spectrum 4
Kijk niet alleen
VAN DE
LEZERS
Auto aan de kant
Flusje water
Minder vlees eten
Minder koopkracht is minder C02
Cultureel ondernemer
Spullen van de ruilwinkel
Ander woord voor duurzaam
Tl
PZC
Zaterdag 19 april 2008
Gewoon niets meer kopen wat je niet per se nodig hebt,
maar alles opmaken. Je kunt alles via de kringloop krijgen
of tweedehands. Het is een geweldige sport waar je nog
lol van hebt ook. Ik heb pas weer een rits van een oude
jas vervangen door een goede rits van een andere, oude
jas. Zet de auto aan de kant en ontdek dat er een wereld
voor je open gaat. Geen gezeur meer over kapotte elek
tronica in auto's of andere vormen van panne. Ontdek
dat je veel leukere wandelingen kunt maken.
RIET BEUKERT, MIDDELBURG
Wat ik niet snel aan anderen vertel, is dat ik bij toiletbe-
zoek na een plasje slechts met een 'flusje' water door
spoel. Niet eens met de besparingsknop. Ik vind het eeu
wig zonde dat bijna heel Nederland dit duur gezuiverde,
goed drinkbare water door de toiletpotten spoelt. Ook
staat in mijn keuken altijd een emmer om redelijk schoon
restwater in te gooien om de planten water te geven.
ALIE HEERSPINK, GOES
Rustig en gezellig eten, maar niet te veel. Gericht inko
pen en niets weggooien wat nog goed is. Minder vaak en
minder vlees eten. Als gekozen wordt voor vlees, dan zo
diervriendelijk mogelijk geproduceerd of kiezen voor vis
uit de duurzame visserij.
TANITA SCHUIT, GOES
Ik doe al het nodige om duurzaam te leven: spaarlampen,
isolatie, dubbel glas, een spaarzame douchekop, geen
bad, maar alleen douche, Nieuwe Rijden, etc.; het is alle
maal van toepassing op onze gezinssituatie. Eind 2005
ben ik met pensioen gegaan en is mijn koopkracht met
25 procent gedaald. In mijn visie bereik ik daardoor ook
een evenredige reductie van 'mijn' CO,-uitstoot. Conclu
sie: dalende koopkracht doet de C02-uitstoot afnemen.
ALBERT HOLLAND, MIDDELBURG
Mijn tip voor de duurzame Zeeuw ben ik, in alle beschei
denheid, zelf, de uit Borssele afkomstige Theun Karelse.
Hij is cultureel ondernemer in dat dorp, in Amsterdam en
in Brussel. Theun verzet zich sterk tegen de laatdunkende
houding tegenover ons landschap en onze tradities. Hij
bemoeit zich ook aan tegen projecten van vrienden, zoals
een ecologische katoenfabrikant (Cotton Matters), duur
zaam hout uit Rusland, een geplande zonne-energiecen-
trale in Suriname, maar dat bestaat voornamelijk uit sim
pele ondersteunende activiteiten of een luisterend oor.
THEUN KARELSE, BORSSELE/AMSTERDAM
U kent wellicht de ruilwinkel in Goes aan de Kuyperlaan?
Hier kun je wel spreken van een voorbeeld van herge
bruik en duurzaamheid. Spullen die anders bij het grove
huisvuil worden gebracht, worden nu hergebruikt. Het
blijkt een groot succes en is net iets anders dan een kring
loopwinkel, omdat er geen geld in omgaat, maar een pun
tensysteem.
NEL BOUTERSE, COÖRDINATOR RUILWINKEL GOES
In mijn beleving betekent duurzaam niet of weinig ver
gankelijk, iets wat lang aanhoudt. Als je iets verduur
zaamt, dan betekent dit dat je het bestand maakt tegen
verouderen of aftakelen. Ik pleit ervoor dat er naar een
ander woord wordt gezocht om aan te geven wanneer
het gaat om activiteiten die bedoeld zijn zuinig om te
gaan met hetgeen de aarde ons aanlevert
GERRIT C. DINGEMANS, MIDDELBURG
in de meterkast
In en om de woning kan er van alles worden
gedaan om het bestaan duurzamer te maken. Niet
alleen op energiegebied, maar op tal van andere
terreinen zijn maatregelen denkbaar.
door Johan Bosveld illustratie Chantal van Wessel
Badkamer
Neem een waterbesparende
douchekop. Die kan tot 40 procent
op het waterverbruik besparen.
uurzaam wonen staat voor
veel mensen gelijk aan investe
ren in dubbel glas, spaarlam
pen en muur- en dakisolatie.
Maar duurzaamheid in en
rond de woning is veel meer dan deze, ove
rigens zeer aanbevelenswaardige, investe
ringen. Het gaat verder dan met een kri
tisch oog naar de gas- en elektriciteitsreke
ning kijken. Ook het materiaal waaruit het
huis is opgebouwd en waarmee het is inge
richt, speelt een belangrijke rol. Datzelfde
geldt voor de tuin. En zelfs de manier waar
op we onze (koop)woning financieren,
kan een duurzaam karakter hebben.
