9 spectrum
PZC
Zaterdag 15 maart 2008
Europees Arrestatiebevel
Uitlevering tussen alle EU-lidstaten is
sinds 1 januari 2004 aanzienlijk vereen
voudigd dankzij het Europees Arrestatie
bevel (EAB). Duurde het voor dit bevel
tot wel meer dan een jaar voordat een
verdachte daadwerkelijk naar het buiten
land vertrok, dat is nu verkort tot maxi
maal negentig dagen.
In Nederland nam de uitleveringspraktijk
meteen een hoge vlucht. Volgens de uit
leveringsrechtbank in Amsterdam wordt
dit jaar gerekend op bijna vijfhonderd
uitleveringsverzoeken, waarvan het me
rendeel afkomstig is uit EU-lidstaten.
De meeste verzoeken worden toegewe
zen, stelt uitleveringsofficier Hanneke
Festen. De uitleveringsrechtbank is zelf
verrast over het grote aantal verzoeken.
Er was gerekend op gemiddeld 350 za
ken per jaar.
Het hoge aantal uitleveringen heeft vol
gens Festen te maken met de uitbrei
ding van de Europese Unie. Veel inwo
ners uit Oost-Europese landen zijn naar
het Westen vertrokken. „Als er meer mi-
gratie is, neemt de kans toe dat ook cri
minelen reizen", aldus Festen.
Uitlevering kan slechts in enkele geval
len worden geweigerd. Iemand kan niet
worden uitgeleverd als hij al is veroor
deeld voor hetzelfde strafbare feit, als
hij minderjarig is of als het misdrijf is ver
jaard.
jr'"
het echte schandaal. Het was de bedoeling
de mensenrechten en de versnelling van
uitlevering hand in hand te laten gaan,
maar de mensenrechten sukkelen er nu
achteraan", verzucht de gepensioneerd
rechter.
Sommige lidstaten hebben daarom het
heft in eigen hand genomen. Engeland le-
Oud-uitleveringsrechter Rob
Blekxtoon. foto Ab Hakeboom
vert een verdachte niet uit als de kans be
staat dat zijn mensenrechten worden ge
schonden. Maar Nederland houdt een uitle
vering alleen tegen als er een dreiging is
van een overduidelijke schending van de
mensenrechten. Er moet daarom wel een
zeer ernstige dreiging zijn, wil een uitleve
ring niet doorgaan, aldus Blekxtoon.
Nederland levert überhaupt veel te makke
lijk onderdanen uit, vervolgt hij. 'Het braaf
ste jongetje van de klas', is een veelgehoor
de omschrijving van de Nederlandse hou
ding, ook onder uitleveringsadvocaten.
Dat is geen geruststellende gedachte voor
degenen die het betreft, omdat het EAB 32
misdaden omschrijft die altijd tot uitleve
ring moeten leiden, ook al staat er in Ne
derland geen straf op. Het gaat onder meer
om, volgens Blekxtoon, vaag omschreven
delicten als computercriminaliteit en sabo
tage.
Zelfs persoonlijke omstandigheden spelen
geen rol bij de uitlevering van Nederlan
ders. Een ernstig zieke vrouw thuis en drie
kinderen waarvoor moet worden gezorgd?
Daar mag de rechtbank in Amsterdam, die
alle uitleveringsverzoeken behandelt, niet
naar kijken. De Hoge Raad heeft dat verbo
den. „Een grote fout", aldus Blekxtoon.
Een Nederlander die nu in Frankrijk een
straf van zes jaar cel krijgt voor bezit van
softdrugs, mag die straf in Nederland uitzit
ten. De straf wordt dan omgezet naar Ne
derlandse maatstaven: voor bezit van soft
drugs dus hooguit een paar maanden.
Maar dat wil 'Brussel' onmogelijk maken.
Blekxtoon: „Dan kan het zo maar gebeu
ren dat iemand zes jaar in de Nederlandse
gevangenis zit, naast iemand die voor het
zelfde delict een paar maanden heeft gekre
gen. Dan wordt uitlevering van Nederlan
ders volkomen onredelijk. De Tweede Ka
mer moet ingrijpen."
De oud-rechter kijkt graag naar Duitsland,
waar de bescherming van onderdanen vol
gens hem veel beter is geregeld. Duitsers
moeten in beginsel in Duitsland worden
berecht voor strafbare feiten die in dat
land zijn gepleegd. Blekxtoon: „Daar heb
ben Duitsers recht op. Maar in Nederland
is dat helemaal geen issue. Ik kan me niet
voorstellen dat andere landen ook zo on
zorgvuldig omgaan met hun onderdanen."
De oud-uitleveringsrechter kreeg al wel
voor elkaar dat Nederland een uitgebreide
re omschrijving vraagt van de strafbare fei
ten en de omstandigheden dan het EAB
vereist. Dat neemt echter niet weg dat de
praktijk van het EAB nog veel ernstige pro
blemen kent, benadrukt Blekxtoon.
Uitleveringsadvocaat Mark Teur-
lings stuit dagelijks op die pro
blemen. Veel van zijn cliënten
moesten naar het buitenland,
terwijl ze in ons land niet zouden worden
vervolgd of weg zouden komen met een
veel lagere strafj zegt hij. „Ik heb de afgelo
pen jaren zo'n tweehonderd zaken ge
daan. Ruim 90 procent van mijn cliënten
werd uitgeleverd en ik schat dat dit bij een
derde niet had moeten gebeuren."
Zijn collega lozef Rammelt weet wel waar
om: „Wijzen op de beroerde omstandighe
den in landen die om uitlevering vragen,
maakt geen enkele indruk. Een Europees
arrestatiebevel is drie kruisjes, twee pen
nenstreken en je bent klaar."
De efficiency van het EAB heeft de inmid
dels 50-jarige Louis van B. in ieder geval
aan den lijve ondervonden. Na een uitein
delijke veroordeling tot drie maanden cel
en een huisarrest van vele maanden, is hij
in de auto gestapt en heeft hij Hongarije
verlaten. Illegaal. Na zijn terugkeer in Ne
derland heeft Justitie in Boedapest op
nieuw om zijn uitlevering verzocht.
