezen.
Wordt het Akmerkez, Istinye Park,
Kanyon of een van de andere ze
ventig winkelcentra? „Elke maand
gaat er wel eentje open", lacht
vriendin Kivilcim.
Ze heeft gelijk. In een duizeling
wekkend tempo schieten de win
kelcentra in Istanbul en de rest
van Turkije uit de grond. In 1988
werd het eerste overdekte winkel
centrum geopend, in 2000 waren
dat er al 35 en inmiddels is dat aan
tal gestegen naar 199. De hype is te
danken aan de groeiende Turkse
economie en aan de buitenlandse
investeerders, zegt Zeynep Calisti-
ran van de Turkse raad voor win
kelcentra en detailhandel.
Eén van de eerste buitenlandse be
drijven die brood zag in de shop
pende Turken, was het Nederland
se Corio. Het bedrijf kocht in 2005
voor 190 miljoen dollar een belang
van 47 procent in Akmerkez in
Istanbul. En dat beviel goed. Vori
ge week opende het vastgoed
fonds winkelcentrum nummer
vier in Ankara en er zitten er nog
meer in de pijplijn. Andere inter
nationale concerns volgden.
Inmiddels zijn ongeveer vijftig
'shopping malls' in Turkije met
buitenlands geld gebouwd. Het ge
middeld rendement van de investe
ring in de centra is dan ook hoog
in Turkije, 10 tot 12 procent. In Eu
ropa schommelt dit tussen de 6 en
'We brengen naast winkels
ook werkgelegenheid naar
deze steden.'
8 procent. Niet gek dat de Turkse
'alisveris merkezi' nog steeds popu
lair is bij Nederlandse investeer
ders.
Vorig jaar besloot de vastgoedmaat
schappij Redevco één miljard euro
te investeren in kantoren en win
kelcentra in Turkije. En Multi
Turkmall, een dochteronderne
ming van het Nederlandse Multi
Corporation, is in korte tijd uitge
groeid tot een van de grootste win
kelontwikkelaars van Turkije. Di
recteur Levent Eyuboglu lacht:
„Een paar jaar geleden moesten
we investeerders nog overtuigen,
nu moeten we ons verstoppen.
Turkije heeft een snelgroeiende,
jonge en rijker wordende bevol
king en dat beginnen veel mensen
zich te realiseren." Turkmall gaat
Het paradepaardje van Multi Turkmall, het 175.000 vierkante meter grote
Forum Istanbul. Een enorm complex inclusief een Ikea, een hypermarket en
appartementen. foto GPD
snel, zegt hij. „We hebben nu drie
winkelcentra geopend. We hopen
de komende jaren vijftig winkel
centra in Turkije te bouwen." Eind
van dit jaar gaat het paradepaardje
van Multi Turkmall, het 175.000
vierkante meter grote Forum Istan
bul open. Een complex inclusief
een Ikea, een hypermarket, appar
tementen, kantoren en hotel.
Maar is daar nog behoefte aan in
Istanbul? Een paar weken geleden
waarschuwde de directeur van ac
countants- en adviesbureau Ernst
8c Young Turkije al voor een over
schot aan winkelcentra in Istan
bul. Volgens hem is de markt ver
zadigd. Directeur Eyoboglu is het
deels met hem eens. „Het gaat niet
om de hoeveelheid winkelcentra,
maar om het tempo waarin ze
worden geopend. De klanten kun
nen het niet meer bijbenen. Zij
willen een winkelcentrum leren
kennen, er gewend aan raken, pas
daarna kan een andere openen."
Bang voor een crisis, zoals Ernst 8c
Young waarschuwde, is hij echter
niet. „We lopen qua dichtheid nog
ver achter Europa aan." Ter verge
lijking, in Istanbul hebben dui
zend mensen 120,4 vierkante me
ter winkelcentrum tot hun be
schikking, in Europa gemiddeld
200 vierkante meter. De investeer
ders beperken zich niet meer tot
de grote steden Istanbul, Ankara
of Izmir. Inmiddels waaieren ze
uit naar de rest van Turkije. Multi
Turkmall gaat nu zelfs een winkel
centrum bouwen in Diyarbakir,
het Koerdische hart van Turkije.
