spectrum
12
ons eten zoal
V^cfF
Wirwar van keurmerken
PZC
Zaterdag 19 april 2008
De pieper is een
w
aar is hij toch gebleven,
de eigenheimer? Ooit
was deze aardappel op
ons dinerbordje een na
tionale kampioen zon
der noemenswaardige
buitenlandse concurrentie. Tegenwoor
dig is hij slechts een keus uit vele. Ver
drongen door aardappels uit Marok
ko, Malta, Israël en Egypte. De pie
per is een wereldreiziger gewor
den.
De consument globaliseert en
wil op elk moment in het sei
zoen over elke gewenste
aardappel en groente kun
nen beschikken. Sperziebo
nen uit Senegal of Egypte
in februari, peultjes uit
Zimbabwe in december,
het hele jaar door brocco
li uit Italië of Israël en
nieuwe aardappels uit
Marokko of Malta in
maart.
Dat supermarkten daar
naast in toenemende
mate producten die ge
woon in eigen land
groeien, zoals (winterwor
telen, andijvie en witlof, uit
landen als Spanje halen, maakt
voor de consument kennelijk
niet uit. Als het maar betaalbaar
is. En smaakt. Of zulk koopge
drag milieubelastend is - de mees
te producten uit Europa worden
per vrachtwagen aangevoerd, an
dere per vliegtuig of boot, zoals
bananen en kiwi's -, is kennelijk
een tweede. „Alleen een voorhoe
de van de consumenten is daar
op dit moment nog mee bezig",
zegt Corné van Dooren van het
Voedingscentrum in Den Haag.
„We krijgen veel vragen over vei
ligheid van voedsel, maar nog
weinig over duurzaamheid."
Neem aardappels. Nederland
heeft er meer dan voldoende
van. Lekkere, smakelijke en be
taalbare. Toch worden er in de
winkels steeds meer aangeboden
uit landen rond de Middellandse
Zee. „We draaien internationaal met de
seizoenen mee", zegt Van Dooren. „Als in
Malta, Israël of Marokko nieuwe aardap
pels worden aangeboden, zie je dat direct
aan de vraag." Kwestie van smaak, zeker
geen noodzaak. „Als je citrusvruchten wilt
eten, móét je die vanwege het klimaat
uit het buitenland halen, maar aard
appels natuurlijk niet. Die zijn ook
hier goed langdurig te bewa
ren."
De vraag of een aardappel
met het oog op milieube
lasting beter in Neder
land kan worden ver
bouwd, is gemakkelijk
met 'ja' te beant
woorden: vanuit Ne
derland is er wei
nig transport no
dig, dus minder
C02-uitstoot. En
voor opslag is
minder koeling
nodig dan in
een warm land.
Hetzelfde geldt
voor wortelen
en andijvie.
Maar voor een
tomaat ligt dat
anders. Die
wordt zowel uit
ons eigen land
aangevoerd als bij
voorbeeld uit Span
je, dus zo'n duizend
kilometer hiervan
daan. Is daarmee ge
zegd dat een Spaanse to
maat eten milieubelasten-
der is dan een Nederland
se? „Nee", zegt Van Dooren
resoluut. „Het hangt er maar
vanaf hoe die tomaat is gegroeid.
Als hij is gekweekt in een kas in het
Westland, die flink gestookt moet wor
den in de winter, is hij milieubelastender
dan een tomaat die in de volle Spaanse
zon is gegroeid. Zelfs als je het transport
per vrachtwagen meerekent."
Vlees is een ander verhaal. Een varkenslap
je komt in doorsnee uit een Nederlandse
slachterij en hoeft amper getransporteerd
'O?
De consument is de weg volledig kwijt in de wir
war van keurmerken, stelt de Consumentenbond.
Alleen al rond duurzaamheid bestaan minstens
twintig keurmerken, die zijn onder te verdelen in
milieu, eerlijke handel, dierenwelzijn en regionale
producten. Ze geven zeker niet allemaal hetzelfde
aan. Een keurmerk op de verpakking wil zeggen
dat het product voldoet aan een bepaalde kwali
teit, samenstelling of productiemethode. Een mi
lieukeurmerk betekent echter niet per se dat een
product diervriendelijk is of uit eerlijke handel
voorkomt.
De Consumentenbond pleit voor een wet die bedrij
ven verplicht alle relevante gegevens op een pro
duct te zetten, 'zodat je van een stukje katoen pre
cies weet wat ermee is gebeurd tot aan de produc
tie van een blouse'.
Een stap in de goede richting vindt de Consumen
tenbond dat de overheid sinds begin deze maand
het publiek beter voorlicht over keurmerken en
hun betrouwbaarheid, via www.ConsuWijzer.
Op het gebied van milieu zijn de bekendste keur
merken Milieukeur, MSC (voor vis) en Eko (voor
biologische producten).
