spectrum
-
13
Piepers uit Marokko, peultjes uit Zimbabwe: de
Nederlandse consument zet steeds meer producten op tafel
die vroeger oer-Hollands waren, maar nu op 10.000
kilometer afstand worden geproduceerd. Op
milieubelasting wordt daarbij niet gelet. „Er zijn veel vragen
over veiligheid, maar nog niet over duurzaamheid."
'Alle transport
veroorzaakt
milieubelasting'
Beter
Leven
PZC
Zaterdag 19 april 2008
door Arvid van der Wolf illustratie Chantal van Wessel
te worden. Maar een deel van het rund
vlees in Nederland komt van ver: uit Ier
land, Brazilië, Argentinië en in toenemen
de mate uit Polen. Van Dooren: „Of je dat
goed of slecht vindt, hangt af van de uit
gangspunten die je als consument han
teert. Als je puur naar dierenwelzijn
kijkt, hoeft het niet negatief te zijn.
Runderen in Ierland lopen in de
zomer buiten en hebben alle
ruimte. Ook over de bewer
king van het vlees hoef je je
geen zorgen te maken. Er gel
den Europese regels die over
al moeten worden nage
leefd.
„Maar als je kijkt naar
milieubelasting, kom je
tot een andere conclu
sie. Een koe in Ierland
wordt puur gehouden
voor vleesproductie. In
vergelijking daarmee is
een Nederlandse melk
koe een stuk duurzamer.
Die geeft melk tijdens zijn
leven en levert uiteindelijk ook
vlees op. Bovendien hoeft dit
vlees naar de Nederlandse con
sument niet over een grote af
stand te worden vervoerd. Zo
wel de vleeskoe als de melkkoe
draagt via de mest flink bij aan
de uitstoot van broeikasgassen,
maar per kilo milieubelasting
scoort de Nederlandse koe dan la
ger."
Wie over duurzaamheid praat, praat
over keuzes. Dat is behoorlijk inge
wikkeld, want waar let je als consu
ment op als je groente, fruit, vis, of
vlees koopt? Op dierenwelzijn, op duur
zaamheid, op eerlijke handel of op bio
logisch? „Een eerlijk product, geheel ge
maakt volgens de richtlijnen van 'fairtra-
de', hoeft niet per se duurzaam te zijn.
Andersom hoeft een milieuvriendelijk
product niet mens- of/en diervriende
lijk gemaakt te zijn", stelt Van Dooren.
„We willen toe naar overkoepelende in
formatie over voeding. De consument
zou in één oogopslag moeten kunnen
zien: oh, daar komt een product van
daan, dat is de milieubelasting, dat is er
gebeurd met de dieren en het is in orde
met de arbeiders in ontwikkelingslanden."
Albert Heijn, de grootste kruidenier in Ne
derland, zegt al een eind in die richting te
gaan. Daarnaast streeft AH ernaar de pro
ducten zo 'dichtbij als mogelijk' en 'zo
ver weg als noodzakelijk' in te ko
pen, afhankelijk van de wensen
van de klant. Dichtbij kan het
volgens het concern niet altijd.
„Wij moeten elke dag meer
dan 750 winkels voorzien
van hoogstaande kwaliteits
producten in heel grote vo
lumes. Die kun je niet altijd
uit Nederland halen. We
verkopen veel rundvlees
van koeien uit Ierland en
Brazilië. Greenfield-rund-
vlees uit Ierland heeft een
heel aparte kwaliteit, die in
Nederland niet te krijgen is.
De koeien in Brazilië kunnen
grazen op pampa's, wat de
smaak van het vlees beïnvloedt.
Pampa's heb je hier nu eenmaal
niet", zegt AH-woordvoerster Els van
Dijk.
