Slachtoffers zijn vaak
bang, maar ook loyaal
'Terugkijkend vond ik het wel eigenaardig dat de oudste zoon telkens zoveel
levensmiddelen naar huis bracht dat hij een kruiwagen nodig had.' Buurman waiter wema
Natascha Kampusch
wil familie helpen
Vaak wil incestpleger
zijn dochter 'puur en
zuiver' houden.
PZC Dinsdag 29 april 2008 I 1 1
Rechts foto's van de kelder waarin Elisabeth en haar andere drie kinderen vast zaten.
gezin
foto's AP
Natascha Kampusch
foto AP
WENEN - Natascha Kampusch
heeft gisteren in een interview
met de Oostenrijkse radio ge
zegd dat ze de familie Fritzl in
Amstetten wil helpen. Op finan
cieel gebied, maar ook als con
tactpersoon. Kampusch, die van
af haar tiende acht jaar lang ont
voerd is geweest, heeft al con
tact gehad met de lokale autori
teiten.
Zij benadrukt dat de enorme
media-aandacht niet goed is.
„Het belangrijkste is dat de
slachtoffers zichzelf terugvin
den. Dit wordt natuurlijk zeer
moeilijk gemaakt door alle in
vloed van buiten. Het is voor zo
wel de moeder van de kinderen
als de vrouw van de dader een
zeer moeilijke tijd om hier wijs
uit te worden." Kampusch
hoopt dat meer mensen bereid
zijn de slachtoffers financieel te
helpen. Die hebben scholing en
medische verzorging nodig.
door Marijn Kramp
en Carine Neefjes
Gewetenloos, autoritair en bang
voor vrouwen. Een man die alles
doet wat God verboden heeft.
Hoogleraar seksuologie (os Fren-
ken, die ruim twintig jaar lang in-
cestdaders heeft behandeld, pro
beert een profiel te schetsen van
Josef Fritzl. „Een incestpleger is
vaak driftig, impulsief Voor de bui
tenwereld een joviale, hardwerken
de man. Maar binnenshuis een ti
ran die zijn kinderen volledig on
der de duim houdt. De kelder
staat symbool voor de besloten
sfeer van gezinnen waar incest
voorkomt."
Frenken, die ook onderzoek heeft
gedaan naar incestslachtoffers,
noemt de Oostenrijkse zaak zeer
extreem. De duur, de vele zwanger
schappen en de jarenlange opslui
ting in de kelder, maken het dra
ma uitzonderlijk. „Een vader die
bij zijn eigen dochter zeven keer
een kind verwekt, heeft een antiso
ciale persoonlijkheidsstoornis. Hij
sluit zich volledig af voor de pijn
die hij zijn dochter aandoet."
Incestplegers die zich jarenlang
schuldig maken aan seksueel mis
bruik, zijn vaak seksueel geobse
deerde mannen die bang zijn voor
vrouwen, vertelt Frenken. Ze kie
zen een zwakke, instabiele vrouw
die zich schikt. „Maar op een goe
de dag zijn ze uitgekeken op die
onderdanige vrouwen en storten
ze zich, indien mogelijk, op hun
dochter. Seksueel, maar ook geeste
lijk. Die dochter is zijn steun en
toeverlaat, zij vervangt zijn echtge
note, zowel op het lichamelijke als
op het geestelijke vlak."
Hoe extreem ook, de Oostenrijkse
zedenzaak doet denken aan incest
affaires in Nederland, zegt Hjal-
mar van Marle, hoogleraar forensi
sche psychiatrie. „Neem de zaak in
Epe, ook een gezin waarin de in
cest jarenlang geheim werd gehou
den. Uit angst voor de vader ging
het misbruik jarenlang door. Maar
ook uit loyaliteit met de vader dur
ven slachtoffers niet naar de poli
tie te stappen. De dader blijft im
mers ook papa." Als geneesheer-di
recteur van observatiekliniek Pie-
ter Baan Centrum in Utrecht en
van de Groningse Van Mesdagkli
niek voor tbs'ers heeft hij veel in-
cestdaders gezien. „Wat je vaak
ziet, is dat ze hun dochter puur en
zuiver willen houden. De meisjes
behoeden voor gevaren. De ge
dachte dat hun dochter seks zal
hebben met onbekende mannen,
jaagt deze vaders enorme angst
aan. Dat willen ze niet. Maar bij
sommige vaders leidt deze gedach
te ook tot opwinding. Met als resul
taat dat ze hun dochter letterlijk
voor zichzelf houden."
Schuld en berouw kennen ze nau
welijks „Soms achteraf. Als de
zaak ontdekt is en ze straf krijgen.
Dan komt er nog wel eens berouw
om de hoek. Maar niet ten tijde
van het misbruik." Ook Van Marle
benadrukt dat incestplegers in
staat zijn dat deel van hun leven
volledig los te koppelen van het an
dere deel waarin ze echtgenoot en
werknemer zijn. „Ze hebben meer
dere persoonlijkheden."
Volgens Frenken is behandeling
van incestplegers er op gericht
smoezen te weerleggen. „Daders
rechtvaardigen hun gedrag. Ze zeg
gen: 'Mijn dochter zei geen nee'.
Of: 'kinderen houden ook van
seks'. Zij moeten ervan worden
doordrongen dat kinderen geen
seks willen met hun vader."
