Spontane stimulans van jongeren
spectrum 4
God is niet
voorstelbaar
en kenbaar
PZC
Zaterdag 17 mei 2008
De Four Freedoms Award
voor vrijheid van godsdienst
is voor Karen Armstrong. Ze
is als auteur erg populair, vooral in
Nederland. Maar ze heeft ook criticas
ters. Vooral als ze het opneemt voor
de Islam. De Engelse schrijfster
wordt gezien als de grote autoriteit
op het gebied van de drie wereldgods
diensten. Rooms-katholiek van oor
sprong trad ze in 1962 toe tot een
klooster. Zeven jaar later keerde ze
het kloosterleven de rug toe om een
academische graad aan Oxford te ha
len. Zoals ze zelf zegt verliet ze het
klooster met een vreugdesprong en
wilde ze even niets meer met gods
dienst te maken hebben. Godsdienst
had haar uitgeput, gaf ze aan. Door
haar studie stelde zich uiteindelijk
weer open voor religies, met dien ver
stande dat ze zich niet meer op liet
sluiten in één traditie of geloof
God is voor haar geen ander wezen
naast de wezens die we kennen:
„God is Niets. Geen bestaan, geen
voorstelbaar iets. Ik ontken de reali
teit van God niet, ik probeer alleen
om me God niet toe te eigenen. Ik
ben ervan overtuigd dat de kerken
verder zullen blijven leeglopen zo
lang men het simpele spreken over
een persoonlijke, bijna voorstelbare
en kenbare God niet loslaat. Ander
zijds, indien dat beeld van God jou
toegang geeft tot spiritualiteit én in
dien je erdoor tot een medelevende
mens ontwikkelt, dan is er geen pro
bleem. Een beeld is een beeld en het
moet de mens in staat stellen om iets
te ervaren van de realiteit waarnaar
verwezen wordt."
Armstrong heeft het vaker over de
manier waarop godsdiensten zichzelf
presenteren en zich aan elkaar presen
teren. Dat moet anders volgens haar.
Islam noemt ze een religie van suc
ces. In tegenstelling tot het Christen
dom, dat als voornaamste icoon in
het westen het schokkende beeld
heeft van een man, die een hulpeloze
en tragische dood aan een kruis
sterft. Ook over fundamentalisten, zo
wel die in het westen als die in het
oosten, heeft ze uitgesproken menin
gen. Fundamentalisme en agressief
modernisme zwepen elkaar - zegt ze
- op tot excessen. Ze zegt geschokt te
zijn door wat ze hoort beweren over
de Islam. )e reinste onwetendheid vol
gens haar, die doet denken aan Duits
land in de jaren dertig.
Charles Linsen: „Ik hoop dat het belang van openheid blijvend zal doordringen." foto Mechteld Jansen
door Ali Pankow
Ik zou het zelf niet mooier kunnen
zeggen. Ik ben op alle fronten zo
ontzettend blij met deze prijs", zegt
ambassadeur Charles Linssen van de
stichting NieuwZout over de motiva
tie van de jury. Hij is er eerlijk over: „Het
was voor ons een zeer moeilijke opdracht
de juiste weg te vinden het verhaal goed
over te brengen. Vooraf was er al veel
weerstand te overwinnen dat het alleen
een christelijk feestje zou worden.
Juist die brede opzet, zoals de jury aan
geeft, is altijd onze bedoeling geweest. Het
is een erkenning dat we op de goede weg
zijn. De motivatie geeft exact aan hoe wij
dit project in gang hebben gezet: met een
open vizier voor andere religies met een
open oor, een open hart, een open ziel te
zoeken juist naar dat wat ons deelt en niet
naar wat ons verdeelt."
