Rik Felderhof
heeft de hemel
als houvast
Uk
spectrum 4
het laatste Avondmaal
PZC
Zaterdag 22 maart 2008
Pasen nadert. Daarmee komt ook de herdenking van het Laatste
Avondmaal dichterbij. In het besef dat zijn einde naderde, nam Jezus daar
afscheid van zijn vrienden. In een drietal interviews vragen we
aansprekende landgenoten naar hun idee over hun eigen laatste
avondmaal. Stel dat ze zouden weten dat hun einde nadert,
wie zouden ze dan aan tafel vragen?
Vandaag: programmamaker Rik Felderhof
Alsof ze ervoor zijn gemaakt. Komt er een bekende Nederlander te
overlijden, gaan omroepbazen meteen op zoek naar de aflevering van
Villa Felderhof waarin die zijn ziel blootgaf. Jos Brink, Majoor Bosshardt,
Pim Fortuyn, André Hazes. Allemaal waren ze gast bij Felderhof.
Allemaal werden ze op tv herdacht met een herhaling van Villa Felderhof.
„Onbedoeld hebben we grafmonumentjes gemaakt."
door Jan Vriend foto GPD
Rik Felderhof (1948) is vader
van een zoon van 23 jaar en
van een dochter van 27 jaar.
Hij woont alleen, afwisselend
in Amsterdam, in het huis dat
hij voor zichzelf in Tanzania liet bouwen
en in Zuid-Frankrijk bij St. Tropez, waar
hij zijn befaamde Villa Felderhof opneemt,
en waar hij met zijn gasten vaak het einde
der dingen ter sprake brengt.
In de villa vertrouwde Pim Fortuyn hem
toe dat zijn moeder hem waarschuwde dat
het wel eens slecht met hem zou kunnen
aflopen. André Hazes worstelde er, pedde
lend in het zwembad, met vragen over het
einde. „Wat die logés destijds in de villa
vertelden, kreeg later met terugwerkende
kracht vaak een profetische betekenis."
Voor hemzelf nog even niet, graag. Het
mag nog jaren duren voor de dood op visi
te komt. Want hij wil nog zo veel doen.
Grootvader worden, bijvoorbeeld. „En dan
die kleintjes verhaaltjes vertellen die in
mijn hoofd zitten. Eigenlijk wil ik ze nu al
vertellen, maar als er geen kind in de
buurt is om te luisteren, kijkt de omgeving
je zo raar aan."
Mocht hij zijn afscheid mogen kiezen, dan
graag op de manier zoals prins Bernhard
hem die ooit voorspiegelde. „Hij was 93
jaar en zat tegenover me bij een interview
in Zuid-Afrika. Bij de ondergaande zon
hadden we uitzicht op een waterpartij met
nijlpaarden. Een goed glas wijn erbij en de
ene mooie herinnering na de andere
kwam in hem op. Een zacht windje streel
de de huid, er hing de sfeer van tevreden
heid. Echt een paradijselijke setting. Op
een gegeven moment was alles gezegd wat
gezegd kon worden. Toen zei de prins dat
hij wel wilde sterven. Hij had van alles ge
noten wat et te genieten was. Het was
mooi geweest, het was genoeg geweest. Zó
zou ik ook willen gaan."
Voor zijn denkbeeldige laatste avondmaal
wil hij nog één keer naar Villa Felderhof
De droomstek met het uitzicht op zee en
de wijngaarden schuurt het dichtst tegen
het prins Bernhardplaatje aan. Op de tafel
een goed glas van zijn vriend Hans Melis
sen, wijnkenner en medesamensteller van
zijn tv-programma.
Voor iedereen een flink bord verse zalm
en een sausje met mierikswortel. Een ron
de tafel, graag. „Dan heb je geen hiërarchie
en zit iedereen op een gelijkwaardige
plaats. Ik zal regelmatig van stoel wisselen,
zodat ik met iedereen praat."
Zijn gasten zijn zijn kinderen en een paar
goede vrienden. Oók zijn exen mogen aan
schuiven. „Ik zou mijn kinderen nog één
keer willen vertellen wat ik belangrijk
vind en hoe het leven volgens mij in el
kaar zit. Niet om ze een kant op de dwin
gen, want ze moeten zelf hun keuzes ma
ken. Nee, mijn verhaal is meer bescher
mend bedoeld. Ik zal ze voorhouden dat
ze niet zo nodig tot de top hoeven te gaan.
