Zeeland
In de huiskamer zie je i
Zeeuwse scholen
openen medisch
centrum in Sjanghai
Aantal strandpaviljoens gestegen
VIER VRAGEN OVER
3 6 Woensdag 19 maart 2008 PZC
In de Morgensterkerk in Middelburg speelt
donderdag 10 april een bijzonder toneel
stuk: Tafel van twee. Jenny Mott, actief in
Alzheimer Nederland, is mede-organisator.
Naam: Jenny Mott
Leeftijd: 50 jaar
Woonplaats: Grijpskerke
Beroep: teamleider dagbehandeling psychopge-
riatrïe Stichting Voor Regionale Zorgverlening.
door Claudia Sondervan
Wat is Tafel van twee?
Een toneelstuk dat we twee maanden geleden in IJsselstein in première
hebben zien gaan. Het initiatief kwam van dominee Jan Nauta. Hij bena
derde mij vanwege mijn kennis van Alzheimer. Ik heb er Kees Simons,
onze geestelijk verzorger van 't Gasthuis in Middelburg bij gevraagd. Het
stuk gaat over een vrouw die dementeert en de worsteling die haar man
doormaakt met haar ziekte.
Wat maakt dit stuk zo opmerkelijk?
„De schrijver speelt het stuk zelf Het is Thomas Borggrefe, de geestelijk
verzorger van een verpleeghuis in Nieuwegein. En ja, hij kan het echt
allemaal: schrijven en acteren. Hij speelt zowel de rol van de vrouw als
die van haar partner. Je ziet dat hij goed weet waar het om gaat bij de
mentie. Het is af en toe erg confronterend.
Op welke manier is het stuk confronterend?
Soms vertederend, maar ook onomwonden. Het maakt duidelijk hoe
verschrikkelijk de ziekte is. Wat het met een man doet als zijn vrouw
niet meer zelfstandig naar het toilet kan. Als blijkt dat zijn vrouw ineens
niet meer kan koken en het huishouden niet meer kan doen. Als zij
hem, na dertig jaar getrouwd te zijn, niet meer toestaat dat hij haar een
kus geeft.
Welke sfeer heeft het toneelstuk?
In het begin denk je: is dit het nu? Het ziet er heel sober uit. Een man
en een tafel, maar de zaal is ademloos. Er gaat een beklemming van uit
die je de koude rillingen over de rug jaagt. Er is sterke herkenning. Ook
bij mensen die nog niet te maken hebben met dementie. Zij zien een
voorland. Vandaar dat we een nabespreking houden. Borggrefe zelf is
voor nabespreking absoluut niet geschikt. Op het toneel en in persoon
lijk gesprek is hij geweldig. Maar om te spreken in een groep is hij te ver
legen.
Tafel van twee, donderdag 10 apri, 19.30 uur, kerkcentrum Adriaan Lauwerijns-
zstraat in Middelburg. Toegang: €3. Informatie: 0118 - 554361/j.mott@svrz.nl
Het Zeeuwse onderwijs
verstevigt de banden
met China.
door René Schrier
TERNEUZEN - In aanwezigheid van
een flinke Zeeuwse delegatie
wordt donderdag 17 april in het
Chinese Sjanghai een Zeeuws me
disch centrum geopend. „Je mag
niet zeggen dat het onze Chinese
dependance is, maar we beschou
wen het wel een beetje als zoda
nig", vertelt Toine Huijsmans, di
recteur van het ROC Westerschel-
de in Terneuzen.
Het centrum hoort bij een van de
twee projecten die het ROC in
Sjanghai zal uitvoeren. Het me
disch project komt er op neer de
Chinezen bewuster te maken van
de mogelijkheden van eerstelijns
gezondheidszorg. Dat wil zeggen
niet meteen naar het ziekenhuis,
maar eerst naar de huisarts of het
medisch wijkcentrum.
Het andere project is gericht op
veiligheid in de procestechniek,
blijkt uit de uitleg van Patrick de
pW ROC Westerschelde opent een
centrum in Sjanghai voor een
project over eerstelijnsgezond
heidszorg. Een flinke Zeeuwse de
legatie is daar bij aanwezig.
Harde realiteit valt moeilijk
na te bootsen. De
Hogeschool Zeeland doet
met het huiskamerlab een
pögTng. Öm toekomstige
hulpverleners te laten
oefenen, gezeten op een
bankstel naast een staande
schemerlamp.
door Jan van Damme
Docent Luuc Smit
zegt het vaak zo: wij
hebben geen hamers
en beitels als gereed
schap, we hebben al
leen onszelf als instrument.
