Wie fantasie heeft, speel
'Mosselvisserij schaadt
herstel Waddenzee'
Mogelijk doorstart voor Sea Way
Natuurorganisaties
noemen rijksbeleid
tegenstrijdig.
Studie wijst uit dat er
zowel technisch als
financieel toekomst is.
n
30 Woensdag 6 februari 2008 PZC
ZES VRAGEN OVER J
I.UEiLWi'/iVlil
Verlichte geesten opgelet! Wie hét idee be
denkt om de stijgende zeespiegel de baas te
kunnen maakt kans op de Delta Water
Award. Voor het geld, de eer en Zeeland.
Naam: Ruben Akkermans
Leeftijd: 30 jaar
Woonplaats: Roosendaal
Beroep: Beleidsmedewerker afdeling landelijk
gebied en water bij de provincie Zeeland
door Marcel Modde
Wat is de Delta Water Award?
„Een tweejaarlijks terugkerende, prestigieuze prijsvraag voor het meest
innovatieve, creatieve en duurzame idee specifiek bedoeld voor het Zuid
westelijk deltagebied."
Moet je dan iets maken of zo?
„Niet per se. Dat ligt er aan. Je kunt de prijs ook winnen door met een
visie te komen over waterbeheer, aquacultuur, klimaatbeheer, een getij-
dencentrale, noem maar op. Of door coalities te smeden, instrumenten
te creeëren, voor een breed draagvlak voor plannen op dit gebied. Zee
land moet in feite één grote etalage worden van innovatieve en creatieve
toepassingen waar andere Deltagebieden naar komen kijken en van kun
nen profiteren! Met de instelling van de prijsvraag willen we ons na
drukkelijker profileren en vooral ook een platform bieden voor toe
komstgerichte, duurzame activiteiten op watergebied. Dus proberen we
zo nog meer los te maken bij creatieve, jonge geesten."
Altijd mooi, maar wat doen we er mee?
.Uitvoeren! Tenminste, dat is wel de bedoeling. Een deskundige jury zal
alle inzendingen beoordelen. Eén van de criteria zal zijn, dat het plan
betaalbaar en ook serieus haalbaar moet zijn. Maar een keiharde garan
tie dat het ook daadwerkelijk in de praktijk wordt gebracht, is er niet.
Wanneer een winnend plan - ik noem maar wat - vervolgens voor 50
jaar op de plank gaat, wie ben ik dan om te zeggen: dat moet eerder en
wel nu!"
Er zijn al zoveel ideeën. Kunstmatige (tulp)eilanden voor de kust, driehon
derd meter brede terpdijken. Hoe groot is dan de kans dat daar vanuit het
Kenniscentrum Delta Netwerk nog iets tussen kan worden gewrongen?
„Het moet ook niet meer van het zelfde worden. We zetten juist in op
een heel breed scala. Misschien valt er met zo'n eiland op zich ook een
hoop meer te doen."
Wie kunnen aan de prijsvraag meedoen?
„We focussen op 'young professionals', afkomstig van universiteiten,
HBO-opleidingen, kennisinstellingen, adviesbureaus, overheden. Het
liefst teams, waarin verschillende disciplines zijn vertegenwoordigd. Des
te breder de inbreng. Aanvankelijk was het idee een leeftijdsgrens aan te
brengen van 35 jaar, maar daar zijn we nog niet helemaal uit."
En dan het belangrijkste: wat levert het op?
„Naast de enorme aandacht voor Zeeland natuurlijk, een geldprijs van
10.000 euro en nog eens 25.000 euro om het plan verder uit te werken.
Half maart zetten we de prijs in de markt, najaar 2009 verwachten we
de eerste winnaar te presenteren."
DEN OEVER - De natuur in de Wad
denzee is dringend aan herstel toe.
Van het bodemleven is weinig
over en factoren als klimaatveran
dering en de opkomst van exoti
sche planten en dieren maken het
er niet beter op. In deze situatie is
intensieve mosselzaadvisserij niet
meer verantwoord. Dat stellen de
Waddenvereniging en Vogelbe
scherming Nederland.
