'Als het druk is, haal ik
het gebed later in'
'A
fl
'We bidden voor de ministerde staatssecretarishoge leidinggevenden en het
Koninklijk Muis Rijksgebedcoördinator Maarten Verhoef
PZC Zaterdag 22 maart 2008 I 1 5
nderen gaan een sigaret
roken, ik ga vijf minuut
jes bidden." Hendrik Jan
Bakker ondervindt op zijn werk
geen problemen om zijn geloof te
praktiseren. „Toen ik hier sollici
teerde, heb ik gezegd dat ik mos
lim ben en dat ik vijf keer per dag
bid. Ze reageerden positief Mijn
baas was juist bang dat het een
probleem zou zijn dat er geen apar
te gebedsruimte is in het kantoor.
Maar dat geeft niet, ik bid gewoon
in de archiefruimte. Dan hang ik
een bordje 'niet storen' aan de
deur. Ik zou ook achter mijn bu
reau kunnen bidden, maar ik wil
mijn collega's daar niet mee con
fronteren."
Via zijn echtgenote koos Bakker
tien jaar geleden voor het islamiti
sche geloof. Hij is werkzaam op
het secretariaat van een advocaten
kantoor in Den Haag. Hij bidt vijf
keer per dag, twee gebeden vallen
binnen kantoortijd. „Dat komt
niet op een half uurtje aan. Het is
hoe soepel je jezelf opstelt. Als je
eist dat je precies om één uur
moet bidden, dan zal dat minder
begrip opleveren, denk ik. Ik ben
niet zo streng in de leer. Gelukkig
laat mijn werk het bidden toe.
Mocht het een keer heel druk zijn
dan haal ik het gebed later in. Als
je achter de lopende band staat is
het natuurlijk een ander verhaal."
Bakker vast vier weken tijdens de
ramadan. „Ik ben dan wat trager,
kan me minder goed concentre
ren. Ook daar hebben mijn colle
ga's gelukkig geen moeite mee."
Dat geldt niet voor iedereen. Bak
ker kent verhalen waarbij collega's
minder begrip opbrengen voor
een vastende moslim. „Dan wor
den er grappen gemaakt tijdens de
lunch in de trant van: 'kijk eens
wat een lekker broodje ik heb'."
Vasten kan volgens Bakker ook
een positief effect hebben. „Ik ken
mensen die zeggen dat ze door het
vasten juist extra helder worden."
Voor gelovige moslims lijkt op de
werkvloer veel begrip te zijn. Bij
de vakcentrale FNV is het onder
werp geen issue. „We krijgen hier
over geen klachten of opmerkin
gen van leden", zegt Mustapha La-
boui, projectleider etnische min
derheden bij de FNV. Of dat bete
kent dat zich nergens problemen
voordoen durft hij niet te zeggen.
„Dan gaat het om individuele ge
vallen. Ik weet dat sommige mos
lims niet bidden op het werk, om
dat ze dat lastig vinden. Ze halen
het later thuis in. In sommige
cao's is vastgelegd dat moslims vrij
mogen nemen op hun feestdagen,
net als christenen en joden. Posi
tiefis ook dat steeds meer bedrij
ven een meditatieruimte inrich
ten, waar iedereen die daar behoef
te aan heeft zich kan terugtrek
ken."
foto ANP
Dilemmasessies
De opmars van bezinning en reflectie op de werkvloer dringt door tot in
de mission statements van bedrijven. Inmiddels heeft een kwart van de
tweehonderd grootste bedrijven in de wereld een 'werkdoelstelling' die
verder gaat dan zaken van financiële en operationele aard, zo blijkt uit on
derzoek van adviesbureau KPMG. Niet alleen bedrijfsmatige zaken als
winstmaximalisatie, maar ook 'morele doelen' worden gedefinieerd.
„Steeds meer directies stellen zich de vraag: wat is onze missie, waartoe
zijn wij op aarde en wat brengt ons in dit bedrijf samen?", zegt Muel Kap-
tein van KPMG. „Daardoor wordt bezinning en reflectie op alle niveaus in
de organisatie gestimuleerd."
Verder signaleert KPMG de opkomst van 'dilemmasessies' op het werk,
waarin wordt gediscussieerd over zaken als bidden, wel of niet werken op
religieuze feestdagen, vloeken of de weigering van een islamitische col
lega om een vrouwelijke medewerker een hand te geven.
dat ik doe, is door de meditatie
echt een stuk beter."
Volgens Ineke is meditatie uit de
hoek van zweverigheid aan het
kruipen. „Ik merk dat het besef bij
steeds meer mensen doordringt
dat meditatie een positieve bijdra
ge kan leveren aan het welzijn van
de werknemer."
De positieve effecten van medita
tie is een van de redenen waarom
Lizelotte Smits van CNV Publieke
Zaak zich al jarenlang sterk maakt
om die vorm van bezinning als se
cundaire arbeidsvoorwaarde te ver
ankeren in de cao. Haar doel is dat
werknemers recht krijgen op een
meditatieruimte waar ze dagelijks
terecht kunnen voor bezinning en
reflectie. Tot nu toe heeft haar
kruistocht nog geen concreet resul
taat opgeleverd. „Een professione
le meditatietraining voor het perso
neel of het inrichten van een stilte
ruimte is veelal geen probleem.
Maar vastleggen dat de werkne
mer dagelijks het recht heeft om te
verige imago is er zo langzamer
hand wel van af Dat blijkt wel uit
alle initiatieven die buiten de cao
om worden genomen. Zo heeft
Nuon pas geleden op het hoofd
kantoor een 'spirituele villa' geo
pend."
Of de drukke werknemer zich bij
reflectie en bezinning nu richt op
zijn eigen lichaam of op God of Al
lah, het dient volgens meditatie-
trainer Grijns grofweg hetzelfde
doel.
De overheid telt inmiddels zo'n
driehonderd christelijke ambtena
ren die groepsgewijs samenkomen
om te bidden en gelijkgestemden
te ontmoeten, aldus rijksgebed
coördinator Verhoef „Het mooie
van het samen bidden is dat het
óveral kan", zegt hij. „Iedere lege
kantoorruimte is geschikt om in
de lunchpauze even een half uur
tje bij elkaar te gaan zitten. Sommi
ge collega's gaan tussen de middag
even naar de sportschool, wij
doen aan geestelijke fitness."
Gebedscoördinator Frank Dodemont draagt bijbels naar de gebedsruimte
van het ministerie van Buitenlandse Zaken. foto Harmen de Jong/GPD
mediteren onder werktijd, gaat
veel werkgevers een stap te ver."
Als het recht op bezinning en re
flectie wordt vastgelegd in de cao,
kunnen mensen die zich vanuit
hun geloofsovertuiging willen te
rugtrekken daar mooi op meelif
ten, aldus Smits. Dus ook bidden
de christenen en moslims die een
matje uitvouwen en met hun ge
zicht naar Mekka knielen. „Werk
gevers verbinden zich liever niet
aan religie. Maar bij de deur van
zo'n speciale stiltekamer staat nie
mand die vraagt of iemand komt
bidden, mediteren of gewoon
even rust nodig heeft."
Hoewel ze haar doel nog lang niet
heeft bereikt, gaat het volgens
Smits de goede kant op: „Het zwe-
'Zo heeft Nuon pas geleden
op het hoofdkantoor een
'spirituele villa' geopend'
itoor