De keuken als stralend
middelpunt van het huis
WONEN&TUINEN PZC APRIL 2008 3 5
Foto boven: De keuken als leefruimte,
keuken Works van Boffi, www.bof-
fi.com.
Foto onder: Barendse Kudelstaart, een
op maat gemaakte keuken van Paul van
de Kooi,www.kooikeukens.nl.
De laatste jaren is de keuken uitgegroeid tot het absolute centrum van ons huis. De
woonkeuken is ongekend populair, en voor sommigen is de keuken zelfs belangrijker
geworden dan de living. Hier wordt niet alleen gekookt, maar ook gekletst, televisie gekeken,
geborreld en natuurlijk gegeten, aan enorme tafels, gezeten op comfortabele stoelen.
door Erik Jager
Eerst even terug in de tijd.
Heel lang geleden beston
den huizen uit één ruimte
waarin alles werd gedaan.
De oude Grieken deden het
zo, de Romeinen ook en zelfs in de pe
riode van de Industriële Revolutie leef
den we nog op die manier. In één ka
mer werd gewoond, geslapen, ge
kookt, gebaad, gewassen en gegeten.
Alleen de elite had een aparte keuken,
maar die was het domein van de be
dienden. Met de stijgende welvaart
werd de keuken een zelfstandige ruim
te. Vaak klein, oncomfortabel en koud,
maar toch een kamer op zich. Nu ma
ken we een tegengestelde ontwikke
ling door.
Het is al heel lang zo dat de keuken de
leukste plek is op een feestje. Onge
dwongen en informeel. De tijd dat de
keuken alleen maar gebruikt werd om
de maaltijd klaar te maken, ligt inmid
dels weer ver achter ons. Het begon
met de halfopen keuken in de jaren
zestig, en door de jaren heen werden
de woonkamer en keuken steeds meer
een geheel. Anno 2008 is de woonka
mer weer gereserveerd voor het han
gen op de bank en het televisiekijken.
En is de keuken gepromoveerd tot het
kloppende hart van het huis, waar
zo'n beetje het hele leven zich af
speelt. De keuken hoeft niet meer in
open verbinding te staan met de woon
kamer, als het maar een leefruimte op
zich is.
Groot-groter-grootst
De woonkeuken dus, en daarvoor
geldt: hoe groter, hoe beter. De esthe
tische eisen zijn navenant gestegen: de
keuken moet er gewoon heel goed uit
zien. De keuken is lifestyle geworden.
Want in deze ruimte lezen we niet al
leen de krant en werken we aan de lap
top, we ontvangen er ook onze vrien
den en familie voor een gezellig eten
tje en blijven uren aan tafel zitten. De
eettafel kan daarom niet groot genoeg
zijn, zodat we er echt aan kunnen le
ven. De steeds groter wordende tafel is
van eettafel tot leeftafel geëvolueerd.
Het is groot-groter-grootst, maar dat
hoeft niet per se traditioneel langwer
pig te zijn. Een ronde tafel is met elke
hoeveelheid mensen gezellig. En wie
er de ruimte voor heeft, kan kiezen
voor een grote vierkante eettafel waar
acht of zelfs tien personen plaats aan
kunnen nemen. Omdat we graag lek
ker lang aan tafel blijven, maakte de
traditionele niet-echt-lekker-zittende
keukenstoel al eerder plaats voor een
comfortabelere variant.
