H
4
S
4
1
i
4
li
1
I
ll
ygjf
3
£9
81
Q
H
f!
ES
J
m
k
VUf
WmÊÊÈ.
1
PZC Zaterdag 15 maart 2008 53
iDAMMEN
Daaf Kasse
De partij waarin Arjo Kousemaker
afgelopen zaterdag zijn derde
Zeeuwse titel veilig stelde was de
op één na kortste van het toer
nooi. Slechts 29 zetten had mijn ploegge
noot nodig om me op de knieën te krij
gen. Achteraf was het misschien niet zo'n
handig idee om uitgerekend tegen een spe
cialist een hekstellingpartij te spelen,
maar ik had in het verleden met dit spel
type diverse keren succes tegen Arjo en be
sloot een kans te wagen.
De geslaagde machtsgreep van Kousema
ker vormde een verrassende ontknoping
van een toernooi waarin de vier grootste
kanshebbers kwetsbaar bleken. Het lijkt
de eredivisie wel! De nieuwe kampioen
kende een bliksemstart met dertien uit ze
ven maar verspeelde in ronde negen en
tien kostbare punten. Hoe het uiteindelijk
toch nog allemaal in orde kwam maakt
onderstaande partij duidelijk.
Daaf Kasse-Arjo Kousemaker: 1.33-28
18-22 2.38-33 12-18 3.31-26 7-12 4.37-31
19-23 5.28x1914x23 6.32-27 De hekstelling
is een feit. Een scherp alternatief voor de
volgende zet is de opstoot 23-28?! Oud-we
reldkampioen Harm Wiersma introdu
ceerde dit idee in 1979 in een partij tegen
Peter van Harten. 13-19 7.34-29 23x34
8.39x30 19-23 9.42-38 1-710.47-42 8-13
11.41-3710-1412.46-41 2-8 13.30-25 14-19
14.25x1419x10?! Meestal wordt hier naar
voren geslagen, maar voor het slaan naar
10 valt ook veel te zeggen. Zwart creëert
op die manier extra tempo's die hem later
van pas kunnen komen. 15.33-29 23x34
16.40x29 10-1417-37-32? Wit zal later veel
last krijgen van de ongunstige binding
29/35, dus verdiende de zet 35-30 aanbeve
ling. Op 14-19 kan wit dan 37-32 spelen
omdat 19-23 toch niet mag. 14-1918.41-37
15-20! Zwart gaat de witte rechtervleugel
aan banden leggen. 19.44-40 Vooral niet
38-33 wegens dam op veld 47 via 20-24,
22-28 en 13-19.4-10 Op 5-10 zit er een
spectaculaire dam in voor wit via 29-24
20x29 38-33 29x47 32-28 22x33 27-2217x28!
48-42 47x38 43x5. De dam is geen lang le
ven beschoren omdat zwart met 18-22! de
stand in evenwicht houdt. 20.50-4410-15
21.38-33 Op 43-39 volgt een vijfklapper
met 22-28 en 17-21. 9-14 22.43-38? Deze zet
heb ik vooral gespeeld om later de wen
ding 33-28 en 27-22 in het spel te brengen,
maar achteraf was een opbouw met 42-38
beter. 3-9 23.48-43 5-10 24.40-3419-23!
Zwart stelt de dreiging 23-28,16-21 en
22-27 aan de orde zodat eerst veld 39 ge
dicht moet worden. Dit kan niet met
44-39 omdat wit na 14-19 snel vastloopt.
25.43-39 (zie diagram) 20-25! Deze zet
geeft veel betere kansen dan 14-19, waar
op wit met 33-28 22x24 27-2217x28 34-29
23x43 32x5 43x415x46 naar dam kan af
wikkelen. Een dure grap, maar omdat
wit met 42-37 de dam kan opbergen is
het speelbaar voor wit. 26.35-30? Verstan
diger is 49-43, om na 14-20 of 15-20 te
vereenvoudigen met 34-30 23x34 33-28
etc. 14-19 27.45-40?? Nu is de partij be
slist. De enige zet waarmee wit nog kan
tegenspartelen is 29-24! Bij de analyse na
afloop dachten we eerst dat wit met de
ze zet nog kansen creëerde, maar de com
puter bracht ons weer terug in de reali
teit. Er volgt 10-14 33-29 14-20! 44-40
9-14 40-35 (27-21 ziet er griezelig uit en
op 49-43 23-28! 32x23 mag wit niet 38-32
spelen wegens 16-2127x16 22-27 31x33
18-23 29x9 20x47 9x20 15x33 met algehele
vernietiging) 23-28 32x23 19x28 38-32
28-33 (beter dan 16-21) 39x28 22x33 29x38
20x40 45x3417-22! met voordeel voor
zwart. 10-14 28.40-35 23-28!! 29.32x23
19x28 Een dodelijke opstoot die ik niet
zag aankomen. Omdat schijfverlies onaf
wendbaar is gaf ik het op.
