spectrum i4
Vervangingsmarkt
enorm door mode en
meer functionaliteit'
PZC
Zaterdag 19 april 2008
Een nieuw model televisie,
computer, mobieltje of
mp3-speler op de markt?
Nederlanders kopen ze massaal,
ruim voordat het oude
exemplaar is versleten. Dus
groeit de afvalberg met
elektronica explosief. Maar de
mogelijkheden tot recyclen ook.
door Chris Paulussen
foto's Dolph Cantrijn
e cirkel is nog niet rond. Om
van oud papier nieuw papier te
maken, moest altijd houtpulp
worden toegevoegd voor dezelf
de kwaliteit. En voor kunststof
was na recycling alleen nieuw
leven als kleerhanger, bloempot of berm
paaltje. 'Downcyding' was jarenlang een
beter woord voor 'recycling', maar de we
reld verandert onder dmk van de milieube
weging en strengere regelgeving.
„Vooral de ontwikkelingen in kunststofre-
cycling gaan erg hard", zegt directeur René
Kik van het Eindhovense bedrijf Sims. „De
crux zit in het scheiden van verschillende
polymeren (grondstoffen van kunstvezels,
red.). Drie jaar geleden werd je voor gek
verklaard als je daar een proces voor wilde
ontwikkelen. 'Droom maar lekker verder'
werd gezegd. Maar door de milieueisen en
de marktgroei is er veel veranderd."
Sims is specialist in recycling van ict-appa-
ratuur. Kik: „Onderzoek van de Verenigde
Naties wees uit dat elektronica de snelst
groeiende afvalberg is. Daarvoor zijn twee
redenen. Ten eerste groeit de toepassing
enorm hard. Zo werd de digitale camera in
zes jaar tijd gemeengoed. De tweede reden
is het vervangingsgedrag. Mpj-spelers en
gsm's worden niet pas vervangen als ze de
fect zijn, maar als er apparaten komen met
meer mogelijkheden of een andere vorm
geving. Meer functionaliteit en mode zor
gen voor een enorme vervangingsmarkt."
De groei is terug te zien bij Sims, dat in
1999 op grote schaal begon met recycling
van oude apparatuur. In dat jaar verwerkte
het bedrijf 6.000 ton elektronisch afval. In
middels is dat 60.000 ton. Die enorme ex
pansie, waaraan nog lang geen einde is ge
komen, maakt het volgens Kik mogelijk te
investeren in industriële processen om de
afvalstromen te scheiden. „We hebben
veel geïnvesteerd in mensen en machines.
Sims heeft, ik durf dat zonder terughou
dendheid te zeggen, wereldwijd een unie
ke positie in elektronicarecycling."
Sims onderscheidt drie hoofdstromen: me
taal, kunststof en glas. De oude apparatuur
valt eerst in handen van de sloopploeg, die
accu's, batterijen en inktcartridges verwij
dert omdat er milieubelastende stoffen in
zitten. Accu's en batterijen gaan naar een
gespecialiseerd bedrijf, voor inktcartridges
heeft Sims een eigen procédé. Het glas van
de monitoren gaat naar een gespecialiseerd
zusterbedrijf in Echt. De rest - kasten, toet
senborden, muizen, printplaten et cetera -
gaat door shredders en over loopbanden
om steeds verder versnipperd en geschei
den te worden met behulp van magneten
en andere scheidingstechnieken. Metaal (ij
zer, aluminium, koper en ook edelmetalen
als goud, zilver, palladium en platina)
wordt bijna volledig en zonder kwaliteits
verlies teruggewonnen. Recycling van me
talen is winstgevend, zeker nu de prijzen
van grondstoffen zijn gestegen door de
groeiende vraag uit China en India. Ook
kunststoffen kunnen na scheiding worden
verwerkt in hoogwaardige toepassingen.
Kik: „Van een oude pc-kast kan in principe
een nieuwe pc-kast worden gemaakt."
Glas is een verhaal apart. Het glas van
ouderwetse beeldbuizen was altijd lastig te
recyclen. De voorkant van een beeldbuis
bestaat uit schoon glas, maar het glas van
de 'toeter' aan de achterkant bevat onder
meer lood om straling tegen te gaan. Het
scheiden van voorkant en achterkant van
de beeldbuis was lastig, duur en vergde
veel tijd en menskracht. Vervuild glas kon
alleen worden afgezet in de keramische in
dustrie als grondstof voor tegels en wc-pot-
ten. Sims ontwikkelde een proces waarin
beeldbuisglas zodanig wordt gebroken en
gezuiverd, dat het volledig kan worden ge
bruikt voor productie van nieuwe beeld
buizen. Kik: „Het glas gaat naar beeldbui-
zenfabrieken in Polen en Azië. In landen
als China en India blijft de vraag naar goed
kopere tv's met een beeldbuis de komende
vier a vijf jaar nog groot."
Van een oude pc, inclusief muis, toetsen-
bord en printer, kan 80 procent worden
hergebruikt voor hoogwaardige toepassin
gen. Nog eens 16 procent krijgt een 'nutti
ge' bestemming, zoals het verbranden
voor opwekking van energie. De laatste
4 procent (papier, stickers, siliconendotten
en dergelijke), wordt gestort of verbrand.
Aan 'design for recycling', producten zoda
nig ontwerpen dat ze gemakkelijker te re
cyclen zijn, heeft Sims amper nog behoef
te. Kik: „Onze processen zijn zo ver door
ontwikkeld, dat het weinig verschil maakt
of er vier of twee soorten kunststof in een
product zitten. Voor de demontage maakt
het weinig meer uit of schroef- of metalen
klikverbindingen worden gebruikt."
Toch blijft er nog wel iets te wensen wat
het design betreft. „Wij pleiten er bij de fa
brikanten al jaren voor gevaarlijke compo
nenten als accu's en cartridges op gemakke
lijk toegankelijke plaatsen aan te brengen.
snelst groeiende
