Cultuur
Passie en subtiele emotie
BOEKENweek
Kodo geeft eigen klank aan hartslag in muziek Bief
Samen lezen en samen
ontdekken van een boek
12 t/m 22 maart
PZC Maandag 17 maart 2008 1 7
Annie Dekker-de Ruyter (76) foto Wim Kooyman
De Matthaus moet gelovigen en niet gelovigen ontroeren.
foto Peter Nicolai
In Aardenburg ontmoet men
toehoorders die als gelovigen
komen luisteren naar de Mat
thaus Passion en zij die komen
puur voor de magistrale muziek
van Bach. Het knappe van de uit
voering door de Bachvereniging
onder leiding van [os van Veldho
ven is dat beide groepen tevreden
naar huis gaan. De Matthaus moet
gelovigen en niet gelovigen ontroe
ren, de toehoorder wordt gegre
pen door het verhaal, de muziek
of door beiden en wordt mee gezo
gen in een vloedstroom van klan
ken, die het drama en de emotie
onderstreept.
De compositie van Bach is sterk,
verhaal en muziek gaan samen.
Hoe het werk ook wordt uitge
voerd, romantisch, authentiek,
amateuristisch of professioneel,
Bach blijft altijd overeind.
Van Veldhoven en zijn musici ko
men elk jaar met een andere aan
pak of een andere dirigent leidt de
uitvoering.
Na de vroege versie met Egarr in
2007 dit jaar de bekende versie
met negen solisten en 16 repienis-
ten. De solisten zingen mee met
de koren I en II en dit zou de twee-
korigheid moeten versterken.
Nederlandse Bachvereniging, het
Kampen Boys Choir. Met: Cerd
Türk (evangelist), Dorothee
Mields, Maria Keohane
(sopranen), Matthew White,
William Towers (alten), Julian
Podger, Charles Daniels,
(tenoren), Andrew Foster
Williams (Christus) en Wolf
Matthias Friedrich (bassen).
Gehoord: za 15/3, Sint Baafskerk,
Aardenbur
door Jeanette Vergouwen
Dat pakte niet ideaal uit in Aarden
burg. Koorstemmen en solisten
smolten niet echt samen en het vo
lume van de solisten was bedui
dend sterker. Dat gold ook voor de
invulling van de basso continuo,
vooral in deel I: twee orgels, klave
cimbel, theorbe, contrabassen,
gamba en fagot zorgden voor een
iets te sterke klank.
Ook de opstelling van de jongens
midden in de kerk was niet ideaal.
De balans in deel 11 was overtui
gender. De kleurklank in dit deel
is donkerder dan in deel 1. Dat is
te merken in de aria's en in de obli
gate partijen. Ook kwam het thea
trale aspect, vooral te vinden in de
aria's en de turbae (volkskoren) be
ter tot zijn recht. Dat er iets mis
ging in de aria Erbarme dich is een
incidentje, erger vond ik dat alt I
regelmatig onder de toon zong.
Het hoogtepunt werd daarom de
aria Aus Liebe. Zo vol emotie, me
de door de schitterende subtiele in
vulling van de obligate partij door
de traverso en de oboe da caccia I
en II, die de druppelende tranen
uitbeelden.
Van Veldhoven dirigeert alleen
daar waar nodig en zorgt dat de se
reniteit en de ingetogenheid over
eind blijven. Opvallend was de
sterke rol van Christus, die ook de
twee laatste basaria's zong. Dit
deed hij met veel dramatiek en vol
overtuiging. Dat tenor II en alt II
slechts één aria mogen zingen is
jammer, deze twee solisten had ik
graag meer aria's horen vertolken.
De Matthaus Passion 2008 was er
een zonder versieringen in de da
capo's, met een duidelijke tweeko-
righeid, schitterende obligate par
tijen en niet te vergeten een prach
tig expressief vertellende evange
list.
De T$e Boekenweek staat in het te
ken van de 'de derde leeftijd', of
wel ouder worden en ouderdom.
De PZC laat dagelijks een 'lezer
op leeftijd' aan het woord over le
zen en over boeken die hem of
haar na aan het hart liggen. Van
daag in de vijfde aflevering: An
nie Dekker-de Ruyter (76) uit
Oostburg.
door Gijs Kamphuis
Het samen lezen en ont
dekken van een boek
vindt Annie Dekker-de
Ruyter het leukst aan de lees
kring, waar ze al twintig jaar lid
nier las en analyseerde zij al vele
verhalen. Zelf vindt ze het voor
al knap wat schrijvers van
non-fictie boeken doen aan
voorwerk. De leeskring telt elf
leden, allemaal dames. „Er was
ooit wel een man die erbij wil
de maar die hebben we verteld
dat hij maar zijn eigen leesclub
je moest opzetten,"lacht ze. De
leeskring blijft wat haar betreft
een vrouwenaangelegenheid.
Het boek wat haar het beste bij
bleef is Davita's Harp van de
joodse schrijver Chaim Potok.