Cor Jansen
De Deense grootmeester Bent Lar-
sen leerde ongeveer vijfendertig
jaar geleden Nederlands om het
fraaie, maar in kringen van
schaakorganisatoren en schaakbonzen
niet bijster geliefde 'Schaakbulletin' te
kunnen lezen. Is er een betere reclame
mogelijk voor een Nederlands tijdschrift?
Ook Robert Hiibner, de voormalige Duit
se wereldkampioenskandidaat, spreekt en
schrijft vlekkeloos Nederlands. Of hij dat
leerde om Schaakbulletin te kunnen le
zen?
In elk geval kan het schaakspel een reden
zijn om een vreemde taal te leren. Er zijn
meer voorbeelden. Wijlen Bobby Fischer
probeerde zelfs het Russisch onder de
knie te krijgen om op de hoogte te blijven
van de nieuwste inzichten van zijn Russi
sche concurrenten.
Wie zich tegenwoordig op de hoogte wil
stellen van wat zich afspeelt in de interna
tionale schaakwereld kan niet zonder be
grip van de Engelse taal. Engels is de ech
te wereldtaal, ook voor de schakers. Sail
lant detail is dat veel Engelstalige schaak
boeken en een beroemd schaaktijdschrift,
New in Chess Magazine, in Nederland
worden samengesteld en uitgegeven.
Een schaakboek is natuurlijk in de eerste
plaats een hulpmiddel om de fijne kneep
jes van het schaken onder de knie te krij
gen. Als je een Engelstalig schaakboek be
studeert, leer je behalve beter schaken
ook nog beter Engels! Zo sla je twee vlie
gen in een klap!
Een schaakboek heeft nog een extra voor
deel boven een gewoon boek. De diagram
men en de partijnotaties ondersteunen
namelijk de taal. Begrip voor het schaak
en begrip voor de taal gaan hand in hand!
De meeste schaakboeken op de markt,
openingshoeken, eindspelboeken, partij
verzamelingen en boeken om te leren
combineren zijn zonder meer geschikt
voor dat doel.
De Duitse schaakmeester Kurt Richter
(1900 -1969) was een grootmeester in de
schaakbellettrie. Zijn boeken worden nog
steeds herdrukt. Dit jaar heeft hij zijn
evenknie gekregen in de Amerikaan Char
les Hertan. Diens boek Forcing Chess Mo
ves, een uitgave van New in Chess in Alk
maar, evenaart Richters beste boeken. Het
is leerzaam, spannend en geestig. Geen in
gewikkelde en al te diepzinnige beschou
wingen, maar recht op het doel af In het
boek, een dikke pil van 382 bladzijden,
staan honderden briljante combinaties,
waaronder heel veel van de laatste jaren.
Natuurlijk ontbreken ook de opgaven
niet.
Bijzonder is dat Hertan veelvuldig de
computer gebruikt. Hij introduceert de
term 'computer eyes' en probeert de le
zer als een computer te laten 'denken'!
Een sprekend voorbeeld (zie diagram).
Wit: Kgi, Df5, Pg3, Tf7, pionnen op a2,
b2, d3, d5, e4, g5,114. Zwart: Kg8, DI17,
Pg6, TfS, pionnen op a6, C5, cj, d6, e5,
g7,115. Hertan noemt de winnende zet
in deze stelling: a mind-blowing 'quiet'
forcing move. Daar is inderdaad geen
woord Spaans bij. Wit wint als volgt:
i.De6ü Met deze stille zet van grote
schoonheid offert wit een toren.
Hij is ook nog uniek in zijn soort. In de
schaakliteratuur is er geen ander voor
beeld bekend, althans niet bij de schrij
ver dezes. 1... Txf7 2.Pf5ü De fantas
tische pointe. Zwart met een toren
meer, is in tempodwang. Hij kan alleen
met pionnen spelen en die zetten zijn
snel uitgeput. In de partij (Erenburg - Ba-
nusz, Boedapest 2004) volgde daarom 2...
