Weer
Mama, er kruipen kakkerlakken uit het plafond
«s
0>»-
0»'/
*0»'
♦O)»
1 8 Maandag 21 april 2008 PZC
Bij ernstig zieke volwassenen
kunnen acute verwardheid,
hallucinaties en angsten
optreden. Veel minder
bekend is dat zo'n delier (of
delirium) ook geregeld
ernstig zieke kinderen
overkomt. Meestal doodeng,
soms aangenaam.
door Will Gerritsen
illustratie Mark Janssen/CPD
Joep van 2 jaar, een verzon
nen naam, wordt met een
hersenvliesontsteking op de
intensive care van de kinder
afdeling in het Academisch
Ziekenhuis Maastricht
(AZM) opgenomen. Hij is dood
ziek, gaat aan de kunstmatige bea
deming en krijgt via het inftius al
lerlei medicijnen toegediend. Anti
biotica, een medicament voor de
bloeddruk, kalmerende middelen.
Joep knapt snel op en kan na een
dag van de beademing af
Twee uur daarna begint hij ruste
loos in bed rond te kruipen. Dat
gaat zo maar door. De artsen staan
voor een raadsel. Joeps moeder ver
keert in de hoogste alarmfase. Dit
is haar kind niet meer. De kinder
psychiaters komen poolshoogte ne
men. Ze zien Joep roepend en
kreunend door zijn bedje tijgeren.
Er is geen land mee te bezeilen. Ze
geven hem Haldol, een medicijn
tegen psychose. De peuter knapt
in een half uur op. Diagnose: Joep
had een delier.
Een van de kinderpsychiaters die
Joep onder ogen kreeg, is Jan
Schieveld (55). Hij promoveerde in
februari aan de Universiteit Maas
tricht op een proefschrift over het
delier bij ernstig zieke kinderen op
de intensive care. „Een delier is ei
genlijk hetzelfde als het ijlen dat je
bij kleine kinderen met koorts
vaak ziet. Het bekende beeld bij
een middenoorontsteking, griep
of ontsteking aan de luchtwegen:
wijde pupillen, angst, met armen
graaien en grijpen. Het symptoom
heeft meestal een goedaardig be
loop: bied je kind troost en steun,
probeer het een beetje te koelen,
geef het een paracetamol. Blijft het
kind dan nog spoken, dan is er re
den voor zorg: onder dat ijlen kan
een smerige bacteriële infectie
schuilgaan en is er sprake van een
kwaadaardig delier."
Op de intensive care wordt de
helft van de patiënten door een
delier overvallen. Vooral mensen
die kunstmatig worden beademd,
zijn kwetsbaar. Van ouderen en
kankerpatiënten op deze afdeling
valt doorgaans liefst 80 procent
ten prooi aan acute ernstige ver
wardheid.
Vreemd genoeg is over het delier
op jonge leeftijd weinig bekend.
Studies over ernstig zieke kinde
ren met een delier zijn al helemaal
met een lantaarn te zoeken. „An
ders gezegd: er is nauwelijks iets
onderzocht", stelt Jan Schieveld
onomwonden in zijn dissertatie.
In bijna vier jaar tijd werden 877
kinderen (0-18 jaar) onder de loep
waanvoorstellingen aangenaam:
„Een kind zag Peter Pan door zijn
kamer vliegen, hij vond het prach
tig. Een jongen die een zwaar onge
luk had gehad, ging lekker met
zijn klas naar Parijs."
Doorgaans blijken kinderen geen
ernstige gevolgen te ondervinden
van een gruwelijk delier. Gunstige
bijkomstigheid is dat het syn
droom vaak gepaard gaat met ge
heugenstoornissen. „Maar een aan
tal kinderen herinnert het zich
wel. Gelukkig gebeurt het niet dik
wijls, maar soms komt het dage
lijks functioneren van het kind in
het gedrang door zo'n ervaring, in
het ergste geval krijgt het een post
traumatische stressstoornis."
Een delier kun je proberen te voor
komen door een goede psychoso
ciale begeleiding, weet Schieveld.
„Hoe beter die begeleiding, hoe
minder het voorkomt. Belangrijk
is dat een kind zijn eigen spullen
bij zich heeft. Zijn eigen knuffels,
foto's, muziek, zelfs geurkaarsjes
die thuis gebruikt worden."
Treedt toch een delier op, dan kan
de kinderpsychiater medicijnen ge
ven. Geneesmiddelen die in de
psychiatrie gebruikelijk zijn, zoals
Haldol, en die hun werk veelal pri
ma doen. Maar is het niet griezelig
om een ukkie van twee een derge
lijk middel te geven? „Van alle me
dicamenten op de intensive care is
90 procent niet speciaal voor kin
deren ontwikkeld. Haldol is een
middel waarmee medici al meer
dan vijftig jaar werken en waar
mee veel ervaring is opgebouwd.
Het geldt als zeer veilig. Als je
niets doet, wordt het probleem
nog groter."
delierervaring, bij de kleinsten
(0-3 jaar) 3 procent.
