Zeeland
Oorlogslinies Eerste Frietmuseum ter
stimuleren
de economie
Burgemeester Lonink tegen proef
legale wietteelt in Terneuzen
i
Zeeland
Streek kan garen
spinnen bij beleefbaar
maken krijgshistorie.
boten.
Zeewater
Gemeente houdt vast
aan gedoogbeleid
voor softdrugs.
J
22 I Dinsdag 29 april 2008 PZC
door René Hoonhorst
SLUIS - De provincie laat onderzoe
ken hoe Zeeuws-Vlaanderen meer
kan profiteren van de Staats-Spaan-
se linies. De aandacht van de toe
rist verschuift van strandvakanties
naar cultuur- en natuurtoerisme.
De versterkingen uit de Tachtigjari
ge Oorlog kunnen in de
Vlaams-Zeeuwse grensstreek uit
groeien tot centraal zenuwstelsel
van toeristisch-recreatieve ontwik
kelingen.
De provincie Zeeland schetst sa
men met de provincies Oost- en
West-Vlaanderen 'een toekomst
voor de Staats-Spaanse linies' in
het rapport Linies langs de grens.
De in de Euregio Scheldemond
verenigde provincies sloten vorige
week de eerste fase van het op
knappen van de linies af. Gedepu
teerden van de drie provincies
toonden zich ingenomen met het
herstel van onder meer de stads
wallen van Damme en de Olie
schans bij Aardenburg.
Ze voegden er direct aan toe dat ze
niet achteroverleunen om te genie
ten van de bereikte resultaten. Het
is de bedoeling om de
Staats-Spaanse Linies de komende
jaren nog zichtbaarder en beleef-
baarder te maken, betoogde de
Zeeuwse gedeputeerde Frans Ha
melink. Na het opknappen van on
der meer de Olieschans, drie for
ten bij Axel en het transformeren
1*5 Wandelaars en fietsers lopen en
fietsen rechtstreeks de geschie
denis in, zowel tijdens een kort
ommetje bij een kern als tijdens
een lange tocht door de regio.
van het IJzendijkse streekmuseum
tot Het Bolwerk moeten nog tal
van forten en dijken worden gere
construeerd.
In West-Zeeuws-Vlaanderen, dat
zijn status als Nationaal Land
schap eer wil aandoen, wordt al ge
werkt aan geheel of gedeeltelijk
herstel van een half dozijn verdedi
gingswerken. Zo moeten Fort Ber-
chem bij Retranchement, de Hans
Vrieseschans tussen Zuidzande en
Oostburg en de Liniedijk onder
Waterlandkerkje en bij Ponte weer
(deels) in oude glorie herrijzen.
De drie provincies hebben daar
naast een lange verlanglijst met
nog op te richten of te herstellen
verdedigingswerken: van het Klein
Pasfort en de noordelijke wallen
van Sluis, via de stadswallen en
-grachten van Philippine naar het
ontwikkelen van het voormalige
Hulster fort Moerschans tot een 'le
vend fort' waar eenieder iets kan
opsteken over de geschiedenis, ter
wijl kinderen er naar hartelust
kunnen spelen.
Door gereconstrueerde bolwerken
en dijken aan elkaar te knopen via
wandel- en fietspaden lopen en
fietsen belangstellenden recht
streeks de geschiedenis in. Toeris
ten én inwoners van de streek
moeten zowel lange tochten als
plaatselijke ommetjes kunnen ma
ken langs meer en minder markan
te verdedigingswerken in het land
schap. Door de verhaallijn van de
(krijgs)historie zichtbaarder te ma
ken, krijgen mensen de kans het
verleden echt te beleven. Tegelij
kertijd is het voor ondernemers en
toeristische organisaties makkelij
ker om de Staats-Spaanse Linies
als 'een eenduidig toeristisch pro
duct in de markt te zetten', ver
wachten de beleidsmakers van de
drie provincies.
Gek eigenlijk, dat er nooit
eerder iemand op het idee
is gekomen om een
frietmuseum te beginnen.
Daar verbaast Eddy van Belle
zich ook over. Dus heeft hij
het zelf maar gedaan.
door Ronald Verstraten
BRUGGE - „We hebben gezocht op
internet, maar het is er nergens.
