Vijfjaar in Irak
Irak-oorlog is een bodei
1 O Donderdag 20 maart 2008 PZC
Vijfjaar 'Iraqi Freedom'
20 maart 2003
Begin operatie 'Iraqi Freedom',
de Amerikaanse invasie van Irak.
5 april 2003
VS-troepen veroveren Bagdad. Stand
beeld Saddam Hussein omver getrokken.
1 mei 2003
President Bush kondigt het einde van de
strijd aan: 'mission accomplished'.
15 november 2003
Voorlopige regering Irak accepteert plan
van de Amerikaan Paul Bremer
(bestuurder Irak namens de coalitie) om de
macht op 30 juni 2004 over te dragen en
eind 2005 verkiezingen te houden.
13 december 2003
Saddam Hussein, die zich in een kuil
verschool, wordt door Amerikanen
gevangen genomen. Bremer spreekt de
historische woorden; 'Ladies and
gentlemen, we got him!'
8 maart 2004
Tijdelijke regering Irak tekent nieuwe
grondwet.
11 mei 2004
Bremer sluit 50.000 leden van Saddams
Baath Partij uit van publieke functies.
12 mei 2004
Bremer ontslaat 300.000 Iraakse
militairen. In twee dagen tijd maken de
VS zo 350.000 nieuwe vijanden.
2003/2004
Geweld, ongeregeldheden en plunderin
gen van Saddams wapen-opslagplaatsen
terwijl de Amerikaanse troepen (140.000
man) toekijken.
April 2004
Abu Ghraib-schandaal. Foto's gepubli
ceerd van VS-militairen die Iraakse
gevangenen martelen en vernederen.
Mei 2004
Militante groep geeft video vrij waarop de
onthoofding van de Amerikaanse zaken
man Nicolas Berg te zien is.
September 2004
De Amerikaanse minister van Buiten-
landse Zaken Colin Powell geeft toe geen
bewijs te hebben dat Saddam met Al
Qaida samenwerkte. Een maand later
doet Donald Rumsfeld hetzelfde.
Oktober 2004
De Iraq Survey Group concludeert in
een rapport dat er geen bewijs is voor de
aanwezigheid van massavernietigingswa
pens ten tijde van de inval in Irak.
November 2004
Colin Powell treedt af. Hij wordt
vervangen door Condoleezza Rice.
November 2005
Eenheid Amerikaanse infanteristen richt
een bloedbad aan in het dorp Haditha.
December 2005
Verkiezing Irak
Februari 2006
Soennieten vallen de sjiitische Gouden
Moskee in Samarra aan. Sektarisch
geweld laait op.
6 december 2006
Iraq Study Group komt met rapport.
Conclusies: terugtrekken van gevechts
troepen en gesprekken beginnen met
Iran en Syrië. Bush geeft voor het eerst
toe dat de stuatie 'slecht' is.
30 december 2006
«g Saddam Hussein opgehangen.
Januari 2008
2007 blijkt voor het Amerikaanse leger
i-4 met 896 gesneuvelde soldaten het
meest dodelijke jaar van de oorlog tot
dusver te zijn. Wel daalt het aantal doden
sinds mei flink.
Maart 2008
De Iraakse regering houdt aan de
vooravond van de herdenking van de
inval in 2003 een tweede nationale
verzoeningsconferentie.
Amnesty International constateert dat
het slecht is gesteld met de mensenrech
ten in Irak; burgers lopen grote kans
slechtoffer te worden van sektarisch
geweld of opgepakt en gemarteld te
worden door de overheid.
Jeffreys ziel
stierf in Irak
Vijfjaar na het begin van de oorlog in Irak neemt het aantal Amerikaanse soldaten met
psychische aandoeningen verontrustende vormen aan. Joyce en Kevin Lucey zagen hun
zoon na terugkeer uit Irak langzaam ten onder gaan. „Ik haalde de strop van zijn hals."
door Frank Hendrickx foto Nancy Palmieri/AP
J
oyce Lucey leest een zin
voor uit de afscheidsbrief
van haar zoon Jeffrey. „Ik
schaam me voor de man die
ik ben geworden..." De moe
der schudt haar hoofd. Ze
snakt naar adem. Verder le
zen gaat niet meer.
Joyce en haar man Kevin Lucey be
horen tot de duizenden Ameri
kaanse ouders die hun kind verlo
ren in Irak, maar in de officiële sta
tistieken is hun verlies niet opge
nomen. Jeffrey Lucey overleefde
de oorlog in Irak, maar niet het
slagveld in zijn hoofd. Nog geen
jaar na terugkeer hing hij zich op
in de kelder van zijn ouderlijk
huis. „Zijn naam zal nooit op een
herdenkingsmuur komen te
staan", zegt zijn moeder. „Hij keer
de heelhuids terug, maar zijn ziel
sneuvelde in Irak."
Jeffrey Lucey was vijfjaar geleden
één van de 120.000 Amerikaanse
soldaten die vanaf 20 maart 2003
de grens met Koeweit overtrokken
om Irak te bevrijden. Een paar da
gen eerder had hij zijn 22ste ver
jaardag gevierd. In Irak hield de
marinier een dagboek bij totdat er
een scudraket in zijn kamp explo
deerde. „De spanning is enorm.
We zullen vannacht niet meer sla
pen." Verder zou hij niets meer
schrijven.
De familie pijnigt zich nog steeds
het hoofd over wat er precies ge
beurd is met hun zoon. Na terug
keer wilde hij amper praten over
zijn ervaringen. Alleen tegen zijn
zus vertelde de marinier dat hij ge
dwongen was twee Iraakse solda
ten neer te schieten. „Je broer is
een moordenaar", schreeuwde hij.
