Buitenland
Soeharto bracht
welvaart en terreur
KRAS.NL
Mensen zijn monddood gemaakt
LOIRE en omgeving
KROATISCHE Bloemenrivièra
Hoogtepunten van ITALIË
Genieten aan de ALGARVE
Hoogwaardigheidsbekleders nemen afscheid van Soeharto.
foto AP
Overleden oud-dictator
van Indonesië leidde
bikkelhard regime.
door Theo Haerkens
Met de dood gisteren
van de Indonesische
ex-dictator Soeharto
(86) is definitief een
eind gekomen aan een tijdperk.
Ruim vijfendertig jaar domineer
de hij het toneel, na zijn val zelfs
nog bijna tien jaar vanuit de coulis
sen. De glimlachende generaal
bracht zijn land enorme vooruit
gang. Hij tilde het eilandenrijk uit
het diepe dal waar zijn voorganger
Soekarno het achterliet en loodste
Indonesië de moderne tijd bin
nen. Daar wist de telg van feodaal
lava zelf de weg niet en ging ten
onder, zijn creatie jammerlijk met
zich meeslepend.
Soeharto werd in 1921 geboren in
Kemusu op Midden-Java. Als presi
dent koketteerde hij met zijn een
voudige afkomst. Hij had weinig
opleiding, sprak geen Engels en
zelfs zijn 'bahasa Indonesia' was al
lerminst kreukvrij. Toch handhaaf
de hij zich drie decennia tussen de
groten der aarde. Het machtsspel
speelde hij geraffineerd zoals de da-
lang, de wayangspeler, zijn pop
pen manipuleert.
Tot enkele jaren na zijn val geloof
den velen dat hij nog aan heel wat
touwtjes trok. In elk geval lieten
de mannen die macht en rijkdom
aan hem dankten hem niet vallen.
Na zijn gedwongen aftocht duurde
het twee jaar voor de rechtszaak
wegens machtsmisbruik begon.
De rechters bliezen de zaak snel af,
omdat ze vonden dat de door en
kele beroertes gehandicapte ex-dic
tator met in staat was een proces
te doorstaan.
Soeharto beleefde zijn eerste suc
ces bij de slag om Yogjakarta toen
de Nederlanders kort na de oorlog
probeerden hun wegglippende ko
lonie te behouden.
Later bereidde hij een militaire
overname voor van Nederlands
Nieuw Guinea. De jonge comman
dant kwam bovendrijven na de
nog steeds met raadselen omgeven
staatsgreep van 30 september 1965
tegen Soekarno, stichter van de
staat en Indonesië's eerste presi
dent.
Soekarno was de balans tussen de
Communistische Partij en de anti
communistische strijdkrachten
kwijtgeraakt. Het optimisme van
de jonge republiek was verdampt
Na de vermeende coup
nam Soeharto
het heft in handen
en de economie in een duikvlucht
geraakt.
Na de vermeende coup nam Soe
harto het heft in handen. In lutte
le maanden ontfutselde hij Soekar
no de macht. Dat ging gepaard
met een orgie van geweld die mo
gelijk een miljoen al dan niet ver
meende communistische burgers
het leven kostte. Honderdduizen
den verdwenen zonder proces
voor jaren achter de tralies.
Ondanks dit bloedbad kostte het
Soeharto weinig moeite de ban
den met het Westen aan te halen.
De Amerikanen waren de fratsen
van de ijdele en onberekenbare
Soekarno beu. Soeharto beëindig
de de vijandelijkheden met Malei
sië. Samen met de buurlanden
stichtte hij de Associatie van Zuid-
oost-Aziatische Naties (Asean) en
meldde Indonesië weer aan als lid
bij de Verenigde Naties.
De generaal begon een economi
sche reddingsoperatie. Gesouf
fleerd door de economische fine
fleur wist hij stabiliteit te creëren
en het land uit het slop te trekken.
Miljarden aan hulpfondsen
stroomden naar Jakarta en buiten
landse investeerders meldden zich
massaal.
Dat vakbonden en de pers werden
gemuilkorfd, de lonen laag werden
gehouden en dissidenten konden
rekenen op de kogel, telde minder.
