UiERKEN öouvS
Meesters
van het
leien dak
Lagen
Woensdag 12 maart 2008 11
De Vereniging van Leidekkers maakt zich sterk
voor een hoogwaardige beoefening van het am
bacht. Pas na het goed doorstaan van een specia
le proeve van bekwaamheid wordt een leidekker
tot dit keurkorps toegelaten. Op dit moment
telt de vereniging twintig leden, waarvan Jobse
in Middelburg de enige is in het zuid-westen van
het land.
door Herbert Kats
'Loodgieters, leidekkers en ko
perslagers sinds 1922' is het trot
se predikaat van het familiebe
drijf. Gespecialiseerde bedrijven
als Jobse hebben op het mo
ment volop werk. „Dat hangt
wel heel erg af van wat voor sub
sidies er beschikbaar zijn. Na
tuurlijk hebben we ook minde
re tijden gekend, zo rond
2004-2005 nog, maar op het mo
ment moeten we weer mensen
inlenen. Duitsers uit Thüringen
in dit geval, want daar hebben
we goede ervaringen mee", legt
bedrijfsleider Piet Brand uit.
Jobse is gespecialiseerd in res
tauraties en werkt door heel Ne
derland. „Nu bijvoorbeeld aan
kasteel De Haar in Haarzuylens
bij Utrecht, waar we de leibedek
king vernieuwen en de koperen
goten." Op de lange lijst prijken
ook illustere namen als de Sint
Jan in Den Bosch, het trappisten
klooster van Berkel-Enschot, het
Markiezenhof in Bergen op
Zoom en de stadhuizen van Rot
terdam en Middelburg.
„Voor dit werk zijn we de groot
ste in Nederland", zegt de be
drijfsleider. „We doen echt al
leen leien en metalen." Het be
drijf telt een vijfigtal werkne
mers en heeft een kleine staf
van vier. „Weinig overheadkos
ten dus."
Omdat het kantoor in de Zeeuw
se hoofdstad zit en de klussen
vooral in de Randstad werkt Job
se met ploegjes van twee of drei
leidekkers uit onder meer Et-
ten-Leur, Bergen op Zoom en
Utrecht. Die komen hooguit een
keer of twee naar Middelburg
voor een cursus of een speciale
dag. „Over het Nieuwe Rijden
bijvoorbeeld", lacht Brand.
Want zijn mensen zijn goed
voor zo'n miljoen kilometers
per jaar.
Altijd ploegjes van twee man of
meer, want dat is een van de ve
le veiligheidsvoorschriften. Hoe
belangrijk die zijn, bleek een
tijdje geleden. Een zeer ervaren
uitvoerder verongelukte. „Onbe
grijpelijk. Hij was alleen. Ieder
een was ook bijzonder aangesla
gen, want een dodelijk ongeluk
hadden we in al die jaren nog
nooit gehad", zegt Brand. Veilig
heidsgordels zijn verplicht, even
als het aanlijnen in een steiger
boven de 2,5 meter.
Leidekkers werken altijd op
hoogte. „Vandaar dat de eerste
vraag bij een sollicitatiegesprek
altijd is: 'Heb je hoogtevrees'?"
Daarnaast is 'een goeie werk-
mentaliteit' en specifieke vak
kennis onontbeerlijk, maar die
kan prima worden opgebouwd
binnen het bedrijf, leert de erva
ring.
Kennis wordt doorgegeven.
Ouderen begeleiden jonge colle
ga's, zoals dat in de bouw vaker
gaat. „Het duurt dan zo'n vijf tot
zes jaar voor je een echte specia
list hebt", weet de bedrijfsleider.
„En omdat de mensen zeer zelf
standig zijn, hebben we ook
maar weinig werkvoorberei
ders."
De leeftijdsopbouw van het be
drijf ondersteunt zijn woorden:
er zijn uitschieters naar bene
den van 18 jaar en naar boven
van zestig, maar de gemiddelde
leeftijd bij Jobse is 34. Veel erva
ring in huis, dus.
De leidekkers worden overal
vandaan gehaald om op sterkte
te blijven, maar met de loodgie
ters ligt dat anders. „Die komen
vooral uit Zeeland en zijn honk
vast. Dat is een voordeel, want
zo kun je een specialisme ont
wikkelen."
Dat blijkt ook in de werkplaats
bij het kantoor, waar met een
op het oog speels gemak allerlei
ornamenten van koper en lood
worden gefabriceerd. „Gewoon
door het oude model uit elkaar
te halen en het na te maken."
Zonder ingewikkelde tekenin
gen, heel ambachtelijk. Het ty
peert het werk, of de mensen
nu binnen of buiten werken.
„Het is heel uitdagend werk.
Mensen maken iets waar ze
trots op zijn. Dat verklaart ook
waarom we vrij weinig verloop
hebben."
Door de eeuwen heen heeft leisteen zich bewezen als fraai
en duurzaam materiaal, dat een groot scala van
toepassingen kent. Leigesteentes zijn in een tijdsverloop
van miljoenen jaren ontstaan. Uit fijnkorrelig zand dat
vanuit de bergen naar de zeeën werd aangevoerd,
vormden zich afzettingen in steeds dikker wordende
lagen. Deze lagen werden vervolgens steeds dieper in de
aardkorst weggedrukt door nieuwe lagen. In het daarop
volgende proces ontstonden uit mineralen (voornamelijk
klei) langgerekte en plaatachtige kristallen. Met als
eindresultaat een nieuw gesteente: leisteen. Leden van de
Nederlandse Vereniging van Leidekkers gebruiken leisteen
uit met name Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland,
Spanje, Canada en Noorwegen.
