Buitengebied
Drukte in de eendenkooi
Scholekster
neemt sterk
in aantal af
Een eendenkooi is alleen een eendenkooi als alles ge
richt is op het vangen van eenden. De inrichting van
het bos, de manier van snoeien, het onderhoud van
de plas en de vangpijpen; het gebeurt allemaal om
het de eenden zo goed mogelijk naar de zin te maken. Niet
alleen fraai gekleurde wintergasten als wintertalingen en
smienten (het zogenaamde blauwgoed), maar ook doodge
wone wilde eenden worden gekoesterd. Ook het jaarritme
van werkzaamheden in een kooi is daar helemaal op afge
stemd.
Rust is het belangrijkste. Eendenkooien ontlenen hun aan
trekkingskracht aan de volstrekte stilte die er heerst. Een oa
se van rust in een landschap waar altijd gevaar dreigt: voort
razend snelverkeer, jagers die het op een eendenboutje
voorzien hebben en wat al niet meer. In de kooi is van dat
alles geen sprake. De kooiker is de enige die daar zijn vrij
wel onzichtbare bestaan doorbrengt.
Door de speciale inrichting van het landschap en de gewel
dige rust is een eendenkooi niet alleen aantrekkelijk voor
eenden. In het kooibos broeden spechten, wielewalen, rans
uilen, boomvalken en wat al niet meer. Maar voor de kooi
ker zijn dat soort dingen bijzaken en als het om roofvogels
of andere predatoren gaat zelfs ongewenste bijzaken.
Natuurlijk kan het niet anders of die rust moet wel eens
een keer doorbroken worden. Het opruimen van over het
kooipad gewaaide takken en bomen en het onderhoud van
de zeting (het vlakke stuk oever waar de eenden graag op
zitten) vergen nu eenmaal regelmatig ingrijpen. Daarvoor
wordt dan de tijd uitgekozen dat de eenden er het minste
last van hebben. En dat is gek genoeg.... de broedtijd
Al deze werkzaamheden worden niet uitgevoerd aan het be
gin van het broedseizoen, want dan zijn de eenden juist
extra verstoringsgevoelig omdat ze op zoek zijn naar een
nestelplekje. Maar als ze eenmaal vast op eieren zitten kun
nen ze wel een stootje hebben en dan doet de kooiker zijn
beheerswerk.
De eendenkooi in Anna Jacobapolder wordt in stand gehou
den, dus ook daar geldt het op eenden afgestemde jaarrit
me. We hebben er voor gekozen om naast het noodzakelij
ke beheerswerk ook een kleinschalige educatieve functie
aan de kooi te geven. Het cultuurhistorisch erfgoed, in com
binatie met de overdadig rijke natuur is te mooi om die aan
het publiek te onthouden. Er is een bescheiden maar smaak
vol bezoekerscentrumpje ingericht en daar worden groepen
uit de streek in het voorjaar op aanvraag opgevangen voor
een fluisterstille rondleiding. Scholen hebben voorrang en
die worden zelfs actief benaderd voor een kennismaking
met de eendenkooi. Zo kunnen kinderen uit de streek ken
nismaken met een bijzonder natuurgebied dat in nauwe ver
binding staat met en ontstaan is uit onze eigen Oosterschel-
de. Voor sommigen een ervaring om nooit te vergeten.
PZC Zaterdag 22 maart 2008 1 21
De wintertaling; een van de vele eendensoorten op de kooiplas. foto Chiel Jacobusse
De PZC sponsort stichting Het
Zeeuwse Landschap. In Natuur-
journaal gaat hoofd ecologie
Chiel Jacobusse wekelijks in op
wat er aan de orde is in de
Zeeuwse natuurgebieden.
Natuurgebieden worden in
principe opengesteld voor
publiek. De natuur is een be
langrijk onderdeel van het
bestaan voor iedereen. Wel
moet het belang van plant
en dier in natuurgebieden al
tijd voorop staan. Daarom
gelden in de broedtijd vaak
beperkingen. Op de eenden
kooi is het in de broedtijd
juist het drukst als het om
beheersmaatregelen en om
bezoekers gaat...
door Chiel Jacobusse
tekening Adri Karman
Vogelbescherming en Sovon Vogel-
onderzoek hebben 2008 uitgeroe
pen tot Jaar van de scholekster. De
ze typisch Nederlandse vogel is
ook veel in de Delta te zien. De
aantallen scholeksters lopen alar
merend terug, in 15 jaar is het aan
tal gehalveerd. Hoe dat komt is
niet duidelijk. Vandaar een spe
ciaal laar om uit te zoeken wat er
precies aan de hand is met deze na
de meeuwen meest algemene kust-
vogel.