Wij zijn de eersten." Het dichtst in
de buurt komt misschien nog het
Aardappel Museum van de Ameri
kaan Tom Hughs. Die richtte het
in 1975 weliswaar op in Waterloo,
maar nam het later mee naar Albu
querque. Ook het Antwerpse Friet-
kotmuseumpje sluit thematisch
wel aan, maar het Brugse is groter
en completer.
Op Hemelvaartsdag opent het
Frietmuseum zijn deuren. Het is
ondergebracht in de Saaihalle, op
een steenworp van de Brugse
Markt. Het historische gebouw is
opvallend goed intact gebleven en
deels gerenoveerd. Maar nu
groeien bij binnenkomst de wortel
scheuten van aardappels zowat je
hoofdhaar in. Het lijkt een wat lu
gubere entree, maar het is de op
maat tot de eeuwenoude geschie
denis van de patat. Het idee is
schuin aan de overkant, in dezelf
de Vlamingstraat geboren. Bijna
als vanzelfsprekend tijdens een
etentje in een restaurant. Vader en
zoon Cédric van Belle waren eer
der initiatiefnemers van het choco
lademuseum Choco Story en een
museum over de geschiedenis van
de binnenhuisverlichting, Lumina
Domestica, beide vlakbij. Ze vroe
gen zich af, wat voor nieuws ze
eens konden doen. Het moest iets
typisch Belgisch zijn. Biermusea
zijn er al, dus was friet het ant
woord. Nu, anderhalfjaar later, lei
den meer dan levensgrote plastic
puntzakken met goudgele jongens
je de eerste zaal in. Daar staan pri
mitieve kunstvoorwerpen uit Pe
ru, van ver vóór Columbus. Ze ge
ven maar aan, hoe belangrijk de
aardappel daar toen al was. Ont
dekt trouwens, doordat ze in de
Andes zagen dat lama's de wilde
knollen opaten. Van die voorloper
van de later geteelde plant, zijn
trouwens exemplaren gevonden in
Peruaanse en Chileense graven
van 10.000 jaar terug.
Binnengekomen via Spanje maak
te de aardappel een opmars naar
het noorden. Hij werd een van de
belangrijkste voedselbronnen.
Maar als het mis ging, ging het
ook goed mis. Daarom is er ook
aandacht voor de Potato Famine,
de hongercrisis die in de negen
tiende eeuw zo veel Ieren noopte
huis en haard te verlaten. Als ze
het al overleefd hadden.
Op de eerste verdieping beland je
bij de Friet. De van Belles ontdek
ten dat er in België een tweetal
frietverzamelaars was, die zelf ooit
een museum hadden willen op
richten. „Maar zoiets is niet gemak
kelijk. Je hebt een gebouw nodig,
een budget, een concept, bezoe
kers. Anders staat zo'n verzame
ling maar in dozen te staan. Nu
Het moest iets typisch
Belgisch zijn. Biermusea zijn
er al, dus werd het friet
Vrijdag 2 mei van 10.00 tot 20.00 uur en
zaterdag 3 mei van 10.00 tot 16.00 uur
Lokatie: Uijterschootweg 22 te Middelburg
Tel: 0118 61 36 59 www.zeelandboten.nl
ZTT: ALMANAK
Die negenjarige Middelburgse
houdt wel van een uitdaging.
Niet alleen op het gebied van
sport, maar ook als het gaat om
eten.
Zij zal niet snel zeggen dat ze iets
niet lust als de kleur of de vorm
van het eten op haar bord haar
niet aanstaat. Ze zei dan ook geen
nee toen op een feestje bij haar
Tip? redactie@pzc.nl
oom haar een verse oester werd
aangeboden. Haar leeftijdgenoot
jes bedankten stuk voor stuk.
Maar zij wilde wel eens weten hoe
zo'n schelpdier smaakt.
Ze weet het nu en hoeft voorlopig
niet meer. Want een oester, dat
lijkt volgens haar toch nog het
meest op een hap zeewater. „Niks
aan."
door Conny van Gremberghe
TERNEUZEN - Burgemeester Jan Lo
nink van Terneuzen is vooralsnog
niet van plan om in Den Haag te
pleiten voor een experiment met
gelegaliseerde teelt van wiet in zijn
gemeente. Vorige week had
PvdA-wethouder Co van Schaik
voor zo'n proef in Terneuzen ge
pleit. Van Schaiks uitspraken heb
ben de voorbije dagen voor be
hoorlijk wat beroering gezorgd.
