Alleen op
zondag is de
kerk gesloten
37 wonen
wonen@wegener.nl
024-3650509
PZC
Zaterdag 22 maart 2008
2008 is Jaar van het
religieus erfgoed.
Folly van Dijk
vraagt zich af wat er
gebeurt met de
talrijke kerken die
leeg staan. Vele zijn
rijksmonument en
mogen niet
gesloopt worden.
Maar met een heel
andere bestemming
wordt een kerk
weer echt deel van
haar omgeving. Dat
oud en nieuw goed
samen kunnen gaan,
bewijst de praktijk.
Drie voorbeelden.
perkingen", vervolgt Janssen.
„Alle materialen moesten door
de deur naar binnen kunnen.
Het probleem van het schip in
de fles, zeg maar. We hebben
gekozen voor een staalconstruc
tie met gipskartonplaten en
veel wit vanwege de hoge re
flectie. We wilden ook de ker
kelijke atmosfeer weergeven zo
als glas-in-lood dat zo mooi
doet. Vandaar de basiskleuren
geel, oranje en paars op de
staanders van de constructie.
De kleuren zijn in zachtere tin
ten doorgetrokken in het interi
eur."
Voor het 'idee van daglicht'
zijn op de derde verdieping
dakramen geplaatst en deels
een beloopbare glazen vloer,
die naar beneden spectaculair
zicht biedt op de oude kerkmu
ren. Negen disciplines binnen
de gezondheidszorg hebben
praktijkruimte in de kerk ge
huurd. Helemaal bovenin be
vinden zich de koffiekamer,
conferentiekamer en in de nok
de technische ruimte. „Het is
prachtig, maar in de praktijk
ontdek je ook nadelen", zegt
centrummanager Yvonne
Koenders. „Het gebouw is
moeilijk te verwarmen en er is
weinig bergruimte. Bovendien
is er nauwelijks belangstelling
om het priesterkoor als audito
rium te huren, terwijl er zo
hard is geknokt om dat te be
houden. Dat is jammer."
Maar wat overheerst, is trots.
De verbouwde kerk oogst veel
lof van bezoekers. „De term
'heiligschennis' heb ik nog
nooit gehoord", zegt Koenders.
„Het gebouw wordt niet meer
als kerk beschouwd. Maar wél
mooi en bijzonder gevonden."
De Mariënburgkapel (1431)
in Nijmegen, gebouwd als
onderdeel van een klooster
complex, heeft een lange
geschiedenis. Als kerk
heeft de kapel slechts kort gefunctio
neerd: sinds 1591 werd de kapel inten
sief gebruikt als turfbewaarplaats, to
neelzaal, gevangenis en katoenspinne
rij. In 1899 wilde de gemeente Nijme
gen de kapel slopen, maar protesten
van de inwoners van de stad voorkwa
men dat.
De kapel werd in 1910 gerestaureerd.
Tot 1974 was het gemeentemuseum,
daarna gemeentearchief Sinds de jaren
negentig heeft de Mariënburgkapel
geen permanente functie. In het Master-
plan Mariënburg kreeg de kapel een
centrale plaats op het nieuwe driehoeki
ge plein in het Nijmeegse centrum. Het
aangrenzende poortgebouw wordt ge
bruikt door film- en debathuis Lux.
Voor toekomstige bestemming van de
kapel zijn diverse voorstellen gedaan,
maar het gemeentebestuur van Nijme
gen koos voor een dialoog met geïnte
resseerde ondernemers teneinde een ge
schikte huurder te kunnen selecteren.
De uiteindelijke bestemming van de ka
pel moet bij voorkeur cultureel zijn
met een commerciële aanvulling.
Foto links:
Gezondheidscentrum
Leonardus in Helmond, ge
vestigd in voormalige kerk.
foto Vincent van den Hoogen.
Foto midden:
De Heilige Maagdkerk in
Bergen op Zoom, sinds
1990 stadsschouwburg,
foto Thom van Amsterdam
Foto rechts:
De Mariënburgkapel in
Nijmegen krijgt een andere
functie. foto Do Visser
n Helmond heeft de Leo-
narduskerk, gebouwd in
de jaren dertig van de vo
rige eeuw en rijksmonu
ment, de functie van ge
zondheidscentrum gekregen.