Ze las het jaren geleden. Vooral
de manier waarop met weinig
van is. „Op die manier, leer je
een boek van verschillende kan
ten bekijken." Het is een hobby
die haar weinig tijd kost, graag
lezen deed ze toch al. Met de
leeskring blijft ze ook goed op
de hoogte van het aanbod aan
nieuwe boeken. Het is een activi
teit van Passage, de organisatie
van Christelijke plattelandsvrou
wen. Elk najaar komt er een
nieuwe versie van Boek in
Beeld. Het 'clubblad' van de
kring. Hierin zijn vijfhoeken ge
selecteerd, inclusief achtergron
den van de schrijver en vragen
over het verhaal. Op deze ma
woorden de eenzaamheid van
de hoofdpersoon wordt beschre
ven, raakte haar. Ook buiten de
leeskring leest de Oostburgse
veel. Haar dochters hebben ook
een leestik en lenen regelmatig
boeken aan haar uit. Zodoende
zit zij zelden zonder leesvoer.
Boekenweekagenda vandaag:
Vandaag geen specifieke activitei
ten, wel diverse lopende exposi
ties waaronder fotoportretten
die Keke Keukelaar maakte van
de oudste generatie kopstukken
uit de Nederlandse literatuur
(Middelburg, De Drukkerij).
Tijdens de Umoja-concerten van
Blofin het Nieuwe Luxor in Rot
terdam (2006) was de bijdrage van
de Japanse slagwerkgroep Kodo
onbetwist een hoogtepunt. Sinds
dien was het een grote wens van
de Zeeuwse band om samen een
compleet concert te geven. Die
ging afgelopen weekeinde in ver
vulling. De Heineken Music Hall
in Amsterdam liep er drie dagen
achtereen voor vol.
Het publiek werd allerminst teleur
gesteld. Integendeel, het kreeg een
indrukwekkend, fraai uitgelicht en
ruim tweeënhalf uur durend spek
takel voorgeschoteld waarin Kodo
geen bescheiden gastrol vervulde,
maar ook veel eigen werk speelde.
De groep had daardoor een op z'n
minst gelijkwaardig aandeel en stel
de Blof af en toe zelfs in de scha
duw met haar tomeloze inzet, spel-
plezier en bewonderenswaardige
discipline. Elke bijdrage, hoewel
soms net wat te lang, werd met
groot applaus beloond.
Het optreden begon nog rustig,
met een uitgeklede versie van Aan
zoek zonder ringen, maar in het
daaropvolgende Halverwege bleek
al hoezeer de Japanse drums een
nieuwe dimensie bieden aan de zo
bekende nummers. Ze gaven hun
eigen klank aan de hartslag in
Blofs muziek, niet alleen met slag
werk maar ook met andere tradi
tionele Japanse instrumenten, zo
als Tsubasa Hori op koto.
Ondanks de beperkte voorberei
dingstijd klonk het samengaan
van westerse en oosterse muziek
BL0F St KODO
Concert.
Gezien: zaterdag 15/3, Heineken
Music Hall, Amsterdam.
door Rolf Bosboom
volstrekt natuurlijk. Het mooiste
voorbeeld was - halverwege - het
instrumentale Akabanar, waarbij
nauwelijks nog was te onderschei
den of het origineel een Kodo- of
een Blof-nummer was. Zo werd
op allerlei manieren de afstand tus
sen Zeeland en het Sado-eiland
overbrugd. Yoshie Sunahata zong
mee in Dansen aan zee, op een ma
nier die zeker zo mooi was als de
uitvoering met Cristina Branco.
Paskal Jakobsen leverde op zijn
beurt een bijdrage aan het Japanse
liedje Mine no kaze. Het cliché van
de muziek als universele taal werd
opnieuw bewaarheid.
Hoe mooi ook, de meeste aan
dacht ging uit naar het pure slag
werk van Kodo. Daarvoor werden
uiteenlopende formaten trommels
gebruikt, die in vele variaties wer
den gegeseld. De slagwerkers toon
den zich telkens, onder het slaken
van ijselijke kreten, trefzeker als ka-
rateka's. Het beheerste machtsver
toon was het duidelijkst in O dai-
ko, waarin twee grotendeels ont
klede Kodo'ers de grootste trom
onder handen namen. Daarbij le
ken ze niet alleen rechtstreeks op
het trommelvlies te slaan, maar
ook het vel van de ziel te beroeren.
Uiteraard mocht Blof-drummer
Norman Bonink ook een keer
meedoen. Hij hield zich goed
staande tussen het Japanse ge
weld. Zijn stralende blik en de
vreugdesprong na Zoku vertelden
het verhaal van de avond.
Voorafgaand aan het optreden
werd stilgestaan bij de situatie in
Tibet, een kwestie waar Blof na
drukkelijk de aandacht op heeft ge
vestigd. De Tibetaanse zanger Lo
ten Namling bracht een mantra en
een strijdlied. Bovendien kreeg het
publiek de primeur van (de video
clip van) het benefietnummer Als
je ooit nog eens terug kan, gezon
gen door Bart van der Weide (Ra
coon) en Anneke van Giersbergen
(ex-The Gathering).
