Buitengebied
g
Bezinning in de Lourdesgrot
N
De wind schuufelt an 't raom
Nieuwe raadkaart
Mr
tTTT
20 I Zaterdag 1 maart 2008 PZC
CC
ui
O
5
Kerken, vooral de oudere, nemen in dorpen meestal een centrale plaats
in. Ook op de nieuwe prentbriefkaart uit de collectie van Hans Linden-
bergh - in de serie religieus erfgoed - is dat het geval. De vraag is: om
welke plaats gaat het? Nadere bijzonderheden over de afgebeelde situa
tie en die van tegenwoordig, zijn welkom.
Oplossingen kunnen tot en met uiterlijk donderdag 6 maart worden ge
stuurd aan: Redactie PZC Buitengebied, postbus 31, 4460 AA Goes; fax
0113-315669; e-mail redactie@pzc.nl. Onder de inzenders van de goede
oplossing worden drie waardebonnen verdeeld.
door Rinus Antonisse
Heintaszai'i.
f.iroi
ee, de raadkaart van vori
ge week laat niet de Lour
desgrot op het kerkhof
van Zuiddorpe zien. Een
aantal inzenders veronderstelt dat
ten onrechte. Het gaat om „mijn
prachtige Lourdesgrot aan de Kerk-
dreef in Heinkenszand", zoals M.
de Jonge-Depondt uit 's-Heer Hen
drikskinderen schrijft.
Verschillende inzenders wijzen op
een gedenksteen aan de voet van
de grot. Daarop staat: 'Deze eerste
steen gelegd door den z.eerw. heer
Jos. M. Teule. Pastoor dezer paro
chie den 13 september 1911.'
Het is een in het klein nagebouw
de grot uit de Franse bedevaart
plaats Lourdes, ter verering van
Maria, meldt P. Heetesonne uit
Zuidzande. „De grot werd in 1911
op verzoek van pastoor Teule
(links op de foto) gebouwd en op
25 maart 1912 werd de grot plech
tig ingewijd door deken Boede",
weet P. van den Dries uit Hein
kenszand. „Ondertussen was pas
toor Teule opgevolgd door pastoor
Krook (rechts op de foto)."
Teule was een groot Maria-vereer-
der, merkt Kees Fase uit Sint-Anna-
land op. „In die tijd was de Maria
verering bepaald in zwang en de
giften stroomden binnen, zodat
aannemer H. Fünnekotter uit Rot
terdam al snel aan de slag kon."
Pieters uit Middelburg voegt eraan
toe dat de openingsplechtigheid
destijds door honderden mensen
werd bijgewoond: er was geen
plaatsje in de kerk meer vrij en de
mensen stonden tot ver op de
Kerkdreef „De deken droeg een
plechtig lof op en werd daarbij ge
assisteerd door veertien geestelij
ken uit omringende parochies."
Sjaak Vermue uit Heinkenszand
geeft aan dat de treurbeuk rechts
er nog altijd staat. „Het is Neder
lands oudste treurbeuk." Hij te
kent aan dat de Mariagrot bij de
Blasiuskerk altijd open is. „Je kunt
je er even bezinnen en een kaarsje
branden. Er hangen aan de linkse
wand de wiegjes van de kinderen
die zijn gedoopt en de kruisjes van
de mensen die overleden zijn."
De opa van Peter Steenbakker uit
Terneuzen, Ko van de Waart,
heeft nog meegebouwd aan de
grot.
Middelburger Kees Stevense ver
telt dat in 1934 een door de Maria-
congregatie geschonken betonnen
Mariabeeld in de grot werd ge
plaatst, omdat het oude beeld ken
nelijk vergaan was. In 1977 was de
bouwkundige toestand van de
grot zo slecht, dat pastoor A. van
Alphen verbood in de buurt te ko
men. Na opknap konden er in
2980 weer bezoekers komen.
Inzenders Pieters en Van den
Dries noemen de 78-jarige [an Bos
als dé opknapman. In 1999 volgde
weer een opknapbeurt. Er is een
glazen deur geplaatst en verlich
ting aangebracht.
De waardebonnen gaan naar
Courtin-Vermeulen, Heinkenszand,
D. van Steenberghe, Oostburg en P.
Claessen, Middelburg.
door Rinus Willemsen
Die kan 't 'r wa van ee?", hoor ik een
man achter me zeggen tegen zijn
vrouw. Het is zaoterdagaovund. Vorige
weke. In 't Scheldetheaoter in Terneu
zen. De zaole zit tsjokkevol. Op 't podium Wil
lem Vermandere en zijn twee muzikanten. Z'n
s_peelmans.