Soeharto toonde geen moraal, ma
nipuleerde de bevolking met de is
lam en waande zich onmisbaar.
Stabiliteit was wezenlijk voor Soe
harto. Bij tegenstand boog hij mee
als bamboe maar als het er op aan
kwam was hij ongenaakbaar.
In Atjeh, de opstandige noordelij
ke provincie van Sumatra, trad het
leger decennialang op met ijzeren
vuist.
Oost-Timor werd in 1976 met Ame
rikaanse instemming geannexeerd.
Op Java werden in 1982 en 1983
duizenden criminelen doodgescho
ten, hun lijken werden doelbe
wust als afschrikking langs de kant
van de weg achtergelaten.
Zo groeide de weerzin tegen Soe-
harto's bewind dat Chinese zaken
lui puissant rijk maakte dankzij
monopolies die hij hen gunde.
Ook zijn zes tot op het bot verwen
de kinderen bouwden fabelachtige
vermogens op. Duitse rekenmees
ters schatten het door corruptie
opgebouwde vermogen van de
Soehartoclan op 10 tot 25 miljard
euro. Straf- en burgerrechterlijke
pogingen om restanten van dat
geld terug te halen bij hem of zijn
kinderen, leverden ondanks her
haalde pogingen niets op.
Het doodschieten op 12 mei 1998
van zes studenten in Jakarta leidde
tot een volksopstand. Demonstran
ten verwoordden de gevoelens van
veel Indonesiërs die hem en zijn
op corruptie en vriendjespolitiek
gebouwde bewind spuugzat wa
ren. Het leger en de Golkar-partij
concludeerden dat de oude baas
een sta-in-de-weg was en lieten
hem vallen.
De oude dictator bracht de laatste
jaren zijn tijd door met tv kijken
en lezen. Langzaam maar zeker
verdween hij uit hoofd en hart
van de Indonesiërs.
Zeeuwse Molukkers
zien dood Soeharto als
afsluiting van periode.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Het overlijden van
oud-president Soeharto van Indo
nesië markeert ook voor de Moluk
kers in Zeeland het einde van een
periode. „Gezien zijn politiek van
expansie was er geen kans op dis
cussie over meer onafhankelijk
heid voor de Molukken", zegt Bob
Latuheru uit Oostkapelle.
Latuheru is betrokken bij de Ste
denband Vlissingen-Ambon. Hij
wijst erop dat het verbod tot onaf
hankelijkheid voor de verschillen
de delen binnen de Indonesische
archipel wel al door Soekarno is in
gezet, maar dat dat beleid door
Soeharto is voortgezet. „Veel men
sen zijn onder Soeharto vervolgd
en monddood gemaakt." Vooral
communisten, Chinezen en Timo-
rezen hadden zwaar te lijden on
der Soeharto. Een half miljoen
mensen werd vermoord of gevan
gen gezet. Ook voor de Molukkers
is zijn dood daarom 'de definitieve
afsluiting van een periode', beves
tigt Latuheru. „Hij is toch een dic
tator geweest. Voor de Molukkers
heeft zijn bewind alleen nadelen
gehad."
Alex Soplantila uit Vlissingen on
derschrijft dat. „Molukkers denken
bij Soeharto alleen aan iets nega
tiefs. Inderdaad is een tijdperk af
gesloten, al was hij natuurlijk al
lang weg en ziek en gaat het nu
ook nog steeds niet best met de
Molukken." Soplantila en Latuhe
ru hebben het idee dat Soeharto's
overlijden niet erg veel reacties
heeft losgemaakt in de Molukse ge
meenschap in Zeeland. „Dat merk
ik niet", zegt Soplantila. „Al zal
her en der wel sprake zijn van op
luchting."
PZC Maandag 28 januari 2008 I
6-daagse busreis naar 'de tuin van Frankrijk'
Vertrek: 26/5, 16/6, 7-21/7,11/8, 1-22/9, 20/10
Ontdek voordelig de Loire-vallei, één van de mooiste gebieden van Frankrijk! Imposante
kastelen en paleizen vormen hier het decor en wisselen zich af met schilderachtige dorpjes.