Lonink werd bij terugkeer van zijn
reis naar China en Vietnam over
spoeld met reacties van overheden
en instanties. „Het OM, de politi-
tie, onze Vlaamse buurgemeenten,
ze waren allemaal verbaasd. Dach
ten dat het beleid van Terneuzen
gewijzigd was." Volgens de burge
meester had Van Schaik nooit zijn
proefballonnetje mogen oplaten
in zijn hoedanigheid van waarne
mend-burgemeester. „Als je in die
functie spreekt, verkondig je als
voorzitter van college en raad het
gemeentelijk beleid. In dit geval
heeft de raad noch het college zich
over het idee van legale wietteelt
uitgesproken. Kortom, de uitspra
ken waren hoogst ongelukkig."
Van Schaik reageerde op uitspra
ken van scheidend NPB-voorzitter
Van Duijn die meent dat te veel
politiecapaciteit gaat zitten in de
bestrijding van de softdrugshan-
del, zonder dat die inzet effect
heeft. Hij pleitte voor legalisering
van de wietteelt.
Lonink kan zich vinden in de uit
spraken van de politiebondvoorzit-
155 Van Schaik had nooit uitspraken
over het legaliseren van de
wietteelt mogen doen in zijn
hoedanigheid van waarnemend-
burgemeester van Terneuzen.
ter. „Alleen ging de wethouder
nog iets verder door de opleidings
kas voor de glastuinbouw al in te
zetten voor de legale kweekproef.
Ik denk niet dat onze Vlaamse bu
ren, die deelnemen aan het glas-
tuinbouwproject, aan zo'n proef
zouden meewerken. Dit kan na
tuurlijk niet." Volgens Lonink is
het geenszins de bedoeling dat Ter
neuzen stappen tot legalisering
neemt. Het gedoogbeleid blijft wat
het is. Ook al vindt Terneuzen
daar in Den Haag weinig steun
voor. Wel zullen met de collegele
den de gerezen consternatie van
daag bespreken. Diverse fracties
hebben om tekst en uitleg ge
vraagd. Wethouder Van Schaik ligt
niet echt wakker van de gerezen
onrust. „Ik heb gereageerd op uit
spraken van Van Duijn. Feitelijk
heb ik weinig nieuws gezegd. In
de laatste verkiezingscampagne
heb ik ook diverse malen gepleit
voor legalisering van de teelt."
kan het publiek ze in ieder geval
zien." Zo zijn er hoekjes ontstaan
als Friet in de Strip, met Nero en
Lambik en Asterix, en zelfs een
plaat van de Nederlandse strip- en
cartoontekenaar Joost Swarte. Of
Friet in de Kunst, met zowel pro
fessioneel als amateurwerk. Schil
derijtjes van de kenmerkende hou
ten frietkramen op de Brugse
markt, naast twee bolhoeden van
Magritte die een zak friet dreigen
te pletten, zodat de mayonaise
bijna van de randen druipt.
Van aardappelpellers leidt een
groot aantal verschillende frites-
snijders via ouderwetse pannen
naar een kolengestookte frites-
oven. Er staat een heus friteskot.
Daar ook voorbeelden van de eer
ste ajuinsauzen, die later plaats
maakten voor mayonaise.
Tegen een wand staat de frietro
bot: een apparaat dat automatisch
zakjes friet moest vullen. Uitvin
der Jean-Marie Hoeben kreeg er
op het Brusselse Uitvinderssalon
in 1965 een gouden medaille voor,
maar de robot heeft nooit ingang
gevonden. Terwijl in een kleine
projectieruimte het verhaal van de
aardappel wordt verteld, wordt de
zaal gevuld door een 'soundscape',
die fritesmuziek ten gehore brengt
in het patatdecor. Tot slot wordt
het 'proeven' met oog en oor be
loond in een gloednieuwe frituur,
helemaal onderin de middeleeuw
se keldergewelven.
Frietkookpannen in alle soorten en maten.
foto Wim Kooyman