Tijdens een vaartocht over het wes
telijk deel van de Waddenzee be
klemtoonden de natuurorganisa
ties nog eens wat ze de rechter
meer dan eens hebben voorgehou
den. Verwacht wordt dat de Raad
van State binnen enkele weken uit
spraak doet in het beroep dat ze
voorjaar 2006 aantekenden tegen
de vergunning voor de mosselzaad
visserij.
De visserij die nu wordt toege
staan, is in strijd met het streven
van de overheid naar natuurher-
Het legosteentje bestaat
vijftig jaar. Lego-fan Hein-Jan
Kemperman uit Tholen bezit
miljoenen exemplaren, maar
maakt ook zélf
onderdeeltjes en grote
decors voor shows.
door Joeri Wisse foto's Willem Mieras
Welk kind zou zich
nou geen vader
wensen die meer
speelgoed heeft dan
z'n twee zoons bij elkaar? Tjeerd
en Jelco bevinden zich in zo'n be
voorrechte positie. Vader Hein-Jan
Kemperman heeft een dikke vier
miljoen legosteentjes en figuurtjes
in huis. Het gros bestaat uit bouw
steentjes, het bekende blokje met
de vernuftige bolletje dat onlangs
zijn vijftigjarig bestaan vierde.
Maar in zijn enorme collectie be
vinden zich ook ware
collectorsitems:
unieke legopoppe
tjes met een waarde van honder
den euro's. „Dat zijn onderdelen
die ooit in een set zaten, maar
daarna nooit meer zijn ge
maakt." En, dat kunnen echt
maar weinig zoons over
hun vader zeggen,
Hein-Jan heeft ook duizen
den zelfgemaakte lego-acces
soires thuis.
Al met al bezit Hein-Jan (43) voor
tienduizenden euro's aan lego. De
speelgoedpoppetjes en steentjes
zwerven door het hele huis, zij het
netjes opgeborgen in dozen en la
dekasten. Belangrijkste doel van |p
de Tholenaar: enorme decors bou
wen. Die stellen meestal een episo
de voor uit één van de Star Wars-
films. „Het grootste decör was ze
ven bij tweeënhalve meter. Die
staat nu bij mijn vader op zolder
en stelt een veldslag voor op Hoth,
een met ijs en sneeuw bedekte pla
neet." Hoth was ook té zien op
een Star Warsevenement in Lego-
land Duitsland. „Daar hebben we
een bestelbusje voor gehuurd. An
ders hadden we niet alles mee kun
nen nemen. Al metal exposeer
den we in Duitsland 36 vierkante
meter aan slagvelden", zegt
Hein-Jan. Lego is geen jeugdliefde
voor de Tholenaar. Hij kwam pas
in aanraking met de gekleurde
steentjes op het moment dat hij
vader ging worden. „Op het mo
ment dat ik wist dat mijn vrouw
Denen lego-den al in 1932
De Deen Ole Kristiansen richtte in
1932 het speelgoedmerk Lego op.
De naam komt van het Deense Leg
Godt, dat 'speel goed' betekent.
In 1958 werd het patent verleend
voor het plastic legoblokje met de
bekende bolletjes.
Eind jaren zestig introduceerde Le
go het 'grote blokje voor kleine
vingertjes': Duplo.
In 1974 zag het eerste lego-
mannetje het levenslicht.
stel van de Waddenzee. En dat her
stel is urgent, zegt Manon Tentij
van Vogelbescherming, want
schelpdieretende vogels staan on
der druk. Ongestoorde processen
op schelpdierbanken moeten zor
gen voor herstel van het voedsel-
web, vindt zij. Het Rijk legt zich
zelf op daarvoor te zorgen, onder
meer met de Vogelrichtlijn. Tege
lijk doet de visserij afbreuk aan
het herstel van de natuur.
Het Rijk baseert zich bij het verle
nen van vergunningen voor de vis
serij op onderzoek van weten
schappers. Vogelbescherming en
Waddenvereniging hebben op
hun beurt vier instituten studie la
ten verrichten naar de uitkomsten
van de zogenoemde passende be
oordelingen. Bruno Ens van insti
tuut Sovon stelt dat bij de vergun
ningverlening uitgegaan is van on
volledige gegevens. Bij de bereke
ning van de mosselvoorraad op de
banken is er geen rekening mee ge
houden dat bijvoorbeeld het mos
selzaad uit het ecosysteem wordt
gehaald om het in Zeeland verder
op te kweken.
