spectrum
Waterstof
heeft de tu
Voor- en nadelen van
schone brandstoffen
17
PZC
Zaterdag 19 april 2008
Een scooter op waterstof,
foto Kick Smeets/Hollandse Hoogte
Olievoorraden zijn eindig en
brandstof moet voortaan
schoon zijn. Wetenschappers
zien waterstof als wondermiddel
van de toekomst. Maar: „Veel
componenten zijn nu nog zo
goed als onbetaalbaar."
door Rob Berends
de HydroGEM.
foto GPD/PR
De eerste
BMW hybride
foto ANP
ol trots kondigde de gemeente
Arnhem drie weken geleden
aan dat de eerste pomp in Ne
derland waar automobilisten
waterstof kunnen tanken, vol
gend jaar open gaat. Het moet
het begin zijn van een glorieu
ze toekomst voor waterstof. Maar het is
nog veel te vroeg te zeggen dat waterstof
de brandstof van de toekomst is, zegt
Bram Veenhuizen, lector Voertuigmecha-
tronica aan de Hogeschool Arnhem Nijme
gen. Hij werkt met zijn studenten en een
conglomeraat aan bedrijven aan verbeterin
gen van de brandstoftechnologie. „Voorlo
pig is het aandeel van waterstof uiterst be
perkt. Over een jaar of tien verwacht ik dat
we een stuk verder zijn."
Onderzoekers werken op universiteiten en
in testlaboratoria van de grote automerken
aan alternatieven voor benzine als belang
rijkste brandstof voor voertuigen. De uitda
ging waarvoor ze zich gesteld zien, is dui
delijk: de olievoorraden zijn eindig.
„Niemand weet wanneer zich echt proble
men voordoen. We weten niet of de olie
voorraden wel zo groot zijn als de olie
maatschappijen ons nu voorspiegelen. Je
kunt daar vraagtekens bij zetten", zegt Jur-
gen de Haan van het Kenniscentrum Ver
keer en Vervoer. „Het zou mij niet verba
zen als de olieprijzen in 2015 door dreigen
de tekorten al sterk gaan stijgen. Dan heb
ben we het over heel andere prijzen dan
100 dollar per vat."
De brandstof van de toekomst moet voor
al schoon zijn. Biobrandstoffen, een dik
jaar geleden nog de brandstof van de toe
komst, zijn alweer veel minder in trek. Ze
bedreigen de voedselvoorziening in de der
de wereld. Waterstof geldt nu als het won
dermiddel van de toekomst. Of die voor
spelling uitkomt, hangt voor een groot
deel af van geld, zegt Veenhuizen. Hoe ho
ger de olieprijs, hoe dringender de nood
zaak alternatieven te ontwikkelen. Min
stens zo belangrijk: slagen de fabrikanten
erin de kosten voor waterstof als auto
brandstof te beperken? „Veel componen
ten zijn nu zo goed als onbetaalbaar. Een
opslagtank kost 5.000 euro, een brandstof
celsysteem tussen de 20.000 en 30.000 eu
ro. Die kosten moeten omlaag."
De Haan beschouwt dat als overkomelijke
bezwaren. „In het begin waren cd's ook
hartstikke duur. Maar op het moment dat
je het over massaproductie hebt, over mil
joenen auto's in plaats van honderden, zul
len de kosten razendsnel dalen."
„In heel Europa leeft de overtuiging dat
waterstof eraan komt", zegt Remco Hoog-
ma van het agentschap SenterNovem, dat
voor een aantal ministeries onderzoek
doet naar schone brandstoffen. „De twij
fels gaan over het wanneer. Daarnaast
woedt een discussie over de vraag of het
waterstof wordt of dat elektrische auto's
de toekomst hebben. Tot dusver stranden
die op de opslagcapaciteit van de accu's.
Als die technologie verbeterd wordt, heb
ben elektrische auto's wellicht nog meer
toekomst dan die op waterstof"
Veenhuizen waarschuwt ervoor waterstof
alleen als een schone brandstof te zien.
Waterstof moet met behulp van elektrici
teit worden gemaakt. „De kunst is dat op
een schone manier te doen, bijvoorbeeld
via windenergie of met aardgas of lpg."
De komende tien jaar zal de echte door
braak van waterstof op zich laten wachten,
denkt Veenhuizen. In het buitenland zijn
ze wel wat verder. Californië werkt aan
een netwerk van 170 tankstations dat over
dik twee jaar klaar moet zijn. Ook Duits
land heeft besloten dat er een 'waterstof
snelweg' moet komen. Dat is een honder
den kilometers lange keten van waterstof
tankstations van Berlijn via Hannover en
Keulen naar Miinchen.
Nederlandse overheden richten zich voor
lopig op andere schone brandstoffen. Voor
al aardgas is populair. Steeds vaker gebrui
ken ze aanbestedingen in het openbaar ver
voer om schonere brandstoffen af te dwin
gen. Ze eisen dat een vervoerder bussen in
zet die niet ouder zijn dan een jaar of zes,
dat ze voorzien zijn
van de modernste
roetfilters of dat ze op
aardgas rijden. Ver
voersbedrijf Con-
nexxion wedt intussen op verschillende
paarden. Het bedrijf werkt mee aan experi
menten met hybride bussen, een waterstof
bus, biodiesel en zwavelvrije brandstof.
Daarnaast investeert Connexxion een mil
joen euro in de superbus, het plan van
Wubbo Ockels en de TU Delft om een hy
permodern elektrisch aangedreven voer
tuig te ontwikkelen, dat met 250 kilometer
per uur over de snelweg kan scheuren en
het milieu niettemin minimaal belast.
Over tien jaar zou zo'n bus elke zeven se
conden kunnen rijden, verwacht Ockels.
Bestuursvoorzitter Peter Kortenhorst van
Connexxion zou op termijn een groot deel
van de wegen willen reserveren voor de
bus. „Ik stel me zo voor dat de helft van de
rijbanen in Nederland wordt vrijgehouden
voor de bus. Hierdoor gaan er meer men
sen over hetzelfde baanvak in korte tijd,
wordt het milieu minder belast en staan
we niet meer allemaal stil."
LPG
Voordeel:
Is op veel plaatsen te tanken.
Schoner dan diesel of benzine.
Nadeel:
Lagere energiewaarde.
Zware brandstoftanks.
AARDGAS
Voordeel:
Schoner dan diesel of benzine.
Biogas kan zeer schoon onderdeel zijn.
Nadeel:
Zware brandstoftanks.
Weinig tankstations.
ELEKTRISCH
Voordeel:
Geen directe uitstoot van schadelijke
stoffen.
Nadeel:
Actieradius auto's is beperkt tot 400 km.
WATERSTOF
Voordeel:
Voertuigen stoten geen vervuiling uit.
Is geen fossiele brandstof.
Nadeel:
Productie vergt elektriciteit.
Actieradius auto's is beperkt tot 200 km.
De superbus, van
Wubbo Ockels en
de TU Delft,
foto TU Delft
Ligfiets met een elektrische
hulpmotor.
foto Olaf Kraak/ANP