Volgens Linssen is het een verkeerde ge
dachte dat het project NieuwZout uit zou
zijn op 'zieltjes winnen'. Daarom is hij ook
zo blij dat de ware intentie bij de openings
manifestatie op 12 april zo goed is opge
pakt. En dat de organisatie ook zulke posi
tieve reacties kreeg van mensen uit de
hoek van de wetenschap en van de kunst
en cultuur. „Maar wat ik vooral bijzonder
vind aan deze Award is dat hij ons door
jongeren is toegekend. Vooruitlopend op
het begin van NieuwZout heb ik vijftien a
twintig lezingen gehouden over opzet en
invulling van dit project. In de Statencom
missie Welzijn kreeg ik toen het verwijt
dat we te weinig jongeren zouden berei
ken. Terwijl we toch zeer ons best hadden
gedaan de jeugd er wel bij te betrekken.
Dus het feit dat nu deze prijs ons door jon
geren wordt toegekend, geheel buiten ons
om, zonder dat we daar enige invloed op
hebben.... Nou ja, dit zegt genoeg."
In de motivatie wordt specifiek de nadruk
gelegd op de openingsmanifestatie. Veel
meer valt er natuurlijk ook nog niet te be
oordelen. Maar betekent voor NieuwZout
nu een stimulans de geest van die enthou
siast ontvangen opening nog wat nadruk-
'lk hoop dat mensen zich opener
naar andere culturen en religies
zullen opstellen'
keiijker vast te houden? „Absoluut. Ik vind
dat we alle programma-onderdelen nog
eens kritisch moeten bekijken om te zien
op welke wijze we dat open vizier nog
extra kunnen versterken", zegt de ambassa
deur. Hij ziet daarvoor al een goede moge
lijkheid met de reizende fototentoonstel
ling In Beeld die gisteren in de Sint Willi-
brordus Basiliek in Hulst is geopend. Het
betreft een visualisering van Cultuur, We
reldbeeld en Religie, samengesteld uit
werk van Zeeuwse amateur-fotografen. De
foto's zijn uit ruim 150 inzendingen gese
lecteerd door de bekende fotograaf Hans
Aarsman (Volkskrant) en Franks Boots,
hoofdbestuurder van de landelijke foto-
bond BNAFV.
„Deze tentoonstelling biedt de mogelijk
heid alle dertien Zeeuwse gemeenten nau
wer bij NieuwZout te betrekken. We pro
beren de toernee zo te organiseren dat we
inspelen op plaatselijke manifestaties. Aar
denburg heeft bijvoorbeeld van 18 tot 27
juli een Culturele Week. Dan zorgen wij
dat de tentoonstelling ook daar is inge
richt. En rond 23 augustus, de dag waarop
dat mooie concert van Camerata Trajecti-
na wordt gegeven, zijn de foto's in de Sint
Nicolaaskerk in Brouwershaven te zien."
Koestert Linssen zelf hoop dat NieuwZout
blijvend effect oplevert? „Ja, dat is mis
schien heel idealistisch, maar ik hoop dat
het belang van openheid naar elkaar toe
blijvend zal doordringen. Zowel privé als
bestuurlijk ben ik zo vaak geconfronteerd
met vooroordelen. Mensen nemen vaak al
stelling voordat ze werkelijk kennis van
iets hebben genomen. Die vooroordelen
zijn zo Nederlands. Ik hoop dat we dat
met NieuwZout kunnen beinvloeden dat
mensen zich opener naar andere culturen
en religies zullen opstellen."
Vier Vrijheden van Zeeland, Vrijheid van Godsdienst: Stichting
NieuwZout (Manifestatie cultuur, wereldbeeld en religie)
De Manifestatie Nieuw Zout houdt in 2008 tientallen grote en kleine evenemen
ten rond het thema Cultuur, Wereldbeeld Religie.
»- Daarbij is niet alleen aandacht voor het Christendom, maar ook voor andere we
reldreligies, ingebed in hun cultuur.
Met name de openingsmanifestatie op zaterdag 12 april was daar een geslaagd
voorbeeld van.
»- NieuwZout brengt op toegankelijke en verfrissende wijze andere godsdiensten
en culturen onder de aandacht van de Zeeuwen.
Karen Armstrong