Eyoboglu: „Een paar jaar geleden
zou dat ondenkbaar zijn. We
brengen naast winkels ook werkge
legenheid naar deze steden. Ge
middeld zo n 1000 tot 1500 ba
nen." Zorgen over de huidige poli
tieke crisis en de gevolgen voor de
economie maakt Eyoboglu zich
niet. Hij lacht. „Dit is een land
met 75 miljoen mensen en die
kunnen nergens anders heen. Bo
vendien: zonder of met regering,
mensen willen nog steeds een
T-shirtje van de Zara."
AANDELEN
AEGON
Ahold, Kon.
Akzo Nobel
ArcelorMitta!
ASML Holding
Corio
Corporate Express
DSM. Kon.
Fortis
Heineken
ING Groep
KPN, Kon.
Philips, Kon.
Randstad
Reed Elsevier
Royal Dutch Shell A
SBM Offshore
Tele Atlas
TNT
TomTom
Unibail-Rodamco
Unilever cert.
VVolters Kiuwer
slot abs. versch.
10.17 -0.01
9.84 -0.06
53.78 +1.25
65.99 +1.61
19.50 +0,43
58.45 -0.05
8.12 +0.02
37.42 +0.91
16.87 -0.11
38.69 +0.98
25.75 +029
11.47 -0.04
25.25 +0.48
28.70 +0.89
12.37 +035
27.46 +0.86
26.13 -0.02
29.86 -0.04
26.40 +0.29
25.77 +0.34
168.20 -1.43
20.99 -0.75
18.07 +0.01
Xlj.
-33.88
+3.23
-10.68
+50.90
+0.74
-10.09
-17.14
+6.52
-37.90
-3.71
-2145
-5.67
-17.56
-50.22
-16.66
+0.16
-1.06
+87.21
-19.39
-16.52
AANDELEN
Aalberts Industries
14.39
+0.20
-3112
AMG
62.75
+4.06
Arcadis
14.98
+1.33
-24.70
ASM International
17.07
+0.13
-11.87
BAM Groep, Kon.
16.03
+0.34
-17.50
BinckBank
9.29
+0.44
-11.69
Boskalis Westm.,Kon.
41.83
+0.07
+59.15
Crucell
12.49
+0.42
-30.15
CSM
25.00
+0.36
-8.56
Drab Holding
24.88
+0.70
-12.39
Eurocommercial Prop.
Fugro
37.00
59.78
-025
-1.09
-11.06
+41.83
Heijmans
21.38
+038
-5129
Imtech
18.50
-0.35
-15.65
LOGICA
1.62
+0.05
-38.40
Nutreco Holding
49.95
+0.55
+4.46
Oce
10,03
+0.16
-30.73
Ordina
11.23
+0.18
-34.02
SNS Reaal
15.25
+0.49
-1186
USG People
15.25
+0.22
-55.23
VastNed Retail
65.50
-1.05
-3.21
Vopak. Kon.
47.15
-0.05
+3.04
Wavin
7.88
+025
-52.30
Wereldhave
80.55
-0.65
-26.17
Wessanen, Kon.
8.09
+0.02
-32.24
ST1JGERS
BAM, Kon. Conv.pr.F
Arcadis
AMG
Grontmij
BinckBank
DALERS
Alanheri
OPG Groep
Punch Graphix N.V.
Blue Fox Enterprises
Unilever cert.
DIVERSEN
Goud en Zilver
Goud onbewerkt
Goud bewerkt
Zilver onbewerkt
Zilver bewerkt
Olie
New York WTI spot
Wisselkoersen
Euro/US dollar
Euro/Brits pond
Euro/Japanse yen
vorig slot X
13.07 15.65 19.74
13.65 14.98 9.74
58.69 62.75 6.92
24.70 26.40 6.88
8.85 9.29 4.97
12.85 1100 -6.61
15.17 14.39 -5.14
4.14 335 -4.59
1.42 1.37 -3.52
21.74 20.99 -3.45
bied laat
18536.00 18990.00
19716.00
338.00 370.00
388.00
slot vorig XIL
12753 +0.44 +95.81
1.5577+0.0079+15.5821
0.7976+0.0018+16.6252
162.0400 -0.2500 -0.5890
400
AANDELEN
ABN Amro Hold. pref.