De ouders van Jeffrey Lucey vertel
len hun verhaal tijdens een anti-
oorlogsbijeenkomst in Silver
Spring, een voorstadje van Was
hington. Bij veel van de aanwezi
gen rollen tranen over de wangen.
Hier en daar is gesnik te horen. „Ie
dereen in dit land zegt de troepen
te steunen", zegt Joyce Lucey bit
ter. „Maar wij voelden ons geïso
leerd, in de steek gelaten en al
leen."
Het ging na terugkeer snel bergaf
waarts met hun zoon. Hij begon
zwaar te drinken, sliep slecht, at te
weinig, moest bijna dagelijks bra
ken. Hij ging met een zaklantaarn
naar bed, omdat hij dacht dat 's
nachts spinnen over hem heen lie
pen. Hij was moe en depressief
„Waar doet het pijn?", vroeg zijn
moeder. Jeffrey sloeg op zijn hart
en zei: „Hier, mama."
Lucey was geen uitzondering. Uit
een recent onderzoek blijkt dat 12
tot 20 procent van de teruggekeer
de soldaten last heeft van posttrau
matische stressstoornissen. Bij mi
litairen die al drie of vier missies
achter de rug hebben, loopt dat
percentage zelfs op tot 30 procent.
Veel militairen blijken hun proble
men te verzwijgen, omdat ze bang
zijn voor een gedwongen opname.
Ze willen maar één ding: naar
huis. Het departement voor vetera-
nenaangelegenheden (VA) gaat er
vanuit dat minstens 300.000 mili
tairen de komende jaren psychi
sche hulp nodig hebben, zelfs als
ze al jaren uit dienst zijn.
Gegevens over het aantal zelfmoor
den zijn minder duidelijk. Zeker is
dat het aantal zelfmoorden binnen
het leger hoger is dan ooit in de af
gelopen 25 jaar. In Irak en Afgha
nistan zouden zo'n 147 militairen
de hand aan zichzelf hebben gesla
gen. Uit cijfermateriaal tot 2005
blijkt dat minstens 144 soldaten na
terugkeer in de VS zelfmoord
pleegden.
De oorlog in Irak was slecht voor
bereid, dat gold ook voor de op
vang van veteranen met psychi
sche problemen. Het echtpaar Lu
cey is zelfs een rechtszaak begon
nen tegen de overheid wegens na
latigheid. „Onze zoon is in de
steek gelaten." Amper een jaar na
zijn terugkeer was Jeffrey Lucey
onhandelbaar geworden. Zijn
ouders klopten aan bij een legerzie-
Ontslagen adviseur
Bush krijgt achteraf
meer dan gelijk.
door Carel Goseling
Lawrence B. Lindsey was tot
13 december 2002 finan-
cieel-economisch adviseur
van de Amerikaanse president
George W. Bush. Op die dag werd
hij ontslagen. Aanleiding vormde
een interview met The Wall Street
Journal, eind september. Daarin
voorspelde Lindsey dat een oorlog
in Irak honderd tot tweehonderd
miljard dollar zou kosten.
De raadsman werd door vicepresi-
dent Dick Cheney, toenmalig mi
nister van Defensie Donald
Rumsfeld en diens rechterhand
Paul Wolfowitz als 'paniekzaaier'
neergezet.
Het verdrijven van Saddam Hus
sein zou hoogstens vijftig tot zes
tig miljard vergen.
Bovendien was Irak rijk aan olie,
dus kon het de eigen wederop
bouw 'snel' zelf financieren. Op 20
maart 2003 viel het Amerikaanse
leger met 248.000 man Irak bin
nen.
Nu zijn er nog 158.000 Amerikaan
se soldaten actief Ondanks deze
daling lopen de kosten steeds snel
ler op.
In 2003 was er 53 miljard dollar
voor de strijd uitgetrokken. Dit
jaar claimt minister Robert Gates
Redenen voor de oorlog
van Defensie 158,7 miljard dollar
nodig te hebben.
De teller staat daarmee sinds het
begin van de Irak-oorlog op 608,7
miljard dollar. Ten minste, want
volgens de controle-afdeling van
het Amerikaanse Congres laat de
informatieverschaffing van Gates
te wensen over. Hij geeft geen de
tails en waar het geld aan besteed
wordt, is onduidelijk.
De Amerikaanse regering voerde twee redenen aan voor een oorlog
tegen Irak:
Het regime van Saddam Hussein bezat massavernietigingswapens. Op 12
januari 2005 concludeerde de Iraq Survey Group dat Irak die wapens niet
had. Daarmee staakte de VS zijn zoektocht. Op 29 juni 2007 beëindigde
de VN-Veiligheidsraad een eigen onderzoek.
Saddam Hussein had banden met Al Qaida. Op 13 maart 2008 conclu
deerde het Amerikaanse ministerie van Defensie na een studie van meer
dan 600.000 documenten dat de Iraakse leider geen enkele relatie met Al
Qaida had. Een geplande persconferentie werd echter geschrapt, de op
lage en verzending van het rapport werden beperkt. Het stuk lag politiek
'te gevoelig'.
10 januari 2007
Bush presenteert nieuw Irak-plan.
Uiteindelijk gaan er 30.000 extra soldaten
naar Irak om de veiligheid te verbeteren.
September 2007
De Iraakse premier Al Maliki zegt dat Irak
een stuk veiliger is geworden en dat de
weg vrij is voor een door de VN geleide
verzoening en wederopbouw. Bush wil
weer 30.000 soldaten terughalen als de
veiligheid dat toelaat.
November 2007
Bush haalt 5.000 soldaten terug naar de
VS; tot juli 2008 moeten er 20.000 man
worden teruggetrokken.
