Men» gen
Politiek stuntelt rond film Wilders
Fitna 3
Fitna 4
Kreeft
Nanotechnologie
Zimbabwe
LEZERS SCHRIJVEN
Brieven richten aan:
Lezersredacteur PZC
Postbus 31
4460 AA Goes
0113-315660
lezersredacteur@pzc.nl
De houding van de Nederlandse
politiek ten aanzien van Wilders is
er een van tolerantie voor racisme,
onder de dekmantel van vrijheid
van meningsuiting. In feite geeft
men een vrijbrief voor Wilders'
discriminerende en racistische uit
spraken. Terecht waarschuwde de
rapporteur voor racisme van de
VN voor Islamofobie. Deze fobie
woekert al jaren en wordt blijk
baar vrij algemeen aanvaard. Wil
ders grijpt terug naar terminologie
uit de jaren '30 en '40!
Luk Brusselaers
Hoefkensdijk 11, Kuitaart
Geert Wilders heeft zijn film ge
kuist na een gesprek met Hirsch
Balin (PZC, 04-03). Het zal wel,
maar voor mij is de film helemaal
niet het probleem. Want je kijkt er
naar of niet, en klaar. We weten al
lemaal wat de Wilders' visie is, en
daarmee ben je het eens of niet.
Dat moet ieder voor zich beslis
sen. Ook wordt Wilders heel mak
kelijk voor de voeten geworpen
dat hij niet met antwoorden komt.
Wie het debat heeft gevolgd, kon
zien dat heel het kabinet niet met
antwoorden komt, en dat de pre
PZC Vrijdag 4 april 2008 1 1
mier en de zijnen alleen draaien
en konkelen als een gladde aal,
maar voor de rest niets doen en
zeggen. Ik vind dat dit kabinet per
direct moet opstappen. Vertrou
wen was er al niet veel en is nu bij
mij totaal verdwenen. Balkenende
vind ik een premier van niets.
Rob van der Zande
Enschedesestraat 1, Ouwerkerk
Terwijl Al Gore zich inspant om
de hele wereld te redden, blijft de
Partij voor de Dieren het graag op
zijn Hollands klein zien. Na de vis
kom-motie zijn er nu Kamervra
gen over een vermiste kreeft (PZC,
02-04). Wat is er gebeurd met de
kreeft die minister Verburg in Zie-
rikzee aangeboden kreeg? Leeft
het diertje nog? En zo niet, hoe is
het aan zijn einde gekomen? Eén
advies voor onze politieke dieren
vrienden: wil je professionele na
tuurbeschermers in verlegenheid
brengen, pak het dan groots aan.
Waar blijft de Mars op Yerseke als
protest tegen de massamoord op
schelpdieren? Wanneer komt de
benefiet-single 'Free Lobster' uit?
Waarom laat een politie- inval in
minister Verburgs keuken zo lang
op zich wachten? Ik ga een Partij
voor de Kreeften oprichten!
Floortje Zwigtman
Diamant 28, Middelburg
In de PZC van 29 maart (nanotech
nologie, het nieuwe asbest) blijkt
dat toxicologisch onderzoek uit
blijft, ondanks de aanbeveling van
het Rathenau Instituut. Deeltjes
die makkelijk de huid doordringen
en daar God mag weten wat ver
oorzaken, je hoeft ze niet eens in
te ademen om ze binnen te krij
gen. Deeltjes die in het milieu te
rechtkomen - alsof we niet allang
de uiterste grens aan vervuiling
van onze aarde hebben bereikt.
Nog verder wordt de afstand ver
groot tussen het Westen en de
Derde Wereld. Bovendien een
energieverslindende techniek waar
bij het gebruik van spaarlampen
volslagen belachelijk wordt. Neder
land steekt tot 2010 650 miljoen
euro in de sector, de EU de komen
de tien jaar in totaal 5,5 miljard.
Ons geld uiteraard! Willen wij dit
wel? Is dit de koers die we kiezen
naar een betere wereld voor onze
kinderen?
Marina van der Werff
Nieuwstraat 49, Vlissingen
Na de VS maken zich nu ook Euro
pese regeringen grote zorgen over
het verkiezingsprobleem in Zim
babwe (PZC, 01-04). Van Europa
kan ik me dat goed voorstellen:
bang voor een nieuwe vluchtelin
genstroom uit het Afrikaanse land
Maar ik durf te beweren dat het
aantal Amerikanen dat weet waar
Zimbabwe ligt, op de vingers van
een paar handen te tellen is. En
voorzover ik weet, zit er daar geen
olie in de grond. Dus vanwaar die
Amerikaanse bezorgdheid?
J. Deguelle
Paul Krugerstraat 326, Vlissingen
Paul Cliteur: 'Premier Balkenende en anderen poogden afgelopen tijd om
een parlementariër voor te houden wat die zou moeten vinden.' foto ANP
TE CAST
Paul Cliteur is hoogleraar Encyclopedie
der Rechtswetenschappen aan de
Universiteit van Leiden.
De ministers van Buiten
landse Zaken van de EU-
landen hebben uitgespro
ken over de film Fitna met een
wonderlijke combinatie van stand
punten. Die combinatie is dat (a)
de productie valt binnen het recht
op vrijheid van meningsuiting,
maar dat (b) de inhoud van die
film, waarbij islam met geweld
wordt geïdentificeerd, scherp
wordt afgewezen.
De EU voelt zich dus geroepen
commentaar te geven op een film
die naar haar eigen oordeel bin
nen de grenzen van de wet blijft,
en zelfs beschermd wordt door de
mensenrechten die binnen de EU
gelden. Men wil, naar aanleiding
van een film van een Nederlandse
parlementariër, een van overheids
wege gesanctioneerde visie op een
godsdienst ingang doen vinden.