Accell Group 27.42
AmsterdamCommodities 4.95
j 15000
19 mei 13019,45
+32,65 1 jaar terug
13500
Wyfll
VV
nr
I 11250
V
AANDELEN
Ajax
Air France-KLM
Alanheri
AMT Holding
Antonov
Baan Company
Ballast Nedam
BAM, Kon. Conv.pr.F
BAM, Kon. niet cnv.p
Batenburg Beheer
BE Semiconductor Ind
Begemann G,Kon.crt.A
Beter Bed
Bever Holding
Blue Fox Enterprises
Brill, Kón,
Brunei International
TenCate, Kon.
Corp Express Pref
Crown Van Gelder
Ctac
De Nederlandse CMP
De Vries Robbé Groep
DICO International
DOCdata
DPA Flex Group
Econosto, Kon.
Eriks Group
Exact Holding
Exendis
Fornix Biosciences
Galapagos
Gamma Holding
Gamma 5% P. Wd.
Gouda Vuurvast
Grontmij 26.40
Groothandelsgebouwen 51.75
sbiversdi Xlj.
- -36.67
+0.41 -9.95
+0.09 +8.08
-0.15 -11.76
+0.15 -43.02
-0.85 -20.00
-0.09
-0.01 -68.00
0.00 -21.64
-0.02 -37.79
+158 -16.76
- +22.88
- 47.37
+0.03 45.20
1.37
20.40
17.00
22.98
3.12
13.00
4.20
9.85
0.50
0.30
7.05
4.49
8.14
50,13
23.00
17.22
6.00
41.65
-0.05
0.00
-0.20
+0.05
-0.08
-0.09
+0.04
0.00
+0.01
0.00
-0.09
0.00
+12.61
-56.51
-11.30
-34.62
-19.65
-2.50
-31.03
-30.92
-10.45
-74.36
-9127
+8.46
-53.85
-0.03
+0.04
+0.15
HAL Trust Unit
Heineken Holding
HES Beheer
HITT
Holland Colours
Hunter Douglas Prf
Hunter Douglas
ICT Automatisering
ING Europe Bonus
ING URIC BRIC 11
ING Uric USA 2
ING Postb.China 2009
ING Groep cert.
ING Top25 Garantie
InnoConcepts
Jetix Europe
Kardan
Kas Bank
Kendrion
KPN Inkoop. Kon.
Van Lanschot
Macintosh Retail Gr.
Moolen Holding
NWENED AM HYP BK
Nedap
Neways Electronics
85.50
34.40
24.50
5.20
34.90
130.65
59.70
46.10
146.30
11.41
18.50
9.82
26.90
18.00
66.50
17.32
251
Nyloplast
Nvse Euronext
OctoPlus
OPG Groep
Oranjewoud
Pan Europ Hotel
PB RENTE GAR3 14
PB RENTE GAR1 12
PBRENTEGAR2 12
PB RENTE GAR4 14
Pharming Group
0.00 +55.05
+0.37 -22.11
+0.08 -10.33
+4.42
-18.12
-31.19
-36.66
- -3.15
- -30.20
+1.70 -17.63
+0.25 +12.50
+1.43 +10.25
+0.67 -0.46
-0.30 +31.30
+0.10 -24.03
0.00 -21.73
- +7.41
+1.97 -34.60
+0.16 -42.82
- -10.84
+1.85 +10.94
+0.45 +149
+0.35 +21.38
- +8.23
-0.15 -7.43
-0.01 -26.72
+0.20 0.00
+0.17 -27.69
-0.05 +3.10
+0.33 -16.28
-0.10 -1.23
+0.10 -49.62
+0.03 -29.30
- +20.00
+0.07 -23.40
-0.12 -6.41
Punch Graphix N.V.