Om dat instrument - de toekomsti
ge hulpverleners zelf dus - zo goed
mogelijk op te leiden, is het van
het grootste belang dat de studen
ten zichzelf aan het werk kunnen
zien.
Meestal voorzien opleidingen wel
in oefensessies voor de klas, die
worden opgenomen en bespro
ken. Nogal onnatuurlijk, vinden
Luuc Smit en Lize de Hoog, hoofd
van de sociale opleidingen van de
Hogeschool Zeeland (HZ) in Vlis-
singen. Ze kennen de situaties
waarin de studenten en de cliënt
een beetje stijf aan een tafel zitten
en last hebben van voorbarige reac
ties van medestudenten.
Dat moet en kan anders, was het
idee. Aan de ene kant een huiselij
ke omgeving, waar je je vlug thuis
voelt. En aan de andere kant een
afgescheiden observatielokaal, zo
dat begeleiders en medestudenten
mee kunnen kijken zonder stoor
zenders te zijn.
Zo werd het idee van het huiska
merlab geboren. Een lokaal inge
richt als een doorsnee huiskamer,
waar studenten kunnen oefenen
in het voeren van gesprekken met
cliënten die psychische hulp nodig
hebben. Ook wat die cliënten be
treft wordt er naar een zo realis
tisch mogelijke situatie gestreefd,
door-hechte' mensenüitdé prak-
tijk binnen te halen die ook daad
werkelijk een inbraak of een mis
handeling hebben meegemaakt.
Lize de Hoog is er vrij zeker van,
dat de HZ nu in Nederland de eer
ste en enige afdeling sociale oplei
dingen heeft, waar een huiskamer
lab wordt gebruikt. Het beschik
baar stellen van een lesruimte was
in feite de belangrijkste beslissing.
Het meubilair werd bij een kring
loopwinkel aangeschaft, dus die
kosten waren overzichtelijk.
Luuc Smit is ervan overtuigd, dat
de huiskamersetting van belang is
voor een reële oefensessie. Het
Hogeschool Zeeland traint
toekomstige hulpverleners
op een bankstel
gaat om details, weet hij uit eigen
ervaring: „Alleen de manier waar
op je zit, als je met een cliënt
praat, maakt al uit. Een bankstel is
ongedwongener. Je hebt het over
gesprekken waarin emoties naar
boven kunnen komen. Wat doe je
als iemand volschiet? In een huise
lijke omgeving kun je daar beter
mee omgaan. Als er echte emoties
spelen, hebben mensen warmte
nodig. Een hulpverlener moet die
warmte, die geborgenheid kunnen
bieden. Afstandelijkheid is nooit
goed, want dat voelen mensen als
een afwijzing."
Met een microfoon en een camera
worden de gesprekken van de stu
denten opgenomen. Gebleken is
dat de aanwezigheid van opname
apparatuur snel wordt vergeten, zo
dat er 'natuurlijke' hulpverlenings-
Bruijn, kwartiermaker van het
ROC Westerschelde in China.
De Zeeuwse delegatie die van 14
tot en met 20 april naar China
gaat, bestaat uit vertegenwoordi
gers van de beide Zeeuwse ROC's
en de Hogeschool Zeeland. Huijs
mans had er graag ook vertegen
woordigers van het Zeeuwse be
drijfsleven bij gezien, maar die ko
zen er voor zich aan te sluiten bij
een missie vanuit het Noord-Bra
bantse onderwijs. Volgens direc
teur Huijsmans een gemiste kans
omdat Zeeland Seaports best pro
fijt kan hebben van de contacten
die de Zeeuwse scholen inmiddels
in de Chinese havenstad hebben
opgebouwd.
ROC Westerschelde gaat naar Chi
na in verband met de twee projec
ten. De HZ gaat er met drie men
sen heen voor de contacten met
de partners die zij daar heeft. Op
het moment van het bezoek wer
ken dertig docenten en assistenten
van de HZ in China. Het ROC Zee
land gaat met zes mensen om zich
ter plaatse te oriënteren.
De HZ doet zaken in China en ver
zorgt daar opleidingen. Voor het
ROC Westerschelde gaat het er
vooral om dat de leerlingen dank
zij uitwisselingen verder kijken
dan Zeeuws-Vlaanderen en kennis
maken met een andere cultuur.