Halverwege de berg is het uitzicht ook al
mooi. Je hoeft niet altijd je doel te berei
ken. Als je er bent, is het voorbij. Dan ben
je je droom kwijt. Geniet daarom maar lie
ver van het onderweg zijn."
Is het niet pijnlijk, zo'n laatste keer met je
exen erbij? „Niet als je goede vrienden
blijft nadat je uit elkaar gaat. Ik ga vaak
met hen eten. Vriendschap hou je veel lan
ger vol dan een relatie. Binnen een relatie
ligt de irritatie op de loer. Dat is onvermij
delijk als je de hele dag op eikaars lip zit.
Een relatie is eindig, vrienden hou je. Kin
deren hebben minder moeite met een
scheiding als ouders zich samen verant
woordelijk blijven voelen voor het gezin.
Als je in goed overleg uit elkaar gaat, hoeft
een scheiding niet in de pijnlijke sfeer te
komen. We zijn vorig jaar nog als gezin,
met aanhang, op safari geweest. Dat kan
als je vrienden blijft."
Mocht het zover zijn, dan mag de begrafe
nis niet al te droevig worden. „Daarvoor is
mijn leven te mooi geweest. Want ik ben
natuurlijk een bevoorrecht mens, met al
die mooie reizen, die fijne ontmoetingen
en zo'n kring van mensen om me heen."
Ze zullen vast iets zeggen bij het afscheid,
denkt hij. „Mijn vrienden en mijn kinde
ren zijn té goed gebekt om me woordeloos
te doen afglijden. Ik hoop dat ze vertellen
dat ze iets aan me hebben gehad, dat ik
een bijdrage aan hun leven heb geleverd.
En als ze herinneringen ophalen, dat het
dan verhalen zijn met een glimlach."
Of we hem vooral willen herinneren als
de man die buiten de gebaande paden durf
de te gaan.
„Mijn oude tekenleraar drukte me altijd op
het hart om binnen de lijntjes te blijven.
Moet je me nu zien schilderen! Geen lijn
tje, geen grens. Het leven leerde me juist
om buiten de lijntjes te gaan. Ik heb din
gen altijd anders gedaan dan anderen. Het
levert veel meet op om buiten de beperkin
gen te denken.
„De dood is voor mij onmiskenbaar onder
deel van het leven. Niet dat ik het einde
omarm, maar als je het sterven als logisch
vervolg ziet van ons bestaan, wordt een
verlies wat makkelijker te aanvaarden.
Daarom hecht ik aan een rouwkaarttekst
als 'Hij is ontwaakt uit de droom van het
leven'. Dat geeft aan dat het niet voorbij is.
„Mijn vader was een fanatiek bergbeklim
mer. Toen hij aanvoelde dat zijn laatste
dag eraan kwam, trok hij in het ziekenhuis
zijn grote bergschoenen aan. Ik zie hem
nóg voor me, met die dunne, fragiele oude-
mannenbenen in die grote schoenen. 'Ik
ga weer naar boven', zei hij, 'maar nu nóg
hoger'.
„Bij sterven denk ik aan een tunnel, waar
je doorheen moet. Eerst is er even duister
nis en eenzaamheid, maar dan volgt het
licht. Daar is het nóg mooier en beter. In
het nieuwe licht zie ik een sfeervolle ruim
te voor me, gevuld met muziek van Mo
zart, mooi gedekte tafels en ontmoetingen
met oude bekenden. Een soort Villa Felder
hof."
Opeens realiseert hij zich dat hij
met deze redenatie prijsgeeft
dat hij rekent op een plekje in
de hemel. En glimlacht. „Mis
schien klinkt het aanmatigend, maar zo'n
gedachte geeft me hoop. En hoop kan nie
mand je afpakken."
Is de hemel een zekerheid? „Misschien
denk ik het meer om mezelf gerust te stel
len dan dat ik er aanwijzingen voor heb.
Maar het biedt me houvast om erin te gelo
ven."
De eerste bekende die hij 'na de tunnel'
denkt te ontmoeten, is zijn moeder. „Ik
verwacht dat ze meteen op me afkomt en
dat ze direct weer begint met opvoeden. Ik
hoor het haar al zeggen: 'Jongen, ga nou
rechtop zitten'. En: 'Waarom ben je nou
niet éven naar de kapper geweest?'
En dan begint alles opnieuw."
4è
Rik Felderhof: „Vriendschap hou je veel lan
ger vol dan een relatie."
