Het OOG wil
ook wat (meer)
^^balans
NIEUWE TECHNIEKEN
Nooit meer zoeken naar je leesbril - als dat zou
kunnen! En het kan, met de nieuwste generatie
kunstlenzen. Bijna zestig jaar geleden werd voor
het eerst een kunstlens geïmplanteerd. Sindsdien is
er continu gewerkt aan de ontwikkeling van steeds
betere, veiliger lenzen en operatietechnieken die
zo min mogelijk belastend zijn voor de patiënt.
Voor alle leeftijden!
Woensdag 16 april 2008
De mooiste ontdekkingen met vérstrekkende gevol
gen worden niet zelden toevallig gedaan. De ont
staansgeschiedenis van implanteerbare kunstlenzen is
daarvan een prachtig voorbeeld. De hoofdrol in dit
succesverhaal wordt gespeeld door piloten van de
Britse Royal Airforce. Tijdens luchtgevechten in de
Tweede Wereldoorlog versplinterden de plexiglas rui
ten van hun cockpit. De vlijmscherpe, rondvliegende
kunststofdeeltjes drongen diep in hun ogen. Opval
lend genoeg hadden ze daar nagenoeg geen last van.
Dat bracht de Engelse oogarts Harold Ridley op het
idee kunststoflenzen van plexiglas te implanteren bij
staarpatiënten. De eerste implantatie vond plaats in
1949, met succes. De opmars van de kunstlens kon be
ginnen.
Multifocale kunstlenzen
De multifocale kunstlenzen die recent op de markt
zijn gekomen vormen de nieuwste ontwikkeling. Ze
zijn gemaakt van acrylaat en hebben een doorsnee
van zo'n zes millimeter. Scherp zien in de verte ge
beurt via de buitenrand, het centrale deel van de lens
dient voor het kijken van dichtbij. Multifocale kunstlen
zen zijn met name geschikt voor 50-plussers, vertelt
Fernand de Wilde, een van de oogartsen van het Dr.
Binkhorst Eye Center in Oostburg. „De ooglens van
mensen van rond die leeftijd is in de loop der jaren
minder elastisch geworden. Daardoor krijgen ze pro
blemen met lezen van dichtbij en moeten ze gaan
'brillen'. Jongere mensen die bij ons komen voor een
laserbehandeling van het hoornvlies hebben daarna
geen bril meer nodig voor het zien van
veraf. Maar worden ze ouder, dan heb
ben ook zij toch een leesbril nodig voor
het zien van dichtbij. De nieuwste, bifo-
cale kunstlenzen komen mensen die zo
veel mogelijk brilvrij willen zijn tege
moet. Is er na implantatie toch nog een
lichte afwijking, dan kan die met een
aanvullende laserbehandeling worden
verholpen."
Kinderstaat
Hoewel kunstlenzen doorgaans met
oudere volwassenen worden geassoci
eerd, is er ook een doelgroep van veel
jongere leeftijd: kinderen met aangebo
ren staar. Deze oogaandoening, waarbij
de lens van een of beide ogen is vertroe
beld, is een van de meest voorkomende
oorzaken van slechtziendheid bij kinde
ren. In dertig procent van de gevallen is er sprake van
een erfelijke aandoening. Nog eens dertig procent
raakt al in de baarmoeder of tijdens de geboorte be
smet met ziektes als rode hond, toxoplasmose of her
pes. Bij de resterende groep patiëntjes is de oorzaak
onbekend.
Het is van het grootste belang dat kinderen bij wie
slechtziendheid wordt geconstateerd - bijvoorbeeld
door de ouders of de consultatiebureauarts - direct
worden doorgestuurd naar de specialist. Dat zegt
Tjeerd de Faber, oogarts in het Oogziekenhuis Rotter
dam en gespecialiseerd in kinderoogheelkunde.
„Blijkt het patiëntje staar te hebben, dan moet het zo
snel mogelijk worden geope
reerd. Wacht je daarmee te
lang, dan ontwikkelt de baby
zogeheten wiebelogen. Is
dat punt eenmaal bereikt,
dan is de kans dat het kind
ooit nog normaal zal kunnen
zien praktisch verkeken. Bij
de operatie verwijderen we
de troebele lens of lenzen. Vervolgens krijgt de baby,
als die jonger is dan zes maanden, contactlenzen met
een sterkte van maar liefst +32. Bij baby's ouder dan
een half jaar kunnen kunstlenzen worden geïmplan
teerd, die een heel leven meegaan. Zonder deze con
tact- of implantlenzen zijn kinderen met aangeboren
staar veroordeeld tot levenslange slechtziendheid."
Ooglidcorrecties zonder scalpel
(Weer) goed kunnen zien is vanzelfsprekend heel
belangrijk. Maar het oog wil ook wat, niet
waar. En dus staan mooie ogen - dat wil
zeggen zonder pafferige walletjes of droe
vig aandoende, hangende oogleden - voor
Moderne oogchirurgie
verenigt het nuttige
met het aangename
Illustratie Fabiënne de Lange
de meesten van ons ook vrij hoog op het verlanglijst
je. Ook op dit terrein bieden de nieuwste lasertechnie
ken uitkomst en wel zodanig, dat er bij deze feitelijk
plastisch chirurgische ingrepen geen mes meer aan te
pas komt. De energiestraal van de kooldioxidelaser
maakt haarscherpe incisies en schroeit tegelijkertijd
bloedvaatjes in het weefsel dicht. Het voordeel daar
van voor de patiënt is dat niet alleen de ingreep,
maar ook het herstel aanzienlijk minder tijd in beslag
neemt. Wekenlang met een zonnebril rondlopen om
blauwe plekken te verhullen is niet langer nodig, om
dat er geen bloed vrijkomt tijdens de ingreep; al enke
le dagen na de operatie ziet het gebied rond de ogen
er weer praktisch normaal
uit.
Wallen onder de ogen ont
staan voornamelijk door
het naar beneden zakken
van het - van nature aanwe
zige - laagje vet achter de
ogen. Worden de bind
weefselschotten die het vet-
laagje op zijn plaats houden wat poreuzer, dan laten
deze het vetweefsel door. Niet alleen leeftijd hierin
een rol, maar ook erfelijke factoren. Om de zwelling
die door de verplaatsing van het vetlaagje ontstaat te
verminderen, wordt met de energiestraal van de
C02-laser eerst een snede gemaakt aan de binnen
kant van het onderooglid. Daarna wordt het vet dat
zich onder het oog heeft verzameld door de laser
straal verdampt, waardoor de 'vetzakjes' verdwijnen
en de huid weer mooi glad wordt. Hechten is niet no
dig, een kuurtje met antibioticadruppels voorkomt
eventuele infecties.
Paula Koster
