Ontwapenende portretten
van literaire stamoudsten
Cultuur
week
Een boek in de week
gaat er wel doorheen
Retaliation timmert flink aan de weg
IS i
12 t/m 22 maart
Interactieve
videoclip bij
single Racoon
Inleiding over
schrijven van
theaterrecensie
PZC Donderdag 13 maart 2008 35
■f' 'm
Leo Vroman
Janna Luteijn
foto Wim Kooyman
foto's Keke Keukelaar
De 73e Boekenweek staat in het te
ken van 'de derde leeftijd', ofwel
ouder worden en ouderdom. De
PZC laat dagelijks een 'lezer op
leeftijd' aan het woord over lezen
en over boeken die hem of haar
na aan het hart liggen. Vandaag
in de tweede aflevering: Janna Lu
teijn (95) uit Sluis.
door Cijs Kamphuis
De twee grootste hobby's
van Janna Luteijn zijn
al heel haar leven lezen
en puzzelen. Vandaag viert ze
haar 95e verjaardag in zorgcen
trum Rozenoord in Sluis. Een
boek krijgt ze liever niet als ver
jaarscadeau, want die leent ze
van de bibliotheek. Altijd op
dinsdag als het boekenkarretje
langskomt. Want 95 of niet, een
boek in de week gaat er wel
doorheen. „Boeken van Neder
landse schrijvers lees ik het
liefst."
Ze heeft geen favoriet boek of fa
voriete schrijver. Als het boek
maar een roman is, is het goed.
Het is de herkenbaarheid van
hoe het leven kan gaan die haar
erg aanspreekt bij het genre. En
gelse schrijvers leest ze liever
niet, want die schrijven te veel
over seks en geweld vindt ze.
Toch wordt elk boek uitgelezen.
Ook als het verhaal niet boeit
wil ze weten hoe het afloopt.
Lezen doet de 95-jarige al heel
haar leven. Als kind al was een
boek meer favoriet dan speel
goed. Omdat de ogen nu lang
zaam achteruit gaan is ze aange
wezen op grote-letteredities.
Het boek dat ze op het moment
leest is Soms krijgt geluk een
nieuw gezicht van Jos van Ma
nen Pieters. Ze vertelt met een
glimlach dat ze al weet hoe het
afloopt. Nieuwsgierig heeft ze
stiekem de laatste bladzijde al ge-
lezen. Toch blijft het verhaal
dan mooi, vindt ze. Het mo
ment van lezen is meestal 's
avonds, als er niets op tv is. Dan
leest ze tot het slapen gaan.
Soms heeft: dat consequenties.
„Als het verhaal te spannend is
dan slaap ik er niet van."
Boekenweekagenda vandaag
Vandaag geen activiteiten. Wel
zijn er diverse exposities, zoals in
de Zeeuwse Bibliotheek in Mid
delburg. Daar toont Truus Groen
portretten van honderdjarigen en
is een video-installatie van Paul
en Menno de Nooijer te zien.
Keke Keukelaar maakte
indringende fotoserie
van zilveren schrijvers.
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Pas achteraf besefte
de Utrechtse fotografe Keke Keuke
laar dat ze een vrijwel complete li
teraire generatie op foto had vast
gelegd. Met het oog op de Boeken
week, in het teken van ouderdom,
maakte ze op verzoek van De
Drukkerij in Middelburg indrin
gende portretten van veertien -
nog immer actieve - auteurs die
vóór 1930 zijn geboren. Het prach
tige resultaat, de expositie Zilveren
schrijvers, is tot en met 12 april te
bekijken in deze boekhandel.
„Ik wilde vooral hun kracht en vi
taliteit laten zien", zegt Keukelaar.
„Het ging er niet om op een senti
mentele manier oude mensen te
fotograferen, maar om hun levens
ervaring en -wijsheid te vangen in
hun blik." Om de ogen goed naar
voren te laten komen, werkte ze
bij daglicht en gebruikte ze reflec-
tieschermen. Alle foto's zijn in
zwartwit en contrastrijk, wat de
kracht van de auteurs benadrukt.
Keukelaar is opgetogen over het re
sultaat. „De schrijvers poseren
bijna niet meer. Ze vertonen een
berusting in wat ze zijn en hoe ze
eruit zien. Dat vind ik zo mooi. Ze
hebben een rust over zich die ik
ontwapenend vind."
Ze kreeg alle medewerking van de
schrijvers. „Het waren allemaal bij
zondere ontmoetingen." Als voor
beeld noemt ze Leo Vroman, waar
voor Keukelaar naar Texas afreis-
Remco Campert
GOES - De Zeeuwse band Racoon
heeft een primeur met de eerste in
teractieve videoclip. Als de single
Lucky all my life langskomt op de
muziekzenders MTV ofTMF kun
nen mensen die digitale tv kijken
extra videomateriaal zien.