Vorige week is het centrum on
der grote belangstelling feeste
lijk geopend. Architectenbu
reau Satijn in Born tekende
voor het ontwerp.
De buitenkant van de kerk
moest intact blijven, de bin
nenkant 'beleefbaar' worden.
Het priesterkoor kreeg de be
stemming van auditorium en
is transparant afgesloten. „Hier
ervaar je de kerkelijke ruimte",
zegt verantwoordelijk architect
Harold Janssen van Satijn. De
banken, het altaar en het doop
vont zijn verwijderd. De kerk
is een knappe combinatie van
oud en nieuw geworden: de
doopkapel werd reizigersad-
viesruimte, de biechtstoelen
pc-plekken, in de echoscopie
ruimte is de biechtstoel geble
ven.
Binnen zijn de contouren van
de kerk intact gelaten door een
'doos' in het middenschip van
de kerk te plaatsen. Janssen:
„Er was een uitgebreid pro
gramma van eisen, die soms
met elkaar botsten. Praktijk
ruimten moeten natuurlijk
aan alle normen voldoen.
Maar er moest ook plaats zijn
voor beleving van het gebouw,
zoals in de wachtruimte in het
dwarsschip onder het kruisrib-
benbogenstelsel. Aanpassingen
in een rijksmonument moeten
reversibel zijn, teruggedraaid
kunnen worden. Vandaar de
doos, die bijna los in de kerk
staat."
„Er waren ook praktische be
Bergen op
Zoom liep
voorop in her
bestemming
van kerken:
daar werd de Heilige
Maagdkerk uit 1829 in
1990 heropend als stads
schouwburg De Maagd.
Het bestaande interieur
is zoveel mogelijk intact
gelaten met een open
structuur van galerijen,
vloeren, bruggen en bal
kons. Daardoor is het
oorspronkelijke karakter
van deze neoclassicisti
sche kerk, met nadruk
op de voorgevel, overal
zichtbaar. De Maagd is
nu de parel in het oude
centrum van de Markie-
zenstad; het ontwerp
kreeg diverse architec
tuurprijzen.
redactie.wonen@wegener.nl
024-3650509
Haar in putje en strepen
op raam grote ergernis
Nederlanders storen zich vooral
aan strepen op het raam en haar
in het doucheputje. Dat blijkt uit
onderzoek naar het schoonmaak-
gedrag van Nederlanders, in op
dracht van Witte Reus. Uit de en
quête komt ook naar voren dat
we geen liefhebbers zijn van de
badkamer schoonmaken en ra
men lappen. Nederlanders hou
den wél van een opgeruimd huis
en de frisse geur die na reiniging
in de woning hangt. Vooral maan
dag en vrijdag zijn schoonmaak-
dagen, zo blijkt uit de enquête.
Onderzoek Eigen Huis: ozb
betalen naar rato inkomen
Onlangs viel de gemeentelijke
aanslag van de onroerendzaakbe-
lasting (ozb) op de deurmat. Uit
recent onderzoek van de Vereni
ging Eigen Huis (www.eigen-
huis.nl) blijkt dat de helft van de
Nederlanders vindt dat de ozb
moet worden betaald naar rato
van het inkomen en niet moet
zijn gebaseerd op iets toevalligs
als de waarde van het huis. Ook
wil de helft van de huizenbezit
ters helemaal af van de ozb. Zij
vindt dat het Rijk de gemeentelij
ke begroting moet financieren.
De Tuinen van Appeltern zijn in
paassfeer. foto Annina Romita
Paasdecoraties en -lampjes
in Tuinen van Appeltern
De Tuinen van Appeltern staan
dit weekeinde in het teken van
Pasen. Bezoekers treffen door
het hele park bloeiende bloem
bollen en paasdecoraties aan. Tij
dens doorlopende demonstraties
kan het publiek zelf zien hoe
paasdecoraties worden gemaakt,
's Avonds zijn de tuinen versierd
met paaslichtjes. Vandaag (zater
dag) en morgen (zondag) zijn de
tuinen geopend van 10.00 uur
tot 22.00 uur, maandag van
10.00 uur tot 17.00 uur. Voor
meer info: www.appeltern.nl
