Cultuur
Matthaus Passion vol
dramatiek in vlot tempo
De spanning oplossen in een
diepe zucht Figuurlijk natuurlijk.
Een zucht van de ziel.
PZC Maandag 3 maart 2008 17
AGENDA
Tientallen uitvoeringen van de
Matthaus Passion van Bach heb ik
nu al meegemaakt. Elke keer word
ik weer getroffen door de sublie
me compositie en telkens ben ik
verbaasd dat de uitvoering toch
weer anders klinkt.
In het rijtje van de authentieke in
terpretaties, neemt Pieter Jan Leu-
sink een speciale plaats in. Hij
werkt samen met een vaste cast so
listen en voor de serie van de Mat-
thaus-uitvoeringen 2008 (maar
liefst 21 stuks in 22 dagen! Waar ha
len ze de energie vandaan?) werkt
hij acht maal met zijn Holland
Boys Choir.
De reeks begon zaterdagmiddag in
Vlissingen, waar een volle Sint Ja-
cobskerk genoot van de dynami
sche uitvoering. Opvallend was
het vlotte tempo. De koralen,
meestal de rustpunten van het
werk, kregen een serene, maar
toch dramatisch geladen invulling
en de volkskoren klonken als muzi
kale erupties, fel, spannend en
overrompelend.
De dramatiek werd stevig onder
streept en dat was grotendeels het
gevolg van de meer dan energieke
wijze waarop Leusink zijn musici
stimuleert. Met een overdaad aan
gebaren weet hij koor en orkest tot
grote daden te bewegen.
THE BACH CHOIR
Matthaus Passion van Johann
Sebastian Bach, door The Bach
Choir Orchestra of the
Netherlands. Met: Robert Luts
(evangelist), Henk van
Heijnsbergen (Christus), Miranda
van Kralingen, Sytse Buwalda,
Martinus Leusink, Math Dirks
(solisten), o.Lv. Pieter Jan
Leusink. Gehoord: zaterdag 1 /3,
Sint Jacobskerk, Vlissingen.
door Jeanette Vergouwen
Het enthousiasme en het musiceer-
plezier zijn zo groot, dat er af en
toe eens iets misgaat en dat enkele
delen iets te weinig muzikale
adem krijgen. Wat op het netvlies
blijft, is de gepassioneerdheid van
de dirigent en de betrokkenheid
van alle musici.
Het openingskoor was voldoende
transparant en kwam overweldi
gend over. De evangelist zong met
een stevige tenorstem en overtuig
de met een boeiende vertelwijze.
De Christuspartij werd sonoor en
beheerst ingevuld.
Van de solisten liet bij mij counter
tenor Sytse Buwalda de diepste in
druk na. Hij zong met een soepele
vibratoloze stem. In de aria Buss
und Reu waren de versieringen
subtiel en mooi.
Het bekende Erbarme dich was een
hoogtepunt, mede door de in
breng van de obligate instrumenta
le partij en de uitgekiende pizzica-
ti die de druppelende tranen uit
beelden. Het Ach Golgotha was
meer dan ontroerend.
Sopraan Miranda van Kralingen
zong met een (te) groot vibrato en
haar tempokeuze in de aria Aus
Liebe paste niet in het geheel. Ont
roerend klonk het duet met de al-
tus. Hierdoor kwamen de twee
daarop volgende koren Lasst ihn
en Sind Blitzeextra dynamisch uit
de verf
Tenor Martinus Leusink zingt over
tuigend de aria Geduld met een
mooie cellobegeleiding en toonde
aan dat deze stem een grote toe
komst voor zich heeft. Het was
ook een lust om te luisteren naar
de dramatisch sterke en stijlvolle
basaria's, vooral het Gib mir meine
Jesu wieder met een sublieme obli
gate gambabegeleiding.
De dictie liet bij niemand te wen
sen over en opvallend waren de ge
lijkheid in het koor, de attente be
geleiding en mooie basso conti-
nuo-invulling.
OP PAD
p- Lezing
Willem van Moll geeft een lezing over de
historie van geld.
Goes, Historisch Mueum de Bevelanden,
19.30 uur.
Kappersshow
Ziezo Haarcosmetica houdt maandag in
Theater de Mythe in Goes het Hair Event
2008. Aanvang 19.00 uur.
EXPOSITIES
Mode in Zeeland
Op deze expositie presenteert het
Zeeuws Documentatiecentrum een selec
tie foto's uit de Beeldbank Zeeland waar
op mode centraal staat.
Middelburg, Zeeuwse Bibliotheek, ma
17.30-21.00, di t/m vr 10.00-21.00, za
10.00-16.00 uur (t/m 19/4).
meer agendanieuws op www.pzc.nl
Natalie Portman (I) and Scarlett Johansson in 'The Other Boleyn Girl'.
FILM
BERGEN OP ZOOM
Cinem'actueel, Alibi: 20.00 uur; Jumper:
20.00 uur; Step Up 2: 20.00 uur; Die Fal-
scher: 20.30 uur;
GOES
Merral, Alibi: 19.00 en 21.00 uur; Step
Up 2: 19.00 en 21.00 uur; The Kite Run
ner: 20.00 uur;
MIDDELBURG
Schuttershof, Fados: 20.00 uur;
TERNEUZEN
Merral, Alibi: 20.15 uur; John Rambo:
21.00 uur; Jumper: 19.00 uur; Step Up 2:
20.15 uur;
VLISSINGEN
CineCity, The Other Boleyn Girl: 13.45,
16.30,19.15 en 22.00 uur;
The Water Horse: 14.00 uur; Alibi: 16.15,
19.30 en 21.45 uur; Alvin en de Chip
munks: 13.45 uur;
Asterix en de olympische spelen: 13.45
uur;
John Rambo: 22.00 uur;
Jumper: 16.15, 19.15 en 22.00 uur; Juno:
16.30 uur;
No Country for Old Men: 13.45 en 19.30
uur; Step Up 2:14.00,16.15,19.15 en
21.45 uur;
The Kite Runner: 14.00, 16.30 en 19.30
uur; August Rush: 16.00 en 19.30 uur;
Cloverfield: 22.00 uur; Sneak: 22.00 uur.