Een detail uit één van de decors van Hein-jan.
Monique zwanger was van een
jongetje, ben ik naar de speelgoed
zaak gegaan om een treinenset
van Lego te kopen. Dat hoort er
echt bij voor een jongen."
Van het één kwam het ander.
Want voordat Tjeerd met z'n lego-
trein kon spelen, had Hein-Jan al
meerdere sets in huis waarmee hij
zélf naar hartelust aan de slag ging.
De legogekte sloeg toe op het mo
ment dat hij op de website van le
govereniging De Bouwsteen te
rechtkwam. In die periode ging hij
^rhspqk interesseren voor het tien
jaar geleden geïntroduceerde Star
Warslego.
De liefde voor het speelgoed fee-
reikte een hoger niveau op het rrio
ment dat Hein-Jan begon met hel
maken van eigen onderdelen voor
het Star Warsserie. „Als fan kun je
met lego van alles uit de films na
maken. Wat er.nog aan ontbrak,
waren de wapens." Dat was niet
toevallig. Lang heeft de Deense
speelgoedgigant het standpunt ge
huldigd dat 'levensechte' wapens
niet passen bij kinderspeelgoed.
Zodoende was er maar één wapen
tje voorhanden dat volgens
Hein-Jan meer op 'een enorme
toeter' lijkt. „Levensechte wapen
tjes vonden ze te dicht bij oorlog
komen. Een beetje vreemd, want
Star Wars gaat juist over wapens
en oorlog."
Vier jaar geleden waren ze er dan.
De eerste supergederailleerde wa
pentjes van de hand van Hein-Jan
waren een feit. Hei handvat is pre
cies zo groot dai een legohandje
het vast kan pakken, maar verder
zijn de zwarte wapentjes precies
nagemaakt naar de verhoudingen
van de echte Star Warswapens.
Een tijdrovend en duur karwei.
Het proces begint met het uitvoe
rig bestuderen van foto's op het in
ternet en stilstaande beelden uit
de films. „Vervolgens gaan we teke
nen. Met verschillende materialen
zoals klei en stukjes plastic maak
Milj'arden legostenen
Gemiddeld heeft ieder mens op aar
de 62 legosteentjes.
Het aantal legomannetjes wordt op
vier miljard geschat.
Als je alle lego die in één jaar wordt
verkocht achter elkaar legt, kun je
vijf keer de wereld rond.
Per seconde worden gemiddeld ze
ven doosjes lego verkocht.
De Legofabriek in het Deense Biliund
maakt 36.000 stukjes per minuut.
Alle steentjes gemaakt na 1958 pas
sen in en op elkaar.
Lego heeft vijf pretparken onder de
naam Legoland.
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - Het failliete Sea Way
Chemical Processing in Vlissingen
maakt mogelijk een doorstart.
Het chemiebedrijf - een
oud-Hoechstonderdeel - is eind
november bankroet verklaard. De
circa vijftig werknemers zijn ont
slagen; het bedrijf ligt nu stil. In
opdracht van curator Benne van
Leeuwen is een studie uitgevoerd
naar de toekomst van het bedrijf
Technici geven daarrin aan dat Sea
Way zowel technisch als financieel
toekomst heeft.
Van Leeuwen praat met twee be
langstellende bedrijven die in Sea
Way willen participeren. Of een
doorstart werkelijkheid wordt
moet nog blijken. Van Leeuwen:
„Eerst moet ik een principieel oor
deel afwachten van de belangstel
lende bedrijven. Zij moeten aange
ven of wat de techneuten vinden
ook commercieel haalbaar is."
Hoe lang de onderhandelingen
gaan duren, kan Van Leeuwen niet
zeggen. „Het gaat om een speci
fiek, kapitaalintensief bedrijf met
wetenschappelijke waarde. Daar
door is het minder makkelijk om
een tijdpad te bepalen."
Al het personeel is ontslagen. Som
mige hebben ander werk gevon
den, anderen niet. „Als bekend is
of er een doorstart komt, kijken
we hoeveel personeel er nodig is.
Ik sluit niet uit dat we voormalige
werknemers vragen of ze nog inte
resse hebben."