Eêl de weke èn 'k m'n eigen d'r al op voobereid.
Op dezen aovund. Mêêstal gaon me nao Ver
mandere, as tie in de buurte komt. M'n vriendin
en ikke. Daor èn me bienao nóóit géén discussie
over. Vermandere is bie ons een topper. Me
gaon nie allêêne voo z'n meziek, maor ook voo
z'n humor en z'n kiek op de wèreld. Vooral in
zijn diepere teksten kunnen me nog al 's mee-
gaon mee 'era.
Zó ei tie jaoren geleejen 's een vèsje geschreven
over de wind. Daorin vraog tie z'n eigen af oe de
wèreld d'r uut zou zien zonder wind. Géén gol
vend graon op 't land, maar altied de tèrve recht
op. Gêên geritsel van de blaoren as je over d'n
diek mee bómen zou lópen. Niks daovan. Gêên
geruttel van de pannen op 't dek. En op 't ènde
van zijn Ode aan de Wind, zingt Vermandere
dan over de wind die de muren gaot afbreken.
De scheidingsmuren van onbegrip, verdeeldheid
en ruzie. Gêên dienken mêêr in eilanden...
„Dao zit al een bitje sleet op, 'óór", vertelt een
man uit de polder mij als we in de pauze een
bakje koffie staon te drienken. Je kan 't zien an
z'n loópen." Da's inderdaod zó. Die vlieg nii
mêê over 't toneêl as een jaor of tiene geleejen.
„Die is daorom zó joengk nii mêê", hoor 'k een
ouwere man tegen z'n vrouwe zeggen, ,,'k Dien
ken dat ie tegen de zeventig is", gaot ie verder.
Oe is 't noe? dienk 'kpraoten judder noe over
niks anders dan over oud worren? Zeventig, da's
nog niks bie Johan Heesters van 104. En die trok
ook een volle zaol ee.
Noe is 't nii m'n gewènte om de zaok af te
iuusteren. Mao jao, as iemand zó ard praot. Da's
toch wat anders ee. Dan is 't net as in de trein as
t'r zö'n joenge gast mee 'n mobieltje zit te bel
len. Zó van: "k Bin in Hoes en 't is vet druk in
de trein.' Nou ao deze man dien aovund wel 'n
óórapperaot in, mao da stoeng schiinbaor nii an.
Of 't was nii goed afgesteld? 't Is dan trouwes
toch wel 's aordig zó in de pauze om even rond
te kieken in de hal van 't Scheldetheaoter. Of je
nog bekènden ziet. En jao oór, uut 't Kerkje, Ke-
zand en zelfs uut Souburg. Iederéén in 'n goed
ameur. Tevreejen gezichten.
Nao de pauze komt d'n aop uut de mouwe. 't
Liekend wel of Vermandere 't gehoóren eit. Ach
tenzestig, zegt ie. 't Was in februari van 't jaor
40. Toen is tie geboren. Over die geboorte ao tie
trouwes nog 'n schóón verhaol. Bie udder op 't
durp an de Leie, dao wieren de kinders gekocht
in 'n bóót: de Leieboót. Niks geên oóievaor of
roóie koóle. 'n Bóót. Dao goengen de moeders
udder kinders 'aolen. Meêstal 's nachts. In 't on
derste van dien bóót. Dao was 't doenker. Dus
van uutzoeken géén spraoke. 't Was dao vlug
pakken en meenemen. En a je dan tuuskwam
en 't kind leek op z'n vaoder, dan was da meege
nomen. Mao 't kon ook anders uutpakken na
tuurlijk!
En met zulke kwinkslaogen heeft onze Willem
de lachers weer op z'n 'and. Want al is tie dan
nii zó best meêr op de gank, mee z'n mondje
gaot 't anders nog wel oór.
An 'k tegen elven nao m'n sleutel zoeken, 'oór
de brievenbusse a ruttelen. Da's altied zó, as 't
flienk waoit. 'k Zan 'em 's dichteplakken? denk
ik, dan is 't gemieter over. Anders lig 'k d'r maor
d'n eêle nacht op te Iuusteren.
