Agend
Het is spanning tussen uitersten,
en niets komt het ongelofelijke,
het ademloze verstoren
UITGAANSTIP
Ademloos, sprakeloos. Maar dan
om andere redenen, dat overkomt ook
Casanova. De legendarische figuur, vrou
wenveroveraar en charlatan, figureert in
een verhaal van de Hongaarse schrijver
Sandor Marai. Figureren lijkt het verkeer
de woord, trouwens. Maar toch gebruik
ik het. Want de heldin van het verhaal is
eerder de gravin. 'De gravin van Parma'.
Roman en toneelstuk. Afgelopen zaterdag
speelde het in de Stadsschouwburg van
Middelburg.
1 6 Maandag 7 april 2008 PZC
AGENDA
OP PAD
Bijeenkomst Aviomis
Vereniging van Park en Sierwatervogels
Aviornis houdt bijeenkomst in de Stenge,
Heinkenszand. Dialezing over (bijzonde
re) vogels in IJsland.
Heinkenszand, De Stenge, 19.30 uur.
THEATER
Cabaret
Herman Finkers brengt zijn nieuwste pro
gramma 'Na De Pauze'. Extra ingelaste
voorstelling.
Terneuzen, Scheldetheater, 20.00 uur.
meer agendanieuws op www.pzc.nl
FILM
BERGEN OP ZOOM
Cinem'actueel, 10.000 BC: 20.00 uur;
Zomerhitte: 20.00 uur; Khadak: 20.30
uur;
GOES
Merral, 10.000 BC: 20.15 uur; Step Up
2: 20.00 uur; The Kite Runner: 20.00 uur;
Zomerhitte: 20.15 uur;
MIDDELBURG
Schuttershof, Unfinished sky: 20.00uur;
TERNEUZEN
Merral, 10.000 BC: 20.00 uur; Earth:
20.00 uur; Zomerhitte: 20.15 uur;
VLISSINGEN
CineCity, The Eye: 16.30, 19.15 en 22.00
uur; The Kite Runner: 13.45 en 19.30
uur; Zomerhitte: 16.30, 19.30 en 22.00
uur; 10.000 BC: 14.00, 19.15 en 21.45
uur; 27 Dresses: 16.15 en 22.00 uur; Al-
vin and the Chipmunks: 14.00 uur; Hor
ton (nl): 13.45 en 16.00 uur; No Country
for Old Men: 13.45 en 21.45 uur; Rendit
ion: 19.30 uur; Samson Sr Gert: 14.00
uur; Step Up 2: 16.30 en 19.30 uur; The
Bucket List: 13.45, 16.30 en 19.15 uur;
The other Boleyn girl: 19.30 uur; Untra
ceable: 22.00 uur; Sneak: 22.00 uur;
Het was een jaar geleden een 'blind date' voor de bezoekers van
theater De Voorveghter in Hardenberg. Ze wisten niet wie er
zou optreden. Het bleek, na een jarenlange afwezigheid van de
bühne, Herman Finkers te zijn. De reacties op zijn try out wa
ren zo positief dat Finkers besloot de theaters weer op te zoe
ken met zijn programma 'Na de Pauze'. Finkers is nog steeds Fin
kers, met zijn droogkomische woordgrapjes en vernuftige vond
sten. Maar tegenwoordig zitten er zelfs liedjes in zijn repertoire
die niét om te lachen zijn. Ook de leukemie die hem jarenlang
van het podium hield, wordt besproken, op de laconieke toon
die hem kenmerkt. Herman Finkers treedt vanavond, morgen
en woensdag op in het Scheldetheater in Terneuzen.
NADER BESCHOUWD
door Willem Nijssen
Hoeveel kan een mens verdragen? En als
het méér is dan dat, wordt het dan boven
menselijk of onmenselijk? Het levensver
haal van de Pools-Joodse pianist/ compo
nist Wladyslaw Szpilman combineert de
twee (bovenmenselijk/onmenselijk) en
dat heeft een uitzonderlijk effect. Szpil
man was 28, toen de Duitsers Warschau
veroverden en hij niet veel later werd geë
vacueerd naar het getto. Als enige van de
familie overleefde hij de oorlog en be
schreef zijn ervaringen in het boek 'De
dood van een stad'. Het werd de basis
voor de film 'De Pianist' (Roman Polans-
ki) en voor het gelijknamige toneelstuk.
