Nieuwe start vanuit een vacuüm 5 spectrum Angst bepaalt hun kindertijd PZC Zaterdag 17 mei 2008 Vrijwilligster Toos Verdegem heeft een dagtaak aan de begeleiding van vluchtelingen. foto Mechteld Jansen door David Duijnmayer Toos Verdegem (67) uit Goes heeft op dit moment, zoals zij het zelf noemt, 'vijf huishou dens onder haar hoede'. Ze werkt veelal met Afrikaanse, al leenstaande jonge moeders. Daar heeft ze wat mee, ze kent de Afrikaanse cultuur een beetje, door haar reizen en haar achter grond als aardrijkskundelerares. En de jon ge vrouwen zien haar op hun beurt ook als een moederfiguur, waar ze met hun vra gen en zorgen terecht kunnen. Toos is een van de bijna honderd vrijwilli gers waar Stichting Vluchtelingenwerk Zeeland op draait. Ze staat vluchtelingen bij vanaf het moment dat ze uit een asiel zoekerscentrum (AZC) komen tot aan het moment dat ze zelfstandig in de Zeeuwse samenleving kunnen staan. „De vrijwilli gers", zegt Luc Willem, coördinator van de locatie Goes, „zetten zich in om mensen die gevlucht zijn in angst voor hun leven, te helpen om een verblijfsvergunning te verkrijgen en om te integreren in Zee land." Daarmee, besloot de jury, verdienen die vrijwilligers de award voor vrijwaring van angst. „Wat mij emotioneel altijd heel erg raakt", vertelt Toos, „is het eerste moment dat je samen met iemand een toegewezen wo ning gaat bekijken. Iemand komt net uit een asielzoekerscentrum, en heeft nauwe lijks bezittingen. Daar sta je dan tussen vier kale muren. Vanaf dat moment moe ten ze hun nieuwe leven vorm gaan ge ven. Dat is een heel aparte situatie, ze ma ken een nieuwe start vanuit een soort va cuüm." Makkelijk is dat meestal niet, na uit je ei gen land gevlucht te zijn en jaren in een AZC gezeten te hebben. „Mensen weten als ze uit een AZC komen nog heel wei nig", zeg Luc Willem. „Ze zijn dan vaak al jaren in Nederland, maar ze kunnen niet studeren, niet werken en de mogelijkhe den om op eigen kracht iets te doen, zijn ook beperkt. Een AZC is een geïsoleerde gemeenschap, je komt er niet echt in aanra- 'Ook hier is genoeg om bang voor te zijn. Er komt een hoop op ze af waar ze geen raad mee weten.' king met de Nederlandse samenleving." Als vluchtelingen dan uiteindelijk een ver blijfsvergunning krijgen, komt er opeens heel veel op ze af. En daar helpt vluchtelin gen werk Zeeland bij. „De vrijwaring van angst gaat verder dan de angst voor wat ze in eigen land hebben meegemaakt", zegt Toos. „Ook hier in Nederland is genoeg om bang voor te zijn. Er komt een hoop op ze af waar ze geen raad mee weten: al die formulieren en bureaucratische romp slomp. Als vrijwilliger zeg je dan: 'wees nou maar gerust, ik zorg dat je eruit komt'." Luc Willem: „Je moet als vrijwilliger daar om wel deskundig zijn, je mag absoluut geen fouten maken bij het invullen van formulieren en dergelijke. Er wordt veel ge vraagd van de vrijwilligers. Je moet ook goed voor ogen hebben waar je mee bezig bent, namelijk: zorgen dat iemand zélf wegwijs wordt in de Zeeuwse samenle ving. Laatst zei een vluchteling tegen me dat het zo goed ging, omdat alles voor hem geregeld werd. Dan zit het dus juist niet goed, ze moeten uiteindelijk wel zelf standig worden." Toos noemt haar activiteiten voor Vluchte lingenwerk een dagtaak. Veel vrijwilligers zijn dan ook ouderen, vaak gepensioneerd, omdat die wat meer tijd om handen heb ben. „Er komt meer bij kijken dan het hel pen met formulieren en vergunningen", zegt Toos. „Ze moeten ook met hun per soonlijke zorgen bij je terecht kunnen. Ze kennen meestal niet veel mensen en kun nen erg aan je gehecht raken. Ze vertellen je een heleboel, ook over wat ze in eigen land meegemaakt hebben." „Het komt er eigenlijk op neer", volgens Willem, „dat je als vrijwilliger tegen een vreemdeling zegt: 'Je bent hier welkom'." Vier Vrijheden van Zeeland, Vrijwaring van Angst: Stichting Vluchtelingenwerk Zeeland. De Stichting Vluchtelingenwerk Zeeland draait op vrijwilligers, die al hun vrije tijd steken in het helpen van mensen die in angst hun geboortegrond hebben moe ten ontvluchten, op zoek naar een veilige woonplaats. Bij de Zeeuwse stichting zijn bijna honderd vrijwilligers actief, verdeeld over ze ven locaties. Vluchtelingenwerk helpt daarmee bijna duizend vluchtelingen in heel Zeeland. De stichting draagt volgens de jury door haar werk bij aan tolerantie ten opzich te van vreemdelingen in Zeeland. War Child Nederland werd in 1995 opgericht door Willemijn Verloop. Tij dens haar werk voor de European Action Council for Peace, kwam zij in Bosnië de twee oprichters van War Child Engeland tegen. Zij begon in Nederland inzamelingsacties voor War Child Engeland te houden. De acties liepen zo goed dat War Child ook in Nederland werd opgericht. „War Child is zeer vereerd met de er kenning door de Roosevelt Stichting voor ons werk voor kinderen in oor logsgebieden. De award Vrijwaring van Vrees benadrukt dat we deze kin deren niet aan hun lot mogen overla ten, maar juist in hen moeten investe ren en zodoende bijdragen aan een vreedzame samenleving. Kinderen vormen de kwetsbaarste groep in ge wapende conflicten. Zij zijn per defi nitie de onschuldige slachtoffers van oorlog. In de afgelopen tien jaar zijn meer dan anderhalf miljoen kinde ren in oorlogen gedood, vier miljoen raakten invalide en tien miljoen kin deren raakten emotioneel bescha digd. Angst bepaalt hun kindertijd. Kinderen hebben daarom als eerste recht op de 'Vrijwaring van Vrees'. Het leven van oorlogskinderen is ge tekend door de ervaringen die zij in een oorlog op doen. En dat terwijl juist zij de generatie zijn die hun land weer moeten opbouwen. Een sa menleving gedomineerd door oorlog leidt tot angst, onzekerheid en intole rantie. War Child wil die negatieve spiraal doorbreken. Sport, spel, thea ter, muziek en dans helpen kinderen weer even kind te laten zijn en hun oorlogservaringen een plek te geven. Het zijn ook instrumenten om kinde ren en hun opvoeders samen te brengen en te laten werken aan een betere toekomst. War Child werkt vanuit het principe dat kinderen geen onderscheid zien tussen af komst, ras en etniciteit. Kinderen wil len samen spelen en zaaien daarmee zelf zaadjes van vrede. War Child wil haar lokale medewerkers op een voetstuk plaatsen: „Zij zijn degenen die vaak gebukt onder hun eigen oor logsverleden, de kracht vinden om het tij te keren en om de situatie voor hun kinderen te verbeteren. Deze jon ge generatie bouwt aan een nieuwe wereld, aan een cultuur van vrede. De award dragen wij vanuit War Child dan ook expliciet aan hen op." Willemiin Verloop

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2008 | | pagina 119