Landschap komt meer in beeld
Veertien rode stippen op een kale plek
i 2S
V
f SS».
V -W
'f u.x?
PZC Zaterdag 1 maart 2008 1
De Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) gaat
zich nadrukkelijker bezighouden met het landschap als
bijzondere vorm van cultureel erfgoed. Consulent regio
nale geschiedbeoefening Aad de Klerk - hij trad in 1995
als zodanig aan - is nu consulent landschap en historie.
Aad de Klerk
door Rinus Antonisse
foto Lex de Meester
Het is niet zomaar een naamswijziging.
Met de omzetting van consulent regiona
le geschiedbeoefening in consulent land
schap en historie erkent de Stichting Cul
tureel Erfgoed Zeeland dat voor veel mensen - en
trouwens ook voor de overheid - het landschap
steeds belangrijker wordt. Aad de Klerk kan zich
er goed in vinden. Hij is niet voor niets histo-
risch-geograaf; zijn proefschrift ging over het Ne
derlandse landschap, de dorpen in Zeeland en
het water op Walcheren.
Erfgoed is meer dan huizen en kerken, archeologi
sche monumenten en vondsten, oude schepen en
havens, molens, streektaal en klederdrachten.
Voor De Klerk hoort het landschap er nadrukke
lijk bij. „Dan hebben we het over de onderdelen
van het landschap die tussen wal en schip drei
gen te vallen, zoals de dijken en wegen en waterlo
pen, de verkaveling, de manier waarop de dorpen
en steden qua plattegrond zijn vormgegeven."
De consulent betrekt daar ook het geheel van het
landschap bij. Het totaal aan bouwkundige, ar
cheologische en historisch bepaalde elementen
en lijnen van bijvoorbeeld een nederzetting, een
polder of een eiland. De Klerk wijst er voor de
goede orde op dat het Zeeuwse landschap voor
een belangrijk deel cultuurlandschap is. „Door on
ze voorouders gemaakt en de eeuwen door vér-
maakt, en dus vandaag deel van ons cultureel erf
goed."
De groeiende belangstelling voor het landschap -
zeker ook de (ontstaans)geschiedenis ervan - is
bepaald geen verzinsel. Onderzoek van instituut
Scoop toonde aan dat Zeeuwen veel belang hech
ten aan hun landschap als cultureel erfgoed. Le
zers van het SCEZ-blad Zeeuws Erfgoed drongen
al in 2006 aan op meer aandacht voor het land
schap. Landelijk is de nieuwe Rijksdienst voor Ar
cheologie, Cultuurlandschap en Monumenten ge
vormd.
Aad de Klerk weet uiteraard dat er in de provincie
al verschillende organisaties ('met veel inzet en
deskundigheid') werkzaam zijn op het gebied van
het landschap. Dat ook de SCEZ zich er nu meer
mee bezig gaat houden, ziet hij echter niet als een
overlapping. „Hun aandacht is niet in de eerste
plaats en uitsluitend gericht op het landschap als
cultureel erfgoed. Ook is hun kennis op dit ter
rein niet altijd compleet en in alle gevallen toerei
kend." Al bestaande samenwerking met de organi
saties wordt wel versterkt.
Net als (sommige) monumenten kunnen land
schappen behouden worden. Niks mis mee,
merkt De Klerk op. „Maar wezenskenmerk van
het landschap is juist de soms eeuwenlange veran
dering en daarom is ontwikkelen en beheren wel
zo logisch en raadzaam." Hij signaleert dat er an
no 2008 vele plannen met het landschap bestaan.
Om die goed te kunnen beoordelen is kennis over
de betekenis van de vroegere veranderingen en de
historische vormen van beheer noodzakelijk.
Daarbij kan de consulent zeker een rol vervullen.