De film is 'een spektakel', het toneelstuk
(afgelopen vrijdag in het Arsenaaltheater)
is de soberheid zelve.
Wladyslaw Szpilman verschijnt erin als
een dubbelfiguur, verteller en pianist. De
verteller vertelt, onbewogen zakelijk. Bo
venmenselijk onbewogen. De pianist
speelt. Voornamelijk Chopin. Diens 'Noc
turne in C mineur' speelde Szpilman
juist op het moment dat hij in 1939 de uit
zending moest onderbreken vanwege
Duitse bombardementen op de studio
van de Poolse radio. Na de oorlog was het
het eerste stuk dat hij weer bij de Poolse
radio speelde. Pas nu ik die overbekende
nocturne hoor in deze context, valt het
op hoe troostrijk, maar ook hoe krachtig,
hoe onverzettelijk die muziek is. Het is
weer tijd om even niet in toeval te gelo
ven.
De tegenstelling bovenmenselijk-onmen-
selijk is dezelfde als die van de onbewo
gen verteller en de bewogen muziek.
'Theater' is hier niets meer dan de juiste
omstandigheden scheppen en de rest ge
beurt vanzelf. Van zo'n verhaal valt in we
zen helemaal geen spektakel te maken, en
dat heeft de toneelversie voor op de film.
Het is de spanning tussen uitersten, die
hier een onwezenlijk stil moment schept.
En er is niets dat het ongelofelijke, het
ademloze komt verstoren.
Het verhaal navertellen kost misschien te
veel woorden. Casanova heeft ooit met
de graaf van Parma geduelleerd om een
vrouw, Francesca. Acht jaar later is hij
Scène uit de voorstelling De gravin van Parma. foto Ben van Duin
weer in de stad, en de graaf wéét dat
Casanova nog altijd een bedreiging vormt
voor zijn twijfelachtige huwelijksgeluk.
Die twee nog-altijd-verliefden van elkaar
weghouden zal niet lukken, en dus wil
hij de kat op het spek binden en de twee
een nacht toestaan, waarin ze elkaar uit
eindelijk onherstelbaar zullen kwetsen.
Het is een duivels complot...
Het is een complot, dat op die manier
niet zal blijken te werken. Het effect ech
ter is wel hetzelfde. Casanova zal zijn gra
vin niet meer ontmoeten. Omdat hij nog
maals een duel verliest. Een duel op woor
den. Een duel op liefde.
De eerste helft van het stuk is een vrolij
ke proloog, waarin Casanova zelfbewust
schittert als charlatan en versierder. En
waarin de graaf zijn duivelse voorstel
doet. De tweede helft is de tragische con
frontatie. Francesca heeft al gauw door
welk spel er gespeeld wordt, en zij neemt
de regie over. In een grandioze monoloog
(de woorden grandioos, het spel van Cari-
ce van Houten miste iets van de tomeloze
passie) sabelt zij het opportunistische ge
scharrel van Casanova neer. Haar liefde is
zo totaal, dat hij bedreigend is.
Het is een adembenemend duel op woor
den, geplaatst tegen een sober decadent
decor, met de bijpersonages op de juiste
maat, toegespitst op de twee geliefden en
de liefde. Casanova ondergesneeuwd, ook
letterlijk.
Deze week
'Baal' (de eersteling van Bertolt Brecht)
komt niet naar Middelburg, een streep
door de rekening. Dan kies ik voor 'Brak'
van de Zeeuwse Komedie, komend week
end alweer de laatste voorstellingen in
Vestzak99 in Vlissingen. Over het leven
(van twee zussen) 'dat voorbijging'... En
misschien nog naar Joop Visser (vrijdaga
vond en zondagmiddag in De Wegwij
zer). Naar het schijnt heeft hij een hele
reeks nieuwe liedjes over Zeeland...
Reageren kan via: willem.nijssen@jubii.nl
Alvin and the Chipmunks, te zien in CineCity in Vlissingen.