Ourius
RovalReesink
Rood Testhouse
Royal Dutch Shell B
RSDB
Samas
Schuitema
Simac Techniek
Sligro Food Group
Smit International
SNS AEX Garantplan
SNS Azie GarantPlan
SNS EuropaGararrtPlan
SNS TripleBest cert.
SopheonPIc
Spy ker Cars
Stem Groep
Super de Boer
Tele2 Netherl.Hold.
Telegraaf Media Grp
Tie Holding
Tiscali
TKH Group
TMC
Tulip Computers
Unil. 4% Afl.C.Pr
Unil.6%C_Pr.
Unil. Crt. 7% C.Pr.
Unil. 7% C Pr
Unilever
Unit 4 Agresso
Vedior
Vivenda Media Group
Wegener
45.99
100
14.39
5.50
6.91
19.90
21.70
20.58
18.93
0.82
20.80
3.95
0.65
103.00
0.42
26.95
35.40
3.52
2100
122
28.75
71.50
-3.53
-25.82
+0.01 -14.26
-0.18 -20.10
+0.04 -13.60
+0.04 -15.11
-0.01 -75.00
+0.45 -16.80
-0.19 -44.49
-0.01 -55.78
+170 -7.66
+0.01 -28.81
+0.71
0.00
-3.85
-17.29
0.20
6.49
30.47
4.41
0.79
21.90
0.11
2.40
17.41
12.00
4.05
21.03
18.37
19.14
0.14
13.41
-0.05 -33.37
+0.38 -3.93
+0.07 -19.57
-0.25 -8.44
+0.49 +31.22
- -188
- +11.58
- -6.69
- -5.42
0.00 -37.50
-0.11 49.61
-0.02 -27.37
+0,06 +33.64
0.00 +19.70
+0.44 -17.36
+0.31 -15.16
0.00 -13.98
+0.05 -50.91
- -15.08
- -14.25
- -25.43
-1.59
-5.86
-3.77
-5.11
-66.67
-26.72
-0.67
+0.11
+0.56
0.00
+0.40
STAATSLENINGEN
2 3/4 nl 03-09
slot
99.09
+0.04
Xlj.
+1.54
2.75 nl 05-09
98.75
+0.03
+1.53
3 3/4 nl 04-14
3 3/4 nl 99-09
3 nl 04-10
3.25 nl 05-15
97.68
99.53
98.16
9355
-0.12
+0.02
-0.01
-0.13
+1.11
+0,60
+1.35
+1.29
3.75 nl 06-23
9028
-0.16
-1.56
41/4 nl 03-13
100.35
-0.65
+0.61
4 nl 05-37
5 1/2 nl 00-10
88.26
102.77
-0.59
-0.03
-4.16
-0.69
5 nl 01-11
10152
-0.07
-0.13
71/2 nl 93-23
71/2 nl 95-10
130.48
105.85
-0.24
+0.05
-2.60
-3.11
slot
abs.versdi
XI)
AEGON
10.17
-0.01
-33.88
Air Liquide
95.38
+0.87
+7.13
Alcatel-Lucent
4.84
-0.04
-51.89
AllianzSE
129.49
+0.49
-19.75
ArcelorMittal
66,01
+1.63
+41.41
AXA
23.65
+0.01
-28.79
Banco Bilb.Viz.-Arg.