Luuc Smit, docent Social Work van
de Hogeschool Zeeland.
Lize de Hoog, hoofd van de opleidin
gen Social Work.
bijeenkomsten ontstaan.
Goede opnames zijn geschikt les
materiaal voor studenten die in
een ander lokaal de beelden bekij
ken. Maar ook voor de studenten
die de gesprekken voeren, is het
beeldmateriaal essentieel. Luuc
Smit: „We kunnen met de camera
inzoomen op de cliënt; gezicht,
handen, wat je maar wilt. Je kunt
op die manier zien hoe iemand
reageert op een vraag. Een oogop
slag kan al alleszeggend zijn."
Lize de Hoog: „We leren onze stu
denten medemenselijkheid. Dat
zou je de kern van onze opleiding
kunnen noemen. Ik noem het
menskunde, die over jezelf gaat en
over de mensen die op jouw hulp
rekenen. We zijn een zachte sec
tor, die voor een zakelijke, profes
sionele aanpak kiest. We leiden
hier geen studenten op die straks
mensen in psychische nood moe
ten gaan redden. Cliënten weten
vaak zelf de oplossing voor hun
probleem wel. Hulpverleners bie
den de ruimte om ideeën daarover
te uiten. Daar is in onze harde
maatschappij vaak al geen tijd
voor."
Psychische problemen ontstaan
meestal niet in drie minuten, en je
kunt ze evenmin in drie minuten
oplossen. Tijd is een belangrijke
factor. En begrip, aandacht. Heb je
overwogen om er met je ouders
en andere familieleden over te pra
ten? Een simpele suggestie, erkent
Luuc Smit, maar wel vaak effectief.
Noem het maar een duwtje in de
rug. Smit: „Zorg en hulpverlening,
dat wil niet zeggen dat je proble
men kunt overnemen. Wel onder
steunen en richting geven. Tijd,
aandacht. Ik zeg het tegen mijn
studenten vaak zo: denk maar dat
je over het jaagpad langs het ka
naal van Vlissingen naar Middel
burg loopt. Het regent. Dan maakt
het alles uit of je alleen of met zijn
tweeën aan het stappen bent."
Social Work aan de HZ
Social Work is een HBO-studie,
die opleidt voor functies in de
sociaal-pedagogische hulpver
lening en maatschappelijk
werk; in Zeeland betreft dat or
ganisaties als Emergis, Agogi
sche Zorgcentra Zeeland en Bu
reau Jeugdzorg.
Human Resource Management
(HRM), Management in de
Zorg (MIZ) en de MBO-oplei-
ding Social Work vallen onder
de sociale studies.
Momenteel volgen in Vlissin
gen circa 700 studenten een
sociale opleiding.
In tien jaar tijd nam het
aantal strandzaken toe
met ruim 15 procent.
goes - Zeeland telt steeds meer
strandpaviljoens. Ten opzichte van
tien jaar geleden heeft de provin
cie landelijk gezien de sterkste stij
ging beleefd, ruim vijftien procent.
Dat blijkt uit recent onderzoek
van het horeca-adviesbureau Van
Spronsen&Partners.
Nederland telde het afgelopen jaar
363 strandpaviljoens volgens cij
fers van het Bedrijfschap Horeca
en Catering, De meeste paviljoens
zijn te vinden in Zuid-Holland
(141), gevolgd door Noord-Hol
land (126). Zeeland staat op een
derde plek met 59 strandpavil
joens. Den Haag (Scheveningen) is
met 66 zaken de gemeente met
veruit de meeste strandpaviljoens.
Op een derde plek staat de ge
meente Veere (27). Schouwen-Dui-
veland (15) staat op een vijfde
plek. Sluis moet het met 13 strand
paviljoens doen met een negende
plek.
De strandpaviljoens moeten vijftig
procent van hun omzet halen in
de zomermaanden juli en augus
tus. De gemiddelde omzet be
draagt jaarlijks 330.000 euro. Een
gast besteedt gemiddeld tien euro.
Het adviesbureau constateert een
duidelijke tweedeling in het type
strandpaviljoen: de traditionele za
ken en de moderne en trendy pa
viljoens. De eerste richt zich op ge
zinnen met kinderen, strandwan-
delaars en senioren. De trendy pa
viljoen willen vooral jongeren tot
35 jaar bedienen.
