'Angst voor ouderdom
is onnodig'
HOOGLERAAR CHRONISCHE ZORG JOS SCHOLS:
/./^balans
COLOFON
Als we de media mogen geloven
is het een en al kommer en kwel
in de ouderenzorg. Je zou er
nachtmerries van krijgen. Niet
nodig, vindt hoogleraar Jos
Schols. 'Nieuwe ontwikkelingen
bieden uitzicht op een zonniger
Derde Leeftijd dan men zou
verwachten.'
Woensdag 16 april 2008
Een fors aantal Nederlanders is bang voor de ouder
dom. Ze associëren de zogeheten Derde Leeftijd -
vanaf 60 jaar - met eenzaamheid, bedlegerigheid, af
hankelijkheid en armoede. Dat blijkt uit een recente
internetenquête van de Volkskrant en de Vrije Univer
siteit. Onderzoek wijst echter uit dat slechts een vrij
klein gedeelte van de senioren daadwerkelijk kwets
baar is. Het overgrote deel staat nog midden in het le
ven, heeft volop sociale contacten, woont zelfstandig
en heeft gemiddeld 100.000 euro op de bank. Geen
situatie dus om wakker van te liggen.
Maar wat als je dus niet behoort tot die grote groep
gelukkigen, wie het leven nog ruimschoots toelacht?
Prof. dr. Jos Schols is verbonden aan het Wetenschap
pelijk Centrum voor Transformatie in Zorg en Welzijn
van de Universiteit van Tilburg. Ook is hij hoogleraar
Verpleeghuisgeneeskunde aan de Universiteit van
Maastricht. Schols signaleert wel degelijk een aantal
uitgesproken bemoedigende ontwikkelingen. „De da
gen van de grootschalige 'opberghuizen' voor kwets
bare ouderen lijken geteld. Tientallen jaren was het
zo dat de bewoners zich maar moesten aanpassen
aan het huisregime. Alles werd hen uit handen geno- Hoogleraar Jos Schols: Dagen van 'opberghuizen' lijken geteld.' foto Paula Koster
men, ook als daar nog helemaal geen reden toe was.
„De zelfstandigen onder hen kunnen naar behoefte
een beroep doen op tal van algemeen toegankelijke
voorzieningen. Bijvoorbeeld in een complex waar ook
een koor repeteert, een consultatiebureau voor kleu
ters is gevestigd en een huisarts zijn praktijk heeft. De
meest kwetsbaren, zoals de ouderen met dementie,
krijgen fulltime zorg in wooneenheden met maximaal
zes a zeven bewoners."
Toekomst
Toch verwacht Schols niet dat het verpleeghuis als in
stituut ooit helemaal zal verdwijnen. „Er zullen im
mers altijd zorgbehoevende ouderen over blijven die
wel tijdelijk of langdurig behoefte hebben aan meer
institutioneel getinte zorg. Maar ook het verpleeghuis
van de toekomst zal een ander, eigentijdser karakter
krijgen. Dat wil zeggen met voldoende aandacht voor
privacy en ruimte voor een eigen leven, gekoppeld
aan goede multidisciplinaire zorgverlening."
Over de betaalbaarheid van de toekomstige oude
renzorg kan Schols kort zijn: de zorgverzekering en
datgene wat resteert van de AWBZ zullen nooit alle
kosten kunnen dekken. „Een eigen bijdrage is dus on
ontkoombaar. En met z'n allen moeten we hoe dan
ook zorgen voor een vangnet voor minderbedeelde
ouderen; ook zij hebben recht op een goede oude
dag. Maar al met al bieden de nieuwste ontwikkelin
gen in de ouderenzorg, ook voor kwetsbare ouderen,
dus uitzicht op een zonniger Derde Leeftijd dan me
nigeen op het eerste gezicht zou verwachten."
Paula Koster
Logisch dus dat mensen hospitaliseerden en van lie
verlee hun 'ziel' en de zin in het leven verloren.,,
Gelukkige ouderen
Enkele jaren geleden echter kwamen zorginstellingen
in verschillende delen van het land tot het besef dat
In Balans is een commerciële uitgave van de ad
vertentiebedrijven van BN/DeStem I PZC, Bra
bants Dagblad en Eindhovens Dagblad, in sa
menwerking met de zorgsector. Deze zorgkrant
voor Brabant en Zeeland verschijnt als bijlage
bij de genoemde dagbladen.
Productcoördinatie:
Linda Vlamings
Herbert Kats (eindredactie)
Sales:
Danny van Berkel
076-531 22 55
d.vberkel@bndestem-pzc.nl
Vormgeving:
Angelas van Eek
Suzanne Boogers
deze vorm van ouderenzorg niet meer echt passend
was. Men ging op zoek naar mogelijkheden om oude
ren, ook als die kwetsbaar en hulpbehoevend waren,
zo lang mogelijk te laten participeren in de samenle
ving. De institutionele zorg begon geleidelijk te trans
formeren tot genormaliseerde zorg, waarbij wonen,
welzijn en zorg beter in balans zijn. 'Een mooi voor
beeld daarvan is het recent officieel geopende Kroon-
estede, een woonzorgcomplex voor ouderen in het
West-Brabantse Hoeven,' vertelt Schols enthousiast.
'De Stichting Groenhuyzen en Woningstichting
Geertruidenberg realiseerden gezamenlijk een pracht-
gebouw, met alle mogelijke voorzieningen. De type
ring "residentieel wonen in de sociale huursector" is
bepaald niet overdreven. De bewoners hebben er alle
ruimte om hun leven naar eigen wens in te richten. Zo
nodig kan hulp of intensievere zorg worden ingeroe
pen. Betutteling is ver te zoeken. Dat houdt mensen
actief, en actieve ouderen zijn doorgaans ook gelukki
ge ouderen.'
Kleinschaligheid
Steeds vaker ook schakelen zorginstellingen over op
de formule van de kleinschaligheid. Binnen een tijds
bestek van een aantal jaren is al zeker 10 procent van
de 60.000 verpleeghuisbedden omgezet in kleinschali
ge woonvormen. Schols roemt in dat verband de acti
viteiten van de Zeeuwse Stichting Voor Regionale
Zorg, kortweg SVRZ. In samenwerking met een aantal
woningstichtingen creëert SVRZ nieuwe
woon/zorgvoorzieningen voor verschillende categorie
ën ouderen, verspreid over een uitgestrekt gebied.
