Schrijven wat gezegd moet zijn
7 spectrum
Geen blad
meer voor
de mond
PZC j
Zaterdag 17 mei 2008 j
Goesje en Walchje gaven op de posters uiting aan hun zorg over de ziekenhuiskwestie, foto Mechteid Jansen
door Ondine van der Vleuten
Zeg 'Loesje' en de meeste men
sen denken onmiddelijk aan de
posters met teksten die aan het
denken zetten. Steevast onder
tekend met 'Loesje'. In het Zie
kenhuis Walcheren doken de afgelopen
maanden posters op van haar Zeeuwse zus
ters Goesje en Walchje.
Wat begon als een actie van 'burgerlijke
ongehoorzaamheid' van personeel, groei
de uit tot een breed gedragen protestactie.
Voor één keer willen Walchje en Goesje
spreken, op voorwaarde dat hun identiteit
anoniem blijft.
Walchje: „De directie heeft herhaald te
kennen gegeven dat personeel niet met de
pers mag spreken. En degenen met de
grootste mond mochten op gesprek ko
men. Daar vallen dan woorden als onge
past, onrust zaaien, gevolgen."
Goesje: „De posters mochten alleen nog
opgehangen worden waar patiënten ze
niet konden zien. Overtreding van die re
gel zou consequenties hebben. Maar het
was niet te stoppen. Overal werden onze
posters gekopieerd en opgehangen. Bij
mensen thuis, in de kroeg, in de stad. We
kregen telefoontjes: stuur eens een lading.
De SP zette ze op de website, zodat men
sen ze kunnen downloaden. De Zeeuwse
bevolking heeft het opgepikt."
Hoe begon het allemaal? Walchje: „In
2002 heeft de NMa een fusie van de zieken
huizen afgekeurd. Daarna hoorden wij als
personeel niets meer. Tot vorig jaar opeens
allerlei facilitaire diensten van de twee zie
kenhuizen gingen intesief samenwerken
en centraal ondergebracht werden in
Goes. De salarisadministratie, de apotheek,
de technische dienst, de voedingsdienst,
de patiëntenadministratie, het interne uit
zendbureau voor verpleegkundigen... Dat
had hélemaal niets te maken met een fu
sie, zeiden ze toen we ernaar vroegen. Het
was verregaande samenwerking, noodzake
lijk omdat we anders als ziekenhuizen niet
konden overleven. Iemand uit de politiek
die er verstand van had, zei tegen ons:
Wat begon als 'burgerlijke
ongehoorzaamheid' groeide uit tot
een breed gedragen protestactie
'Wat ontzettend slim om het op deze ma
nier allemaal te vervlechten en het Zieken
huis Walcheren uit te kleden zonder het
een fusie te noemen.' Want over fusies be
slist de NMA." Goesje: „Hoe je het ook noe
men wil: vorig jaar was dit proces al ver
gaand gevorderd. Zonder dat daarover dui
delijk gecommuniceerd was. Elke zes we
ken hebben de afdelingen teamoverleg.
Daar werd dan wel eens iets over samen
werking en projecten gezegd. Als je naar
consequenties of details vroeg, was het
standaard antwoord: weten we niet, werk
groep is daarmee bezig. Die werkgroepen
bestonden uit managers en als je daar wat
aan vroeg, was het standaard antwoord:
weten we niet, mogen we niet zeggen."
Intussen waren de alarmbellen flink gaan
rinkelen. Walchje: „In 2007 waren in Ziie-
kenhuis Walcheren volgens een officieel
accountantsrapport de tekorten op de be
groting minimaal en die in Goes stukken
groter. Maar in de officiële begroting wa
ren de cijfers bijgesteld en stond Goes er
veel beter voor. Hoe het zit? Wij weten
het niet. Er is van alles aan de hand waar
over niet gecommuniceerd wordt. Dingen
worden voorgekookt en dan als voldongen
feit aan ons en aan de bevolking gepresen
teerd. Hoe zei directeur Simons dat zo
mooi? Over beslissingen die nog niet geno
men zijn, kun je niet praten."