De zogenoemde i-clip geeft fans
toegang tot extra beelden, zoals de
Racoon Home Video. Ook kun
nen kijkers kaarten winnen voor
optredens van Racoon. Het extra
materiaal is alleen te zien via digi
tale tv van UPC.
Lucky all my life is de eerste single
van Before you leave, het nieuwe al
bum van Racoon. De bijbehoren
de videoclip is sinds deze week te
zien op de muziekzenders.
de, maar ook de andere fotosessies
waren voor haar speciaal. „Het is
net of ik er allemaal opa's en
oma's bij heb gekregen."
De schrijvers hebben zelf een frag
ment uit hun oeuvre gekozen dat
past bij het ouderdomsthema. De
foto's zijn verzameld in een mapje
dat vanaf morgen te koop is.
Wat Keukelaar betreft is het pro
ject nog niet afgerond. Ze hoopt
Marga Minco
Zeeuws-Vlaamse band
net terug van vijfdaagse
tournee door Europa.
door Raymond de Frel
KLOOSTERZANDE - 'Vergelding,
wraak' geeft het woordenboek als
vertaling voor het woord 'retalia
tion'. Nee, daar krijg je nou niet
meteen warme gevoelens bij. Maar
wie een beetje door die vaak met
metalmuziek gepaard gaande agres
siviteit heen prikt, constateert dat
de mannen van de Zeeuws-Vlaam-
se band Retaliation eigenlijk heel
brave kerels zijn, die het 'supervet'
vinden dat ze op dit moment aar
dig aan de weg timmeren.
Het metalcorekwartet is net terug
van een korte Europese tour, die
in vijf dagen tijd langs achtereen
nog meer schrijvers op leeftijd te
fotograferen, zoals Harry Mulisch,
Henk Hofland, Hella Haasse en
Rudy Kousbroek. Ze streeft naar
een tweede presentatie in Amster
dam. „Het zou mooi zijn als er
ook een boek van wordt gemaakt,
met de foto's, de fragmenten en es
says over ouderdom en waarin de
ze groep in een literair-historisch
perspectief wordt geplaatst."
Simon Vinkenoog
volgens Marburg, Berlijn, Amster
dam, Leeuwarden en Gent leidde.
Met hulp van Michiel Verschuren,
'The musketeer of death' uit Sint
Jansteen, kon Retaliation op reis
met de Engelse metalbands Burnt
en Fleshhold. „Vooral in Berlijn
was het geweldig", vertelt bassist
Dennis Andriessen uit Klooster-
zande. „We speelden daar in een
zaal, die is te vergelijken met 013
in Tilburg. Daar waren ook behoor
lijk wat toeschouwers, die heel po
sitief op onze muziek reageerden.
Het was zwaar, drieduizend kilo
meter en vijf optredens in vijf da
gen, maar fantastisch."
Net als zanger Michiel van der
Hooft en drummer Daniël de
Paauw uit Oostburg en gitarist Jel-
le Baart uit Axel heeft Andriessen
ervaring opgedaan in andere
bands. „Met Retaliation ontwikke
len wij ons toch wat meer op mu
zikaal gebied dan voorheen. Een
geoefende luisteraar hoort dat wij
nadenken over tempowisselingen
en technische foefjes. We zijn zelf
heel kritisch, stappen regelmatig
met gemengde gevoelens van het
podium, maar de reacties zijn
meestal lovend. Het is natuurlijk
zo dat alleen wij weten hoe onze
eigen nummers horen te gaan."
Die muziek van Retaliation is nog
niet op cd te koop, maar daar
komt later dit jaar verandering in.
In juni of juli duikt de band de stu
dio in om in eigen beheer een de-
mo-cd op te nemen.
Retaliation speelt zaterdag in De
Spot in Middelburg, in het voorpro
gramma van Incarnate (20.30 uur).
domburg - PZC-recensent Willem
Nijssen verzorgt morgen in het
Schuttershof in Domburg een in
leiding over het schrijven van thea-
terecensies. Dat gebeurt om 19.00
uur, voorafgaand aan de voorstel
ling Amanda van Theaterproductie
huis Zeelandia. Dat heeft een re
censiewedstrijd rond Amanda uit
geschreven. De beste kritieken wor
den beloond met een diner.
Om belangstellenden op weg te
helpen geeft Nijssen tips. Behalve
in Domburg doet hij dat ook voor
afgaand aan de voorstellingen in
Vlissingen (25 maart, Arsenaalthea
ter) en Terneuzen (3 april, Schelde-
theater), telkens om 19.00 uur.
www.theaterzeelandia.nl