Vrijheid blijheid
Nog iets wat we achter ons hebben ge
laten: het dwingende modebeeld. Was
in de jaren zeventig een moderne keu
ken bij bijna iedereen in dezelfde psy
chedelische stijl uitgevoerd, werd in
de jaren tachtig alleen een compleet
witte keuken salonfahig geacht en
moest in de jaren negentig alles modu
lair, tegenwoordig mogen we gewoon
zelf kiezen. Maar trends zijn er natuur
lijk wel waar te nemen. Verschillende
zelfs. Bijvoorbeeld de opkomst van de
eethoekbank, van die banken die veel
al in Duitse en Oostenrijkse keukens
staan, maar dan nu in een hedendaag
se versie. Roestvrijstaal is al jaren een
bestseller, zowel qua apparatuur als
voor de keuken zelf, maar is door zijn
besmettelijkheid ook nogal bewerke
lijk. En bovenkastjes raken uit de gra
tie, we willen ruimte boven ons hoofd
en kiezen liever voor een 'keuken-
wand' waarin apparatuur en opberg
ruimte elkaar aftvisselen.
Hoogglans wit
De hoogglanskeuken is al een tijd po
pulair, in felle kleuren als groen, rood,
oranje en roze, maar vooral in natuur-
tinten als crème, bruin, zwart en voor
al wit. Het extreme minimalisme is
uit, maar de superstrakke keuken kent
nog altijd veel fervente aanhangers.
Net als de landelijke keuken overigens,
waarin bijvoorbeeld veel gebruik
wordt gemaakt van hout. Door zijn
warme uitstraling erg geliefd. Oud ge
maakt hout, met een natuurlijke uit
straling. Of juist in zachte tinten gespo
ten, met de rijke detaillering van een
Engelse landhuiskeuken. Tot een echte
hedendaagse klassieker groeide de wit
te hoogglanskeuken met een werkblad
van Belgisch hardsteen uit. Mooi, prak
tisch en tijdloos. Wie het zich kan ver
oorloven, laat een keuken op maat
bouwen, waarmee aan letterlijk alle
keukenwensen tegemoet kan worden
gekomen en van de beschikbare ruim
te optimaal gebruik kan worden ge
maakt.
Buiten wordt alles leuker
Door onze groeiende hang naar de na
tuur, en geruggensteund door de kli
maatverandering, verplaatst ons leven
zich steeds meer naar buiten. De
woonkeuken grenst bij voorkeur aan
een groot terras met openslaande tuin
deuren. Onder de veranda eten we,
met behulp van een buitenhaard of ter
rasverwarmer, met gemak van maart
tot oktober. Barbecues zijn de laatste
jaren al uitgegroeid tot complete keu
kens op wielen. Bij deze trend hoort
ook de buitenkeuken, die in Zuid-Eu-
ropese landen al decennialang opgang
maakt. Een stoer houten paviljoen ach
ter in de tuin met daarin een complete
keuken met alle apparatuur die we bin
nen ook hebben, is iets waar veel men
sen van dromen. Of een keuken direct
grenzend aan de binnenkeuken, met
een werkblad van hetzelfde materiaal,
waardoor ze elkaar optisch versterken.
Buiten wordt alles nóg leuker.
Koken als hobby
Veel bergruimte is tegenwoordig een
absolute vereiste, want koken is voor
veel mensen een hobby geworden. De
vele kookprogramma's op televisie ge
tuigen daarvan. Zelfs de meest verstok
te machoman houdt tegenwoordig
van koken en waar mannen zijn, daar
worden de nieuwste snufjes aange
schaft. Een messenset van Global of Sa-
batier, een keukenmachine van Kitche-
naid of een professionele citruspers
van Santos, ze willen het allemaal heb
ben. Wat de apparatuur betreft is er
nog steeds een enorme vraag naar for
nuizen, die niet groot genoeg kunnen
zijn. Het liefst met twee ovens, een
wokbrander, grillplaat, teppanyakip-
laat en een ingebouwde frituur. De Bo-
retti's, LaCornues en Vikings zijn niet
aan te slepen. Een voorbeeld van een
technische noviteit is de combinatie
van stoom en heteluchtoven. Ook de
wijnkoelkast wordt steeds vaker gesig
naleerd. En de koelkast met inge
bouwd lcd-scherm. We schamen ons
allang niet meer voor onze welvaart,
maar genieten er oprecht van.