Ziekenhuis Walcheren is verkwanseld, zo
voelt Walchje het. „Wat krijgt de bevol
king ervoor terug, in Middelburg? Een
pleisterplaats, niet meer! Een eerste hulp
post zonder specialisten daarachter, een
speeltuin voor poortartsen in opleiding.
Dan moet je zo'n drukke tweede pinkster
dag hebben als maandag, waarin twee am
bulances de provincie uitmoesten en er
één over was. Voor heel Walcheren."
Lakhdar Brahimi (1934), Alge
rijns diplomaat en voormalig
vredesbemiddelaar voor de
VN, komt naar Middelburg om de
Four Freedoms Award voor vrijheid
van meningsuiting in ontvangst te ne
men. Hij neemt tegenwoordig wat
meer afstand van de troebelen op het
politieke en diplomatieke wereldto
neel. Dat brengt hem in een positie
waarin hij geen blad voor de mond
hoeft te nemen. In een interview dat
vorig jaar in NRC Handelsblad werd
gepubliceerd gaf hij bijvoorbeeld aan
dat het een tactische fout is geweest
om de Taliban niet uit te nodigen
voor een conferentie die in 2001 in
Bonn werd gehouden, waar het ging
over de toekomst van Afghanistan.
Ook het uitsluiten van Harnas bij de
inspanningen die in het werk wor
den gesteld om tot een oplossing te
komen in het Israëlisch-Palestijns
conflict, vindt hij verkeerd. De oorlog
in Irak noemde hij een door de inter
nationale gemeenschap uitgelokte cri
sis, waarbij op praktisch elk moment
de verkeerde beslissing is genomen.
Brahimi schrikt er niet voor terug
om de hand in eigen boezem te ste
ken. Hij is niet altijd even opgewekt
geweest over het resultaat van zijn in
spanningen. Maar dat zegt volgens
hem ook veel over de aard van de
conflicten waarin hij bemiddelde.
In het interview staat Brahimi ook
stil bij de rol van de Verenigde Staten
en memoreert hij dat het handvest
van de Verenigde Naties is opgesteld
door president Roosevelt. Dat is in
zijn ogen een belangrijke impuls ge
weest voor de ontwikkeling van het
internationaal recht na de Tweede
Wereldoorlog. Maar nu vertrappen
de VS volgens Brahimi de vooruit
gang die ze zelf hebben helpen berei- j
ken.
Dat internationaal recht wordt door
de machtigste landen in de wereld,
de VS voorop, tegenwoordig wille
keurig toegepast. Dat komt er vol
gens Brahimi op neer dat je uit een j
menu van internationaal recht de arti
kelen kiest die je uitkomen en ne
geert wat je niet bevalt. Dat is voor
niemand goed. Het moet in zijn ge
heel en blind worden toegepast. Wie
ook maar de schuldige is, moet wor
den berecht, is zijn standpunt. Maar i
ook: „Als een staat faalt is dat de ver
antwoordelijkheid van de mensen
die dat mogelijk hebben gemaakt en
dat zijn vaak de inwoners zelf"
Vier Vrijheden Zeeland, Vrijheid van Meningsuiting: Walchje en
Goesje (posteractie tegen ziekenhuisfusie)
De toekenning van de prijs is uitdrukkelijk niet bedoeld als politiek statement in
de kwestie ziekenhuisfusie.
Naar de mening van de jury zijn Walchje en Goesje de spreekbuis geweest van
personeel dat een verbod kreeg met de pers te praten over de gevolgen van de
fusie voor de Zeeuwse bevolking.
De jury: „Walchje en Goesje waren voor het personeel van ziekenhuis Walcheren
de enige manier om argumenten tegen sluiting openbaar te maken, nadat de di
rectie hen verbood met de pers te spreken over de gevolgen van de fusie voor
de Zeeuwse bevolking."
Lakhdar Brahimi