NADER BESCHOUWD
door Willem Nijssen
Drie voorstellingen zijn het gewor
den, afgelopen week. Twee in De
Wegwijzer (Kwijt op maandag,
Vincent Bijlo op vrijdag) en op
donderdag een in 't Beest: Amanda. Een
mooie voorstelling, die laatste. Een heel
sterke tekst, natuurlijk, die op ongekende
wijze de spanning continu op niveau
houdt en heel langzaam zelfs opvoert
naar een dramatisch hoogtepunt. En nog
maals: dramatisch is niet treurig. Drama
tisch wil (voor mij) deze keer zeggen: de
spanning oplossend in een bevredigende
- want bevrijdende - diepe zucht. Figuur
lijk natuurlijk. Een zucht van de ziel.
Een sterke tekst is niets zonder een sterke
verteller. Marie Louise Stheins heeft een
geweldige staat van dienst, speelde alle
stukken waar acteurs van dromen (ik
noem Who's afraid of Virginia Woolf, De
Meiden, Koning Lear) en verdiende in
2000 de Theo d'Or. Expressieve mimiek,
glasheldere dictie, natuurlijke lichaams
taal, daar zit haar kracht. Kunnen leven
in hoogten en diepten, als actrice, mis
schien ook als mens?
Ja, één actrice. Want Amanda is een mo
noloog. Maar geen 'monologue intérieur'.
Ze praat niet in zichzelf, maar tegen ons.
Een subtiel, maar niet onbelangrijk detail
is dan ook dat het zaallicht aan blijft.
Licht en klank zijn trouwens op onopval
lende wijze voortdurend heel bepalend
aanwezig. Ook het decor, in al zijn een
voud een perfecte 'kathedraal' van licht
en kleur. Het verhaal dat Amanda te ver
tellen heeft, is dat alles óók: licht, kleur,
een kathedraal. Kathedraal van liefde, van
onmacht, van bevrijding. Licht van liefde,
licht van onmacht... Enzovoorts. Licht
van onmacht, en daarom dan ook geen
zelfbeklag om de ontrouw, de jaloezie
van de ander, noch om het eigen aandeel:
het passieve dulden.
Wat de voorstelling ook een heel bijzon
der aspect geeft, is dat er inderdaad één
actrice staat, maar dat er twéé hoofdrol
len zijn. Zelden heeft een afwezige zo ge
schitterd als deze, de ontrouwe egocentri
sche macho-echtgenoot. Twee die dansen
om de hete brij die liefde heet. Aan de
dans komt een einde, maar aan de liefde
niet. Dat is het, wat de zucht, de zucht
van de ziel, ten slotte bij ons oproept.
Met je neus op de acteurs. Dat
kan gebeuren in de kleine zaal van De
Wegwijzer. Waar Kwijt speelde, een stuk
over oud worden, maar nog altijd willen
schitteren. Zo goed als de allereerste
try-out, en ofschoon ik me daar meestal
niets van aantrek (waarvoor betaald moet
worden, mag beoordeeld worden), zal ik
me een beetje inhouden. Onder andere
Marie Louise Stheins in Amanda.
omdat de tweede voorstelling naar het
schijnt al veel beter was. Maar er wrong
dus iets. Vanaf de tweede rij was alles in
close-up. Ik houd van close-ups. Maar het
werkte niet. In try-outs kan nog van alles
misgaan, maar als de close-ups niet wer
ken, is dat toch een veeg teken. Te veel
thema's op één toevallige hoop gegooid?
Oude actrices, illegale stagiair, en dan nog
homo ook. Geen apotheose. Maar ook
geen ondergang. Nachtkaars...
Bij Vincent Bijlo ontbreekt de nachtkaars.
Wél is er een héél klein lichtpuntje, van
de gulzig geïnhaleerde sigaret, aan het ein
de van Mijn laatste sigaret. Een knap in el
kaar gestoken verhaal, schijnbaar in flar
den maar toch samenhangend, druipend
van de ironie (Vincent als goodwill-am-
bassadeur van Balkenende). Er zijn meer
cabaretiers die zichzelf betrekken in de
spot waarmee ze de wereld bekijken. En
naar het schijnt zijn blinde mensen so
foto Lex de Meester
wieso heel goed in zelfspot. Maar Bijlo is
daar écht de absolute meester in. Het re
gent zijdelingse opmerkingen als 'ik liep
er met open ogen in' of'Dure energie?
Geen probleem, ik heb nooit licht nodig'.
Een of andere tele-enquêteur noemde
hem ooit 'mijnheer Bielo' en zo zal hij
zichzelf een voorstelling lang wegcijferen.
Om belangeloos, maar keihard te pleiten
voor 'couscous met rookworst'. Keigoed.
Deze week
niet hollen, maar stilstaan. Eén voorstel
ling lokt mij: In duisternis van Suburbia,
woensdag in het Oostburgse Ledeltheater.
Over een vader en dochter die zijn ge
vlucht uit een land van dictatuur en een
toekomst zoeken. Van een Zweedse thril
lerauteur, die in Afrika een theatergezel
schap leidt. Merkwaardige mix...
Reageren kan via: willem.nijssen@jubii.nl
