Woekerpolissen
Gedupeerde Evert Jan Aartsen: Als leek heb
1 2 Zaterdag 12 april 2008 PZC
Weinig appeltjes vooi
Verzekeraars kunnen een
miljardenclaim verwachten
van alle gedupeerden van
woekerpolissen. Velen
daarvan zagen hun appeltje
voor de dorst
verschrompelen. Is dit een
bom onder het
verzekeringsstelsel?
„Welnee, zo'n schadepost
kunnen de verzekeraars
gemakkelijk dragen. Dat
betalen ze zo out of the
pocket", zegt hoogleraar
Arnoud Boot. Hij geldt op
dit moment als dé
woekerpolisspecialist. Zijn
advies: massaal bezwaar
aantekenen.
door Tanja Kits
illustratie Mat Rijnders
Wie heeft er
niet een
woekerpo-
lis, is de
vraag. Naar
schatting is
een op de vier Nederlanders in
het 'trotse' bezit ervan. Zes mil
joen polissen kunnen vallen on
der de benaming die het consu
mentenprogramma Radar er ooit
aan gaf, en wat nu een ingebur
gerd begrip begint te worden. Veel
beleggingshypotheken, individuele
pensioenregelingen, lijfrentepolis
sen, koopsompolissen, vallen on
der het begrip woekerpolis. Name
lijk wanneer er in verhouding te
veel kosten worden berekend, wat
ten koste gaat van het te beleggen
bedrag. En dat is velen bij aanvang
van de polis niet verteld. De verze
keraars hebben schuld bekend. De
polissen waren te ondoorzichtig.
Het gesteggel gaat nu over de
vraag óf en hoeveel schade er ver
goed moet worden.
Ook het ministerie van Financiën
bemoeit zich met de zaak. Er is
sinds vorig jaar een onderzoek
gaande naar de praktijken van ver
zekeraars. Eind deze maand wor
den de resultaten bekend. „Ik ver
wacht niets nieuws. Het is alle
maal al bekend, maar goed, alle in
spanningen tellen mee", zegt hoog
leraar openbare financiën Arnoud
Boot, die zich in het fenomeen
woekerpolis heeft vastgebeten.
Is er hoop voor alle gedupeerden
„Ja, absoluut. De verzekeraars zijn
zo overduidelijk in gebreke geble
ven, dat de rechter zonder meer
tot een schadevergoeding zal be
sluiten. Voor de meeste gedupeer
den is het echter weinig zinvol om
individueel een proces aan te span
nen. Dat is te inspannend en te
kostbaar. Collectief bezwaar aante
kenen is de beste oplossing. Daar
zijn verzekeraars het meest gevoe
lig voor."
Wat betekent deze affaire voor het
imago van verzekeraars
„Dit is natuurlijk desastreus voor
hen. Het vertrouwen is geschon
den. Daardoor lijden ze enorme
imagoschade. Ze hebben mensen
producten aangesmeerd, waar die
mensen helemaal geen voordeel
bij hebben. En dat wisten de verze
keraars. Ze hebben het willens en
wetens gedaan om er zélf beter
van te worden. Zo'n vertrou
wenscrisis willen ze nu natuurlijk
proberen op te lossen door met
geld over de brug te komen. Maar
dat kan alleen als er druk van
rechtszaken achter zit."
De ombudsman financiële dienst
verlening Jan Wolter Wabeke
heeft er onlangs in onderhandelin
gen met de maatschappijen een re
geling uitgesleept, waarbij de gedu
peerden de kosten van de polis die
boven de 3,5 procent uitstijgen, ver
goed krijgen. Dat lijkt een goede
regeling.
„Maar dat is het niet. De verzeke
raars zouden daardoor 2 miljard
aan schadevergoeding moeten be
talen. Een schijntje, als je weet dat
de werkelijke schade wel 200 mil
jard is. Bovendien wordt daarmee
alleen het probleem van de kosten
aangepakt. Daarmee zijn de tegen
vallers die er bij de beleggingen
zijn geleden, nog niet vergoed. Er
zijn veel betere oplossingen te be
denken dan die waar de ombuds
man mee is gekomen, maar dat
gaat de verzekeraars tientallen mil
jarden euro's kosten."
Is de kans niet groot dat uiteinde
lijk de klant dat geld via een ande
re weg weer moet ophoesten?
„Nee, daar ben ik niet zo bang
voor. Er zijn namelijk heel veel ver
zekeraars op de markt. Door die
concurrentiestrijd zullen ze niet
zomaar allemaal premies gaan ver
hogen."
Het gaat in veel gevallen om lang
lopende polissen. Is het verstandig
om er nu uit te stappen en wat an
ders te doen met het geld dat nog
over is?
„Nee, dat is in veel gevallen erg on
voordelig. De afkoopkosten kun
nen oplopen tot 30 procent. Bo
vendien als je nu het geld op
neemt, moet je eerst afrekenen
met de fiscus. Je houdt dan nog
minder over. Mijn advies is, sluit
je aan bij een van de consumenten
organisaties. Maak gebruik van
hun bezwaarformulieren. Hoe
meer mensen dat doen, hoe groter
de vuist die je als gedupeerden
kan maken. Hier geldt de kracht
van de massa."
Evert Jan Aartsen voor zijn huis in Twello. foto Ronny te Wechel
Tien jaar geleden kocht de fa
milie Aartsen een oude wo
ning waaraan veel opge
knapt moest worden. Ze sloten in
1997 een hypotheek van 150.000
euro. Een zogenoemde Opmaathy
potheek. „Dat was volgens de Ra
bobank de beste hypotheek op dat
moment We kozen voor deels spa
ren en deels beleggen. Je kon kie
zen uit offensief of defensief beleg
gen of er tussenin. Offensief was
heel risicovol, defensief was te
voorzichtig, daar zouden we te
weinig op verdienen. Dus we ko
zen voor er tussenin", vertelt
Evert Jan Aartsen.
„We zijn indertijd in zee gegaan
met de Rabobank. Die heeft een
Triple A-status, dus het hoogst
haalbare wat betrouwbaarheid be
treft. Als leek heb je vertrouwen in
zo'n bank."
In 2005 begon het Aartsen te da
gen dat het beloofde eindbedrag
niet gehaald zou worden. Bij aan
vang van de hypotheek werd hem
voorgespiegeld dat aan het eind
een bedrag van 63.500 euro vrij
zou komen. De rest van de hypo
theek was aflossingsvrij. In 2002
was er nog een prognose van
74.700 euro. Maar in 2005 stond
het eindbedrag ineens op 12.800
euro. „En niet gegarandeerd. Dus
dat zou alleen maar minder wor
den. We zouden op nul eindigen
of nog erger, zoals diverse ander ge
dupeerden, met een min-saldo."
Aartsen legt uit: „Van de maande
lijkse inleg gaan de vaste en flexi
bele kosten eerst af. Vervolgens V
gaat hier de steeds stijgende pre
mies overlijdensrisicoverzekering
af Deze wordt naar verhouding
verdeeld over het spaar- en beleg
gingsgedeelte. Hierdoor teer je ver
sneld in op de reeds eerder opge
bouwde tegoeden. Doordat je elk
jaar ouder wordt en de opbouw
van je beoogde eindkapitaal achter
blijft, is het risico voor de bank gro
ter dus blijft de premie ORV stij
gen. Deze wordt maandelijks op
nieuw vastgesteld. Wil je wel aan
opbouw van je beoogde eindkapi
taal werken, moet je dus je maan-