15.27
+0.03
-18.78
Banco Santander SA
14.19
0.00
+3.20
BASF
93.36
+053
+3.64
Bayer
55.14
-0.02
+7.70
BNP Paribas
69.97
-0.04
-25.70
Carrefour
46.20
-0.18
-15.12
Credit Agricole
19.19
+0.06
-39.67
Daimler AG
52.85
+0.79
-17.93
Danone
56.18
+0.90
-3.88
Deutsche Bank
76,34
+0.34
-34.56
Deutsche Boerse
104.36
-1.37
+26.04
Deutsche Telekom
11,15
-0.03
-11.30
E.On
134.95
+4.19
+19.33
Enel SpA
7.16
+0.13
-14.67
ENI
26.35
-0.26
+1.07
Fortis
16.87
-0.11
-37.90
France Telecom
20.37
-0.07
-7.14
Generali Assicur
27.33
-0.65
-14.93
BANKPAPIER
Advieskoersen GWK Travelex van 19 May
(17.00 uur) tot 20 May (tot 17.00)
euro/amerik-doilar
euro/austr, dollar
euro/canadese dollar
euro/deense kroon
euro/engelse pond
euro/hone.forint
euro/hongkong doll
euro/israel shekel
euro/noorse kroon
euro/poolse zlotty
euro/tiech.koruna
euro/turkse lira
euro/zweedse kroon
euro/zwitserse frank
(Advieskoersen - Bron: GWK Travelex)
1,6978
1,4575
1.7842
1.5163
1,6925
1,4400
8,1351
6,9341
0,8669
0,7441
271.1800
223.8600
13,4200
11,1500
5.7900
4.7300
176,6600
150,8900
8.5120
7.2553
3,7460
3,0480
27,5500
22,8700
2,1036
1,7365
10,1427
8,6453
1,7730
1,5230
INDEXEN
AO Share Index
Amst. AEX-index
Amst. AMX-index
Brussel Bel-20
Dow Jones
Euronext-100
Eurostoxx-50
Eurotop:100
Frankfort Dax-30
Hang Seng
Londen FTSE-100
Madrid lbex-35
Milaan Mibtel-30
Nasdaq Composite
Next-150
Nikkei-225
Parijs Cac40
S&P 500
Zurich SM
slot abs. yen ch. Xlj.
768.72 +9.76 -6.85
496.12 +5.34 -7.56
698.62 +12.56 -5.43
3843.78 +47.45 -19.07
13012.04 +25.24 4.02
914.09 +11.84 -13.65
388128 +19,37 -13.36
2879.49 +25.74 -12.77
7225.94 +69.39 -5.02
25742.23+123.37 +23.14
6376.50 +7120 -3.98
14247.60+122.80 -5.45
34572.00 -58100 -22.00
2509.46 -19.39 -1.91
1713.22+19.69
14269.61 +50.13
5142.10 +64.06
1423.89 -1.46
7778.93+125.22
-12.60
-17.99
-15.72
-6.49
-17.46
Iberdrola
9.83
+0.25
-3.84
ING Groep
25.75
+0.29
-22.45
Intesa Sanpaolo
4.27
-0.36
-29.90
LVMH
76.96
+0.54
-10.87
Munchner Ruckvers.
120.90
-0.57
-11.02
Nokia Oyj
19.31
+0.76
-3.45
Oreai(L)
78.19
+0.34
-10.13
Philips, Kon,
25.25
+0.48
-17.56
Renault
68.87
+0.49
-34.56
Repsol YPF
27.28
+0.39
+1.37
RWE
79,47
+1.86
-3.67
Saint-Gobain
55.40
+0.40
-31.87
Sanofi-Aventis
47.84
+0.38
-31.72
SAP
33.46
+0.62
-2.45
Schneider Electric
83.72
+3.53
-21.20
Siemens AG
77.03
+0.49
-16.76
Societe Generale
70.50
-1.35
-49.84
Suez
45.36
+1.37
+5.51
Telecom Italia SpA
1.4:1
-0.01
-33.80
Telefonica
19.06
0.00
+14.61
Total
58.21
+1,76
+3.59
Unicredit SpA
4.47
-0.24
-40.55
Unilever eert
20.99
-0.75
-5.32
Vinei
50.70
+0.50
-15.82
Vivendi
26.55
+0.03
-14.99
Volkswagen
193.11
-0.54
+77.23
DOW
3MCo
ALCOA Inc
Amer.lntl.Group
Amer.Express
AT&T Inc
Bank of America Corp
Boeing Co
Caterpillar Inc
Chevron Corp
Citigroup Inc
Coca-Cola
DuPont de Nemours
ExxonMobil Corp
General Electric
General Motors
Hewlett-Packard
Home Depot
IBM
Intel Corp
Johnson Jo
JPMorgan Chase Co
ilohnson
McDonald's Corp
Merck Co
Microsoft Corp
Pfizer Inc
Procter Gamble
United lechnologies
Verizon Commun.
