S3o tas/sa oji <zSandsn[rUï(jli
PZC Dinsdag 29 januari 2008 31
NAMEN
Ter Haghen
Tussen De Bontekoe en Nieu-
wemolen ligt Ter Haghen.
Zijn de eerste twee buurt
schappen bij Koewacht, Ter
Haghen is een boerderij. Niet
zo maar een hoeve, maar een
zeer oude hofstede, eenzaam
en afgelegen en met een zeer
rijk verleden.
Als je de plattegrond goed be
kijkt, dan lijk je een soort car
ré te zien, omsloten door
grachten. Dat klopt. Dit is Ter
Haghen, gesticht als klooster
complex èn boerderij. In 1230
of 1220. Toen vestigden de
nonnen (Cisterciënzernes
sen) zich ten zuiden van Axel
in een moeilijk toegankelijk
gebied. Ze noemden hun ne
derzetting: Huis van Maria's
Blijdschap.
De lokale bevolking vond die
naam veel te moeilijk en te
lang, en noemde de plaats
Ter Haghen. Eenvoudig om
dat de nonnen uit de abdij bij
Haagen kwamen, een plaatsje
in de buurt van Assenede,
ten zuiden van Philippine.
De beginjaren waren moei
lijk: vaak was de kloosterhoe
ve vanwege overstromingen
alleen per bootje bereikbaar.
In de veertiende eeuw begon
het bezit te groeien. Dat ging
door met ups en downs tot
1565. Toen was de hoeve onge
veer 1600 geniet groot, bijna
500 hectare. Veel van de
grond werd door de formida
bele nonnen zelf geëxploi
teerd. Ze brouwden ook zelf
bier en maakten boter. Boven
dien exploiteerden ze mo
lens.
Aan het begin van de 80-jari-
ge oorlog ging het klooster
ten onder. De toenmalige ab
dis had een neefje - Jonker
Jan van Hembijze - die zich
bij de watergeuzen had aange
sloten. Onder zijn leiding wer
den zijn tante (de abdis) en al
le andere nonnen verjaagd en
de kloosterboerderij geplun
derd. Daarna, in 1573, werden
de gebouwen verwoest. Sinds
dien wordt Ter Haghen (ook
gespeld als Terhagen) als een
groot privé-bezit beboerd.
Gerard Smallegange
heren die in de archieven opduikt, is Nicolaas, heer van Borsele, tussen 1243-1258
in oorkonden. Zijn oudste zoon Pieter wordt later ook heer van Goes.
It goed op de kaart gezet door Wolfert I, geboren omstreeks 1250 en in 1299 te Delft
vermoord. Hij is heer van Veere en Sandenburgh.
it vermeld tussen 1303-1316. Hij en zijn drie broers verzoenen zich met de graaf van
Holland, Willem III.
circa 1313, kiest in de strijd tussen Kabeljauwen en Hoeken voor de Kabeljau-
illem V van Beieren als landsheer in Zeeland, in plaats van diens moeder Margaretha.
slag tussen Arnemuiden en Veere, vlucht hij naar Middelburg, waar hij in 1351 sterft.
)lfert IV, ridderen raadsheer van ruwaard Albrechtvan Beieren, sterft kort na 1379
nderloos en zijn broer Hendrik I wordt heer van Veere en Sandenburgh.
zijn zoon Wolfert V aan, die in 1409 overlijdt. Opvolger Hendrik II is dan nog maar
5 jaar en komt onder voogdij van Floris, heer van Sint-Maartensdijk.
familie Van Borsele kent verschillende takken, met als belangrijkste de
Andere zijn van Brigdamme en Souburg, van Ellewoutsdijk, van
dijk en van Kortgene.
PZC Rolant Quist bron: Encyclopedie van Zeeland, deel I en Merkwaardige kastelen in Nederland
474, vergaart grote rijkdommen en macht. Heer van Veere, Vlissingen, Westka-
Brouwershaven, Biggekerke, admiraal van de zee van Zeeland en Vlaanderen, ridder
het Gulden Vlies. Hij koopt in 1447 het Franse graafschap Grandpré.
Wolfert VI. Hij trouwt met Maria, zuster van Jacobus I van Schotland en later met
Bourbon. Stadhouder van Holland en Zeeland voor Maximiliaan van Bourgondië,
aal en admiraal van de zee. Met hem komt een eind aan de grote invloed van de Van
Borseles.
circa 1471-1518, maakt van Sandenburgh een ontmoetingsplek van geleerden en
trouwt met Philips van Bourgondië (bijgenaamd de Grote Bastaard). Zo kwamen de
het geslacht van Borsele, de tak van Veere, in de familie Van Bourgondië terecht.
Van kasteel Sandenburgh, de woonst van de Van
Borseles, is maar weinig bekend.
Gebouwd: rond 1280 door Wolfert I
Verbouwd: regelmatig (majestueus resultaat)
Neergang: In 1505 brandt een flink deel af. Eind 16e
eeuw vervalt het kasteel door armoede van de
eigenaren tot ruïne. De stenen worden gebruikt voor
de bolwerken van Veere en versterkingen in Geertrui-
denberg. In 1812 worden de laatste resten door de
Fransen opgeruimd. De fundamenten liggen nu onder
een akker.
De Berg van Troje in Borssele; in de nabijheid bouwden de Van Borseles hun inmiddels verdwenen stamslot. foto Dirk-Jan Gjeltema
