CÏSlflniltieicI
Sporten of spuiten tegen diabetes?
Klassieke reuma
Huidkanker op het
hoofd is het dodelijkst
Huid van migrainelijders
is vaak overgevoelig
Gordel beschermt rug
niet bij zwaar werk
Probiotica kan allergie
bij baby onderdrukken
Kleurstoffen kunnen
ook goed effect hebben
PZC Woensdag 30 april 2008 I 1 9
mijn verminderen, aldus Allaart.
Inmiddels zijn Allaart en collega's
al bezig met onderzoek waarin ge
keken wordt naar een agressieve
aanpak in een nog vroeger ziekte
stadium. We hebben het hier vol
gens Allaart over het stadium waar
in een patiënt zich met bijvoor
beeld een dikke knie of elleboog
als gevolg van een gewrichtsontste
king bij de huisarts meldt. Volgens
de regels nog geen reuma en het
huidige beleid van dokters is dan
ook om het nog even aan te zien
en de ontsteking eventueel te be
strijden met lichte ontstekingsrem
mers. Begrijpelijk, maar fout, zegt
Allaart. In 40 procent van de geval
len blijkt zo'n ontsteking namelijk
de voorbode van reuma. Als in dit
stadium de ontsteking gelijk met
zware middelen wordt bestreden,
is de kans groot dat de patiënt
weer geheel ziektevrij wordt en
wordt veel ernstig leed voorko
men.
Dat zo'n aanpak wennen is voor
de beroepsgroep, bleek onlangs
weer: „Ik had een huisarts aan de
lijn bij wie zich een halfjaar eer
der een patiënt had gemeld met
een dikke knie. Nu begonnen de
handen op te zwellen en verwees
hij de patiënt naar ons door. Ik
zei: goed dat u de patiënt verwijst,
maar wat ons betreft had dat een
halfjaar geleden al gemogen, nu
hebben we kostbare tijd verloren."
www.diabetesfonds.nl
- Reumatoïde artritis ('klassieke' reuma) is een zogeheten auto-immuun-
ziekte, waarbij het afweersysteem van het lichaam eigen lichaamscellen
en weefsels aanvalt. Bij reuma betreft het de gewrichten, die pijnlijk ont
stoken raken en waaraan vaak al vrij snel onherstelbare schade ontstaat.
In latere stadia raken ook andere lichaamsdelen ontstoken, het vaatstelsel
bijvoorbeeld, waardoor menig reumapatiënt uiteindelijk overlijdt aan een
hartinfarct.
Reuma heeft verwantschap met andere chronische ontstekingsziektes
waarbij het afweersysteem tegen eigen lichaamscellen tekeergaat, zoals
de ziekte van Crohn (ontstekingziekte van het spijsverteringsstelsel) en
de huidziekte psoriasis. Het is dan ook geen toeval dat sommige medicij
nen (zoals prednison en TNF-blockers) tegen verschillende soorten au-
to-immuunziektes kunnen worden gebruikt.
In navolging van de succesvolle progressieve aanpak van beginnende reu
ma, hebben andere Leidse onderzoekers die strategie nu ook met succes
toegepast op patiënten met de ziekte van Crohn.
door Arend van Wijngaarden
foto Kees van de Veen
Licht zwetend zit Pieter
Mollema op de hometrai
ner in de sportschool. „Je
moet er wel wat voor
over hebben", hijgt hij.
„Maar het werkt echt. Ik hoef nu
veel minder insuline te spuiten."
Tegen suikerziekte is wel degelijk
iets te doen. Gewoon drie uur per
week flink sporten. Minimaal.
'Sporten of spuiten', luidt de slo
gan van een van de verschillende
sportprogramma's tegen diabetes
die in omloop zijn.
De muziek bonkt en trilt en een
jonge, strakke trainer probeert het
klasje van elf suikerpatiënten op te
zwepen tijdens hun half uur spin
ning. „Kom, voer het tempo op,
zet hem een beetje zwaarder... Ja
en nu omhoog!" Ijverig volgen de
sporters zijn aanwijzingen op. Al
snel met wat meer kleur op de
wangen en een beetje zwetend.
Ina Keijzer zit even later na te puf
fen op een gewichthefapparaat.
„Dit is toch altijd beter dan medi
cijnen? Ik heb al zeven jaar diabe
tes en ik merk dat het nu beter
gaat. Ik weet het, om zo gezond te
blijven, moet ik de rest van mijn le
ven zoveel blijven sporten. Dat
lukt nu wel, want je wordt in deze
groep gestimuleerd."
Voor AafWolf is het programma
een ommekeer in haar leven. „Wat
wil je, als je nooit weg bent ge
weest en nu ineens drie keer per
week naar de sportschool moet.