Wal-Mart Stores
Walt Disney Co
78.99
+0.33
-9.10
44.41
+1.26
+11.78
38.75
-0.60
-46.35
48.49
-0.19
-24.19
40.51
+0.44
-1.44
35.99
-0.18
-29.82
87.15
+1.98
-9:81
84.30
+0.60
+12.75
102.01
+1.63
+23.13
22.91
-0.21
-58.35
57.53
+0.46
+9.31
49.47
-0.16
-5.56
94.08
+1.41
+12.99
32.38
+0.25
-12.39
20.78
+0.10
-33.93
46.59
-0.70
+4.51
28.85
-0.25
-25.80
126.26
-1.56
+16.92
24.86
-0.14
+9.52
66.68
0.00
+5.14
45.97
-0.56
-12.50
60,55
+0.02
+15.71
39.99
-0.01
-24.90
29.36
-0.63
-4.77
20.20
+0.17
-26.38
66.72
-0.03
+5.10
74.26
+0.30
+-7.33
39.03
+0.26
-7.96
56.37
-0.67
+19.25
34.70
-0.21
-1.81
EURO
AMSTERDAM - Na een eindsprint
kreeg de Amsterdamse AEX-index de
grens van 500 punten gisteren in het vi
zier. Het optimisme kwam aan het ein
de van de dag overwaaien uit de Vere
nigde Staten, waar beleggers een posi
tief macrocijfer omarmden.
De AEX-index kreeg er 1,1 procent, of
wel 5,34 punten, bij tot 496,12 pun
ten. De MidKap-index voor middelgro
te fondsen won 1,8 procent tot 698,62
punten. De beurzen in Londen, Parijs
en Frankfurt stegen tussen de 1 en 1,3
procent. Volgens Rik Zwaneveld, hande
laar bij AFS Brokers, zou de AEX-index
deze week de 500 punten kunnen ha
len. „Dit komt met name door de mee
vallende eerstekwartaalcijfers van de
laatste tijd", aldus de marktvorser.
Olieconcers droegen met fikse stijgin
gen bij aan het goede beursklimaat. Zij
profiteerden van de hoge olieprijs.
Shell ging 3,2 procent vooruit, terwijl
het Britse BP (plus 1,3 procent) en het
Franse Total (plus 3,1 procent) ook
flink opveerden. Andere grote stijgers
waren staalconcern ArcelorMittal en uit
zender Randstad
WALLSTREET
NEW YORK - De Amerikaanse aan
delenmarkten wonnen gisteren wat ter
rein wegens optimisme over een ma
crocijfer. Technologieaandelen waren
echter niet in trek.
De Dow-Jonesindex noteerde bij het
slot 0,3 procent, ofwel 41,36 punten,
hoger op 13.028,16 punten. De breed
samengestelde S&P ging 0,1 procent
omhoog naar 1426,63 punten. De
techbeurs Nasdaq daalde 0,5 procent
tot 2516,09 punten.
„Er zijn voldoende aanwijzingen dat de
economie een technische recessie kan
afwenden", zei een Amerikaanse ana
list. Volgens hem profiteren met name
technologieaandelen van een even
tueel herstel van de economie. Dat
werd ten dele zichbaar op de koersen-
borden. De softwareproducent Oracle
ging voorop met een winst van 3,5 pro
cent. Maar ook Qualcomm (plus 1 pro
cent), fabrikant van telecomappara-
tuur, profiteerde. Tegelijkertijd raakten
enkele andere technologieaandelen in
onmin. Zo verloren computerbedrijf
Apple (min 2,1 procent) en softwaregi
gant Microsoft (min 1,8) terrein.