Meestal heeft het delier bij kinde
ren een huiveringwekkend horror
karakter. Kakkerlakken kruipen uit
het plafond, een poster komt tot le
ven, er zijn enge stemmen. Ware
nachtmerries, maar soms zijn de
genomen, die op de kinder-ic van
het AZM verbleven. Jongens en
meisjes in kritieke toestand, afkom
stig uit Limburg en een groot deel
van Noord-Brabant. Bij veertig kin
deren (5 procent) stelde het team
een delier vast. Bij de tieners
(16-18 jaar) had 19 procent een
Helsinki
Tallinn
Stockholi
Moskou
Minsk
Kopenhagen
13. 11
Dublin
Warschau
Amsterdam
Londen
^18 "raa§\ «Bratislava
MÏinchen Wen^ 'BoedaP«t
Boekarest
c/Rome
'Athene
Barcelona
Madrid
Lissabon
Europa
Bron: Meteo Consult
plaats
Alicante
Athene
Barcelona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Faro
Geneve
Hamburg
Helsinki
Heraklion
Istanbul
overmorgen plaats
13 /22 O Kopenhagen
15 /23 O Las Palmas
11/19 O Londen
5/16 O Luxemburg
9/14 Mallorca
9/16 Malaga
7/19 C;> Nice
12/21 O Oslo
7/16 v.N Parijs
4/16 O Praag
-1/12 C:. Rome
15 /22 O Stockholm
16/22 O Wenen
morgen
morgen
overmorgen
4/13 O
17/22 O
7/17
7/16
10/22
14/23 O
11/18
2/16 C.'
10/17
5/14 v.
11/18
-5/15 O
9/13
Regio vandaag
N05
Zterikzee
jam
Vandaag steekt er een vrij krachtige (noord)oostenwind, kracht
5 op. Alleen de wat beschuttere delen in de regio zoals Zeeuws-
Vlaanderen en Tholen hebben met kracht 4 net iets minder wind.
Er komt veel bewolking voor, maar het wolkendek is
dun en dus kan de zon nog van tijd tot tijd doorbreken.
De temperatuur
Middelburg
Vfissingeri
Oostburg
r
Waterstanden
Goes
17/ 9
N05
10 Terneuzen
Tholen komt op 16 tot
18 graden uit. Na
vandaag blijft het
zacht en daarbij
neemt heel voor
zichtig de wind
wat af.
Nautisch bericht
Goed zicht, maar
wel een vrij krachtige
(noord)oostenwind,
kracht 5.
Hoog water
Laag water
Maandag
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur cm
Vlissingen
3:23
228
15:46
227
9:52
-210
21:59 -197
Terneuzen
3:45
252
16:06
251
10:18
-218
22:30 -206
Kats
5:08
168
17:25
167
11:06
-157
23:15 -148
Roompot Buiten
3:25
165
15:41
167
9:39
-153
21:56 -142
Roompot Binnen
4:56
134
17:16
133
10:44
-132
23:16 -124
Krammersluizen West
5:25
164
17:40
165
10:54
-154
23:16 -146
Hansweert
4:15
261
16:36
261
10:43
-229
22:56 -218
Stavenisse
5:10
160
17:25
160
10:54
-150
23:16 -142
Yerseke
5:08
184
17:31
184
11:06
-167
23:16 -159
Dinsdag
Vlissingen
3:57
233
16:16
225
10:22
-205
22:36 -198
Terneuzen
4:17
259
16:35
250
10:50
-213
23:02 -207
Kats
5:40
173
17:56
166
11:36
-155
23:50 -154
Roompot Buiten
3:57
171
16:16
163
10:26
-148
22:24 -144
Roompot Binnen
5:26
138
17:47
131
11:24
-130
23:40 -129
Krammersluizen West
5:30
167
17:44
163
11:36
-152
23:56 -151
Hansweert
4:47
269
17:05
261
11:15
-226
23:26 -220
Stavenisse
5:35
165
17:56
159
11:36
-148
23:56 -147
Yerseke
5:40
189
17:58
184
11:41
-165
23:50 -165
Legenda
Zonnig
Opklaring
Bewolkt
Regen
Sneeuw Q))»- Wind
N
Hagel
W
Regio lange termijn
Temperatuur
ma di wo do vr za zo ma di
Neerslagkans in
.n^nflnnnnn
Nederland vandaag
15/9
*0»
Denjlug
Rotterdam
i
J7/9
17/9
Zon/maan
O""*""
16/7
<r* O
Dtvtnle^ y j y
18/9
6.34 20.50 22.39 6.17
Nederland lange termijn
Di
Wo
Do
Vr
Za
%k>
<3D>
<o
min.
min.
min.
min.
min.
9
7
9
9
9
max.
max.
max.
max.
max.
17
18
17
16
19
wind
wind
wind
wind
wind
NO 4
ZO 3
ZW3
W 4
ZW 4
neersl.
neersl.
neersl.
neersl.
neersl.
10
10
20
20
10