We rijden naar het indrukwekkende Chateau de Chambord, vanwege de vele torentjes en
trappen ook wel de'suikertaart' genoemd, en het Chateau de Chenonceau, prachtig gelegen
in het water van de rivier de Cher. Ook het 16e-eeuwse Chateau de Villandry met haar fraaie
tuinen en de studentenstad Tours staan op het programma. Inclusief: reis per Comfort Class
touringcar, ervaren chauffeur/reisleiding, 5 nachten in Hotel France et de Guise, 5 x Frans ont
bijt en 4-gangen diner, het beschreven excursieprogramma en afscheidskoffietafel. Prijzen zijn
p.p., gebaseerd op 2 personen. Voor reisbeschrijving/reservering, zie www.kras.nl/35140
Vertrek: 25/4, 23/5, 6/6, 11/7, 8/8, 5-19/9
Wat dacht u van een heerlijke excursiereis naar het fantastische en gastvrije Kroatië? Op
het schiereiland Istrië groeien palmen, olijfbomen en cipressen en overal ziet u de weelde van
exotische bloemen en planten. We bezoeken de historische stad Pula, het deftige Opatija,
laten ons overweldigen door het natuurschoon en de pittoreske dorpen langs de kust. Een
heerlijke afwisselende reis naar de mooie Kroatische kust! Inclusief: reis per Comfort Class
touringcar, ervaren chauffeur/reisleiding, overnachting op heen- en terugreis in Duitsland, 7
nachten verblijf in Hotel Beli Kamik II, 9 x halfpension, het beschreven excursieprogramma en
afscheidskoffietafel. Prijzen zijn p.p., gebaseerd op 2 personen.
Voor reisbeschrijving/reservering, zie www.kras.nl/35085
Vertrek: 28/4, 12-26/5,9-23/6, 14-28/7,11-25/8,1-15-29/9, 6/10
Er is geen land ter wereld waar men zoveel cultuurschatten op zo'n klein oppervlak kan vin
den ais in Italië! Van al dat fraais kunt u tijdens deze rondreis genieten. Zo staat er een bezoek
aan Pisa met de beroemde scheve toren, de stad van de Medici Florence en niet te vergeten
de romantische stad Venetië op het programma! Ook besteden we ruim aandacht aan Rome.
Kortom, een prachtige reis die u in vogelvlucht laat kennismaken met een groot aantal hoog
tepunten in Italië! Inclusief: reis per Comfort Class touringcar, ervaren chauffeur/reisleiding,
deskundige Ned.spr. reisleiding, overnachting op heen- en terugreis in Duitsland of Frankrijk,
9 x halfpension, het beschreven excursieprogramma en afscheidskoffietafel. Prijzen zijn p.p.,
gebaseerd op 2 personen. Voor reisbeschrijving/reservering, zie www.kras.nl/35005
19-daagse busreis Portugal
Vertrek: 7/4, 5/5, 2-30/6,8/9, 6/10
Deze reis naar de Algarve biedt een perfecte combinatie tussen allerlei leuke uitstapjes en
rustige dagen in uw vakantieplaats. Op het programma staan excursies naar de havenstad
Faro, het pittoreske plaatsje Tavira en de 'Heilige' Kaap St. Vicente. Op de heen- en terugreis
pikken we een vleugje van Madrid en Granada mee. Bovendien bestaat de mogelijkheid
om een kijkje te nemen in Sevilla. Ga mee en proef de sfeer van het Iberisch Schiereiland!
Inclusief: reis per Comfort Class touringcar, ervaren chauffeur/reisleiding, overnachting op
heen- en terugreis in Frankrijk en Spanje, ll nachten in Hotel Baia de Monte Gordo, 18 x
halfpension, het beschreven excursieprogramma en afscheidskoffietafel, Prijzen zijn p.p.,
gebaseerd op 2 personen. Voor reisbeschrijving/reservering, zie www.kras.nl/35047
waarom zou je verder zoeken
boek online of bel 0900 - 9697 s| ffi
10-daagse busreis Kroatië
Natuur
cultuur!
vanaf
12-daagse busreis Italië
Scherp
geprijsd1.
vanaf
Naar o.a. Tavira, Faro, Albufeira, Portimao en Sevilla
Super-
compleet
vanaf