Voor De Klerk is het landschap niet alleen een
kaartbeeld. „Juist dankzij het veelkleurige verhaal
over vroeger, over hoe onze voorouders hun om
geving beveiligden, bewerkten en bewoonden,
krijgt het landschap betekenis." Vandaar de nau
we samenhang tussen landschap en historie.
door Melita Lanting springen, hijgt en zijn staart zit zo diep weg- ren en even later heeft L
Wij volgen in Buitengebied
wekelijks het wel en wee
van de dieren, hun eigenaren
en de dierenartsen in
Dierenartsenpraktijk
Schouwen-Duiveland
door Melita Lanting
Hummel heeft al een paar maanden
jeuk. Hij veegt met zijn kop over de
grond, hij likt, hij krabbelt en schui
felt met zijn kont. Het is lastig voor
deze Jack Russel en dus wil zijn baas graag
dat de dierenarts een allergietest doet. Mis
schien dat deze test duidelijk maakt waar
Hummel last van heeft.
„Wat voor eten krijgt hij", vraagt dierenarts
Maria de Nijs. „Het kan zijn dat de jeuk
wordt veroorzaakt door een voedselallergie."
Om toch ook zekerheid te hebben dat Hum
mel geen last heeft van bijvoorbeeld huisstof
mijt of vlooien besluit de baas dat Hummel
eerst een allergietest krijgt.
De hond zit ondertussen te trillen als een es
penblad. Hij doet alle mogelijke moeite om
te ontsnappen, wil van de behandeltafel
springen, hijgt en zijn staart zit zo diep weg
gedrukt tussen de poten dat het puntje bijna
weer tevoorschijn komt bij de kop. Hummel
is doodsbenauwd. „Dat is gekomen nadat hij
hier een dagje heeft gezeten voor de castra
tie", zegt de eigenaar. Hummel stribbelt zo
erg tegen dat Maria besluit dat de hond een
beetje suf moet worden, want anders wordt
het niks met de test. Hij krijgt een prik en
mag even in de wachtkamer om tot rust te
komen. Dianne van den Heuvel legt alvast
de spullen klaar. Veertien verschillende spuit
jes met allerlei stoffen waar een dier aller
gisch voor kan zijn. Huisstofmijt, hooimijt,
pollen van bomen en planten, schimmels of
vlooien. Als Hummel een beetje tot rust is
gekomen en ligt te soezen in de armen van
de baas kan Maria aan de slag.
Om alle prikjes te kunnen geven moet een
flink deel van zijn vacht worden weggescho
ren en even later heeft Hummel een grote ka
le rechthoek op zijn lijf. Daarop zet Maria
veertien rode puntjes, de plekjes waar gespo
ten wordt. Het is een koddig gezicht. Als alle
spuitjes zijn gezet moet de hond weer twin
tig minuten wachten en dan kan Maria kij
ken welke prikjes zijn opgekomen. Alleen
een paar bijzondere mijten geven een lichte
reactie. Eigenlijk best goed nieuws want
Hummel is bijvoorbeeld niet allergisch voor
huisstofmijt of vlooien en dat zou een lange
vervolgbehandeling geven. Wel is de hond
een beetje allergisch voor de hooimijt, daar
om is het verstandig om het konijn in huis
even te verhuizen naar een andere ruimte.
Of dat afdoende helpt is de vraag. Hummel
krijgt voor alle zekerheid ook nog maar een
paar proefpakketten hypoallergene brokken
mee. Misschien is het toch iets dat in zijn
eten zit waar hij last van heeft.
KREEK
tóö&SHlB*
WEEL
OPWAS
OvBzanm
KLEINE NIEUWLANDPOLDERS
y)^s~Qveêknd
■ToihQGk/%
HERVERKAVELD OUDLAND
V 1 kv a
mM s „i-<
INLAAG
Slikken'van B'^'in5sn
n ,u
:-\ yy (V'soriWdrtl NRÊkMv
Landschappelijke verscheidenheid in de Zak van Zuid-Beveland.
bron GIS provincie Zeeland