Kh8 3.Dxf7 Pf4 4.Pe7 en zwart gaf het
op. Een andere variant is 2...Pf4 3-De8+
Tf8 4-Pe7+ en mat.
Ruud van den Bergh
et is met bridge niet anders ge
gaan dan met andere sporten. In
het begin speelt een select aantal
mensen de sport tot langzaam
een breder gezelschap het gaat ontdekken.
Voetbal was honderd jaar geleden nauwe
lijks populair. En vijftig jaar geleden had
den we wel eens van tennis gehoord,
maar wisten we heel weinig van de spelre
gels.
De Nederlandse Bridge Bond (NBB) is in
de jaren dertig door een handjevol en
thousiastelingen opgericht. Langzaam is
het aantal aangeslotenen gegroeid. Er zijn
tegenwoordig ongeveer 1100 verenigingen
lid met in totaal 115.000 leden. Het zijn
voornamelijk ouderen die de bond groot
hebben gemaakt. Zij gebruiken bridge
meestal voor sociale contacten; de drang
om aan competities deel te nemen, is bij
hen niet zo groot.
Het recreatieve bridge kent dan ook een
veel groter aantal deelnemers dan het
bridge in competities. De ouderen weten
maar al te goed dat roem en eer in bridge
niet verder gaan dan de voordeur van de
speellocatie waarin gespeeld werd. Wijlen
Bob Slavenburg is de enige die min of
meer een Bekende Nederlander werd.
Dat betekent niet dat de wil om te win
nen er bij de ouderen niet zou zijn. En
het betekent ook niet dat zij in spelniveau
achterblijven. Er zijn enkele senioren die
er wat dat betreft met kop en schouders
bovenuit steken.
Kees de Vries uit het Limburgse Sevenum
is zo iemand. Hij nam met zijn vrouw af
gelopen weekeinde deel aan een toernooi-
tje in Bergen (NH) en viel op in dit spel.
De Vries zat zuid en opende het bieden
na pas van oost met 2SA. West paste en
in noord werd 3KI geboden.
De Vries gaf met 3SA aan dat hij in beide
hoge kleuren een vierkaart had. De bied-
beurt kwam terug bij noord die nu met
4SA de azen van zuid vroeg. De Vries gaf
met 5KI nul of drie azen aan waarna zijn
vrouw in 6Sch aanlegde.
Maar na twee keer pas doubleerde west
en dat had hij beter niet kunnen doen.
Noord vond haar schoppentjes toch een
beetje mager en bood 6SA. En weer dou
bleerde west waarmee hij een hoop infor
matie aan De Vries verschafte.
West kwam uit met schoppenheer die De
Vries in de hand met het aas nam. De kla
veren zouden zeker vier slagen opleveren
en daar begon hij eerst mee. West beken
de vier keer en uit zijn hand gooide zuid
twee keer schoppen af
Toen vroeg hij om ruitenvrouw en zag de
boer bij west verschijnen. Hij kwam met
ruiten, het aas, terug in zijn hand en west
liet hartentwee gaan. Maar op ruitenheer
speelde west schoppenboer bij.
Dat was voor De Vries reden de stand
van zaken eens na te gaan. West zou dus
schoppenvrouw nog hebben en vier har
tens, maar wilde zijn hartendekking ken
nelijk niet opgeven. Ook door het twee
keer doubleren van west was hij veel aan
weet gekomen. Dit was de situatie met
zuid aan slag:
Noord: Sch: 1096 Ha: 108
Oost: Sch: 8 Ha: 63 Rui:i09
Zuid: Sch: 5 Ha: AHV7
West: Sch: V Ha: B954
Schoppenvijf werd gespeeld en west zal
ingegooid. Hij probeerde nog met een
kleine harten iets aan te richten, maar in
de dummy werd met de acht genomen.
De Vries liet hartentien spelen en maakte
de laatste slagen met aas, heer en vrouw
van harten. De twee vrije schoppenslagen
van de dummy had hij niet meer nodig.
10963
108
V52
#»AHVB
4> HVB
B9542
B
#►10874
4» 87
63
1098764
^953
Oost gever, allen kwetsbaar