Om discussies te voorkomen over wat
nu precies wel of niet duurzaam is,
pleit de koepel van biologische bedrij
ven, de Stichting Biologica, voor zo
veel mogelijk regionaal consumeren
van producten die hier geteeld kunnen
worden, 'want alle transport veroor
zaakt milieubelasting'. „Het ideale
plaatje zou zijn het verzamelen van
een compleet aanbod van producten
uit een regio naar één punt en van
daaruit, aangevuld met producten die
regionaal niet verkrijgbaar zijn, distri
bueren naar de winkels", zegt Jasper
Vink van Biologica.
Het Voedingscentrum in Den Haag ver
moedt dat duurzaamheid al een heel
stuk wordt bevorderd als consumen
Onder eerlijke handel vallen onder meer
keurmerken als Max Havelaar/fairtrade,
Oké (voor fruit) Utz Certified (voor kof
fie, thee en cacao) en Rainforest Alliance
(voor bananen).
Op het gebied van dierenwelzijn zijn er
keurmerken voor eieren, waaronder het
keurmerk Scharrel en Vrije Uitloop en
Graseieren, voor varkensvlees (Jumbo Be
wust), voor kippen (Beter leven), voor run
deren (France Limousin en Greenfield),
en voor zuivel (Weidemelk en EKO).
ten zoveel mogelijk groenten uit het sei
zoen uit eigen land gaan eten, dus sla en
sperziebonen in de zomer, kool en winter
wortelen in de winter.
Corné van Dooren: „In de winter zijn ap
pels en peren verder prima fruit, je hoeft
dan niet per se aardbeien te eten. Boven
dien: groenten en fruit van het seizoen
zijn lekker vers en meestal goedkoper."
De bekende Schijf van Vijf kan volgens
het Voedingscentrum ook een uitstekende
insteek zijn om meer duurzaam te eten.
Van Dooren: „Eten volgens de Schijf van
Vijf kan de milieubelasting verlagen. Spel
regels daarbij zijn: eet gevarieerd, niet te
veel, minder verzadigd vet, veel groente,
fruit en brood. Vlees met vis en vegeta
risch afwisselen, is ook aan te raden, plus
matig gebruik van genotsmiddelen als kof
fie, chocola en alcohol. Want het groeien
en produceren hiervan gebruikt veel land,
energie en water."
Het Voedingscentrum zegt het niet als zijn
taak te beschouwen streng te oordelen
over aangevoerde voedingswaren op de
markt, maar wél om de consument vooral
zo eerlijk mogelijk voor te lichten over
waar en hoe voeding wordt geproduceerd
en hoe de consument een alternatief kan
kiezen. „Je kunt als je het goed wilt doen
voor een streekproduct kiezen, eventueel
bij een boer in de regio. Dan heb je een
echt product van het seizoen en uit de
buurt. Dus optimaal vers en duurzaam",
tipt Van Dooren.
Hij vindt dat het bedrijfsleven meer infor
matie moet gaan geven over eten en drin
ken. Niet alleen wat er inzit aan voedings
stoffen, toevoegingen en allergenen, maar
ook over hoe het is geteeld, vervoerd en
bewerkt. „Dan kun je als consument pre
cies zien wat de milieukosten en de gevol
gen voor het broeikaseffect zijn. Gelukkig
zie je al dat supermarkten, waaronder Al-
bert Heijn en Jumbo, steeds verder gaan
met het aanbieden van biologische en dier
vriendelijke producten. Ze kunnen nog
wel een voorbeeld nemen aan Engeland,
waar supermarkten zich voorstaan op het
verkopen van het grootste assortiment
Eko-producten, op fairtrade of op het
beperken van de transportafstanden.
www.voedingscentrum.nl
ENERGIEVERBRUIK:
Geen onnodig licht, spaarlampen, niets
op standby laten staan, huis goed geïso
leerd, niet te lang onder de douche.
VERSPILLING:
Eten of spullen niet zo maar weg
gooien.
SCOORT SLECHT OP
VLIEGREIZEN:
Vliegt, werk- en studiereizen niet mee
gerekend, zo vaak ze kan naar vreemde
oorden.
REACTIE
„De uitslag valt me nog mee, gezien
mijn vlieggedrag. Aan de andere kant:
daarbuiten ben ik best milieubewust"