Waar het bij een duurzame woning om
gaat, is dat er zuinig wordt omgesprongen
met energie, terwijl de afhankelijkheid van
fossiele brandstoffen (zoals gas en olie) zo
laag mogelijk is. Verder moeten in zo'n wo
ning bouwmaterialen worden gebruikt die
minder belastend zijn voor het milieu, die
lang meegaan en die uiteindelijk opnieuw
gebruikt kunnen worden.
Zuinig omspringen met energie is vaak de
eerste stap op weg naar duurzaam wonen.
Te denken valt aan zonnepanelen op het
dak (zeker nu het kabinet er weer subsidie
voor beschikbaar heeft gesteld), een cv-ke-
tel met een hoog energierendement, een
programmeerbare thermostaat en natuur
lijk het isoleren van muren, ramen en dak.
Allemaal maatregelen die zich in korte of
wat langere tijd laten terugverdienen.
Maatregelen die een geringer effect op de
portemonnee hebben, zijn echter niet min
der belangrijk. Om maar eens te beginnen
met het materiaal dat in de woning wordt
gebruikt. In plaats van de gebruikelijke
vloerbedekking, plavuizen of parket kan
ook worden gekozen voor kurk of marmo-
floor. Van de schors van kurkeiken kan
kurkparket worden gemaakt. Zo'n natuur
lijke vloer is makkelijk schoon te maken en
ziet er mooi uit. De schors van de eiken
groeit in negen jaar weer aan en kan daar
na opnieuw worden gebruikt. Duurzamer
kan bijna niet. Marmofloor is hetzelfde als
marmoleum, allleen bestaat het uit platen
die zelf kunnen worden gelegd en niet ver-
lijmd hoeven te worden. Marmoleum is
ook een natuurlijk product, gemaakt van
lijnolie, houtmeel, hars, jute en kalksteen.
Deze materialen zijn volledig biologisch af
breekbaar.
De muren kunnen een leemstuc-afwer-
king krijgen. Leemstuc bestaat uit zand en
klei en heeft goede vocht- en temperatuur-
regulerende eigenschappen; het blijft 's zo
mers koel en 's winters warm. De verf op
muren bestaat uit natuurlijke grondstof
fen, zoals plantaardige oliën, harsen, was-
soorten, plantaardige oplosmiddelen en
natuurlijke pigmenten.
Ook de meubels zijn van 'vernieuwbare'
materialen. FSC-teak (FSC is het keurmerk
Keuken
In de keuken moeten we niet te veel weggooien. Eet
bewust: een aardappel belast het milieu minder dan
een exotisch product dat een wereldreis moet maken
of dat in een energieverslindende kas is geteeld.
Drink kraanwater in plaats van flessenwater.
Apparatuur
Zet tv, pc en andere apparaten echt uit als ze niet
worden gebruikt. De standby-stand van veel
apparaten verbruikt energie.
Verwarming
Vloerverwarming geeft gelijkmatige (stralings)warmte
en vanwege de relatief lage temperatuur weinig
stofdwarreling. Er zijn ook geen radiatoren nodig.
Toilet
Er zijn wc's met een spoelsysteem dat gebruik maakt
van regenwater. Ook bestaan er ecotoiletten die
geen water gebruiken. Deze wc maakt van het
'sanitaire' afval natuurlijke mest die in de tuin kan
worden gebruikt. Zorg in ieder geval voor een wc
met een waterzuinig spoelsysteem.
Warmtepomp
Een warmtepomp maakt gebruik van natuurlijke (en
gratis) warmte in de grond en de lucht. De warmte wordt
doorgegeven aan het verwarmingssysteem in huis.
van hout dat via verantwoord bosbeheer
wordt gekapt), bamboe en palmhout zijn
daar voorbeelden van. Wat we aan de
muur hangen, kan ook bijdragen aan een
duurzamer samenleving. Denk eens aan
kunstzinnige producten met een FairTra-
de-kenmerk, dat garandeert dat het om
kunst uit derdewereldlanden gaat, waar
voor de maker een eerlijke prijs heeft ge
kregen.
ie niet vies is van zijn eigen afval,
kan ook overwegen het toilet aan
te passen. Een wc met een water
zuinig spoelsysteem, dat gebruik maakt
van bijvoorbeeld regenwater, is een moge
lijkheid. Een flinke stap verder gaat het eco-
Warmtewisselaar koelt het leiding
water met het koude grondwater.
Buizen gaan 100 meter
de grond in.
Warmte- en koude-opslag
's Zomers wordt koud grondwater gebruikt
om het pand te koelen. Het water dat
hierdoor opwarmt, wordt in de winter
gebruikt om het grondwater te verwarmen.