Maar het werkt echt. Ik prik mijn
glucose regelmatig en het is duide
lijk lager. Ik voel me fitter, ik kan
ineens veel beter slapen. En ik ga
ook meer wandelen en fietsen,
Speciale programma's
Er zijn bij fitnesscentra verschil
lende speciale programma's
voor diabeten. DiabetesDirect-
Fit is door Fysiophysics ontwik
keld en wordt aangeboden
door zo'n zestig fitnesscentra
in Nederland.
want je krijgt vanzelf meer ener
gie."
Wellnesscentrum Mobilé in het
Groningse Siddeburen is nu twee
maanden bezig met het zware anti-
diabetesprogramma DiabetesDi-
rectFit. De resultaten mogen er
zijn, merkt eigenaar Henk Dijks
tra. „Er is nu al een daling van het
gewicht en het gebruik van medi
cijnen en insuline. Ze zijn zó ge
motiveerd en het is al vrij snel te
merken dat ze echt minder last
hebben van hun diabetes. Maar dit
is nog maar het begin. We bou
wen het langzaam op en zorgen
dat iedereen steeds op een uitda
gend niveau traint. En dat hun le
ven lang, dat is de kunst."
Het grote probleem van de wester
se mens is de onderbelasting, weet
Dijkstra. „We zijn niet actief ge
noeg en het vet hoopt zich op.
Maar als je bij de huisarts komt
met diabetes, krijg je medicijnen
en alleen het advies meer te bewe
gen."
Meer bewegen is makkelijker ge
zegd dan gedaan. Gewoon elke dag
fietsen en wandelen, dat redden
veel mensen niet. Vandaar de fit
ness. „We geven training, doen
aan educatie en bespreken de voe
ding. We prikken op glucose en be
geleiden alles van A tot Z. En we
zorgen dat het leuk blijft en dat de
mensen elkaar stimuleren."
De overlevingskans bij melanoom,
de meest dodelijke vorm van huid
kanker, is het kleinst als de tumor
zich bevindt op de hoofdhuid of
in de nek. Tien jaar na de diagnose
leeft gemiddeld nog 76 procent
van de mensen met een
hoofd-nek melanoom, tegenover
89 procent van de mensen met
een melanoom elders op de huid.
Dit concludeert A. Lachiewicz
(University of North Carolina,
Chapel Hill) in het vakblad Archi
ves of Dermatology op grond van
gegevens over ruim 60.000 men-
sen met melanoom.
Mensen die lijden onder migraine-
aanvallen, hebben ook vaak last
van zogeheten allodynie van de
huid, een huid die zeer gevoelig is
voor aanraking. Wrijven over de
huid, dragen van oorbellen of een
ketting kan dan al een (zeer) pijn
lijk gevoel geven. Dit concludeert
M. Bigal (Albert Einstein College
of Medicine, New York) in het vak
blad Neurology op grond van een
enquête onder ruim 11.000 men
sen met migraine. Met name jon
ge, vrouwelijke migrainepatiënten
hebben veel last van allodynie.
Het dragen van een brede gordel
om de onderste rugspieren te on
dersteunen bij (zwaar) beroepsma
tig tillen, heeft geen beschermend
effect. Onder dragers van dergelij
ke gordels komt evenveel lage rug
pijn en bijkomend ziekteverzuim
voor als onder mensen die zo'n
gordel niet gebruiken. Dit conclu
deert I. van Duijvenbode (Hoge
school Amsterdam) voor de
Cochrane Library op grond van
een analyse van alle bestaande we
tenschappelijke onderzoeken op
dit gebied.
Allergieën lijken te onderdrukken
door baby's vanaf de geboorte een
halfjaar lang probiotica (een mix
van bepaalde bacteriën) te geven
en hun moeder de laatste maand
van de zwangerschap dezelfde pro
biotica te laten innemen. Van
bijna 1.000 Finse baby's met (één
of twee) allergische ouders, kreeg
de helft probiotica. Op tweejarige
leeftijd hadden ze minder vaak ec
zeem en/of andere allergische ziek
ten dan de baby's die geen probio
tica kregen, aldus het blad Clinical
and Experimental Allergy.
Kleurstoffen in de voeding zijn de
laatste jaren in verband gebracht
met gezondheidsrisico's, zoals het
ontstaan van ADHD. Maar kleur
stoffen lcunnen ook heilzaam zijn.
Die opmerkelijke bevinding meld
de wetenschapper G. Orner (Ore-
gan State University) tijdens een
congres van de American Associa
tion for Cancer Research in San Di
ego. Met name de kleurstoffen alu-
ra rood (E129) en indigotine (E132)
blijken (bij vissen) een rol te spe
len bij het remmen van het ont
staan van kanker.