Opmerkelijk.
De Sloveense voorzitter van de EU
had al verklaard dat Wilders met
zijn film geen ander doel had dan
'haat aanwakkeren'. Ook de secre
taris-generaal van de Verenigde
Naties, Ban Ki-moon, veroordeel
de de film. Volgens hem is Fitna
'beledigend en anti-islamitisch' en
bestaat er 'geen rechtvaardiging
voor haatzaaien of aanzetten tot
geweld'. Minder verrassend was
misschien dat de 57 landen van de
Organisatie van de Islamitische
Conferentie Fitna afwezen.
Ogenschijnlijk zijn deze verklarin
gen min of meer identiek, maar ju
ridisch zit daartussen toch ver
schil. De EU-ministers van Buiten
landse Zaken mengen zich eigen
lijk in een theologisch dispuut. De
stelling dat de islam wel of geen in
trinsiek gewelddadige religie is, is
een theologisch-filosofische kwes
tie. Dat de EU en dus de politiek
in deze kwestie stelling zou moe
ten nemen, is niet vanzelfspre
kend.
Vroeger kwam het voor dat rege
ringen standpunten innamen over
de vraag of Jezus God of mens
was. Maar in een moderne demo
cratische rechtsorde doet de over
heid niets meer dan waarborgen
dat iemand vrij wordt gelaten in
zijn geloof. Dat houdt in dat ie
mand aanhankelijkheid mag ver
klaren aan een bepaald geloof,
maar ook daarvan afstand mag ne
men of het geloof mag bekritise
ren. De staat heeft zich daarmee
niet te bemoeien. In tegenstelling
tot de EU-ministers, die een offici
eel standpunt over een godsdienst
innamen, beperkte de Sloveense
voorzitter zich tot een juridisch
standpunt.
Immers 'haat aanwakkeren' is
krachtens art. 137c van het Neder
landse Wetboek van Strafrecht
strafbaar. Omdat de EU-ministers
nu juist verklaarden dat van straf
bare feiten geen sprake is, distanti
eerden zij zich impliciet van hun
eigen voorzitter.
Die situatie is kenmerkend voor
de stunteligheid waarmee officiële
instanties met de film van Wilders
omspringen. In 1859 schreef de
Britse filosoof John Stuart Mill:
'Als de gehele mensheid met één
uitzondering dezelfde mening
had, terwijl die ene persoon een te
gengestelde opvatting koesterde,
dan zou de mensheid even weinig
recht hebben om die ene persoon
tot zwijgen te brengen als hij zou
hebben om de mensheid het zwij
gen op te leggen.' Nu de wereldge
meenschap zich bij monde van
Ban Ki-moon opwerpt om die ene
man het zwijgen op te leggen, is
het voorbeeld van Mill verrassend
actueel.
Op nationaal niveau was deze dis
cussie al maanden gaande. Reeds
geruime tijd werd het kabinet ge
gijzeld door een film van een parle
mentariër waarvan tot voor kort
de inhoud niet bekend was. Alle
gebruikelijke staatsrechtelijke ver
houdingen leken omgedraaid.
Tot het Nederlandse staatsrecht be
hoort dat de volksvertegenwoordi
ging de regering moet controleren
op haar beleid. De afgelopen maan
den hebben we gezien dat premier
Balkenende en anderen voortdu
rend pogingen ondernamen om
een parlementariër voor te hou
den wat die zou moeten vinden.
'Er is dus een minister van
Staat die aanraadt om de
grondwet te schenden'
Dat leidde soms tot wonderlijke ta
ferelen. Eén daarvan was de op
roep van een voormalige minister
van Buitenlandse Zaken, tegen
woordig minister van Staat, Hans
van den Broek, om langs gerechte
lijke weg af te dwingen dat Wil
ders zijn film ter goedkeurig zou
voorleggen. Daarmee deed Van
den Broek een voorstel dat regel
recht indruist tegen art. 7 van de
Nederlandse grondwet, dat expli
ciet bepaalt: 'Niemand heeft voor
afgaand verlof nodig om door de
drukpers gedachten of gevoelens
te openbaren, behoudens ieders
verantwoordelijkheid volgens de
wet.' We hebben dus een minister
van Staat die aanraadt om de
grondwet te schenden. Het is één
voorbeeld van de verwarring die
zich meester heeft gemaakt van de
politieke en bestuurlijke elite.
De verklaring voor deze opmerke
lijke stand van zaken is dat we
sinds 1989, met de uitvaardiging
van een doodvonnis over de Britse
schrijver Salman Rushdie, in een
nieuwe situatie zijn beland. Gren
zen van de vrijheid van meningsui
ting worden in feite niet meer be
paald door de overheid, maar in
belangrijke mate door tot geweld
geneigde organisaties en indivi
duen, door de macht van terroris
tische groeperingen en individuele
extremisten.
Politici moeten worden geschoold
in helder denken over de verhou
ding (en scheiding) van religie en
staat, over de vraag hoe heilige tek
sten zich verhouden tot geweld,
over de wijze waarop radicalen
het best kunnen worden bestre
den en andere onderwerpen die te
maken hebben met politieke filoso
fie en constitutionele theorie.
De Nederlandse en Europese over
heden lijken verlamd door angst
om deze onderwerpen te bespre
ken en weten niet veel meer te pro
duceren dan de gebruikelijke man
tra's over 'niet-kwetsen' en 'de dia
loog aangaan'. Maar een dialoog
veronderstelt kennis van zaken en
de bereidheid om onbevangen het
gesprek aan te gaan.
Laten we hopen dat de 'beproe
ving' van Wilders, zelfs wanneer
men de teneur daarvan afwijst,
een bijdrage levert aan dat proces.
