Buitenland
Franse bank voor
miljarden opgelicht
Bankemployé laat recordbedrag verdampen
Leeson boekte heimelijk rode cijfers op rekening 88888
PZC Vrijdag 25 januari 2008 9
beveiligingssysteem, die hij had op
gedaan bij een vorige afdeling van
de bank waar hij transacties con
troleerde. Daardoor kon hij met
veel grotere bedragen speculeren
dan toegestaan.
Bestuursvoozitter Daniel Bouton
zei in een toelichting dat het mo
tief van de fraudeur onduidelijk is
en noemde de handelswijze van
de Fransman 'volkomen irratio
neel'. Volgens de topman is de
kans groot dat de fraudeur zelf he
lemaal geen financieel voordeel
heeft behaald.
De oplichter slaat een enorm gat
Een werknemer van de bank So-
ciété Générale heeft het concern
voor 4,9 miljard euro opgelicht.
De man had uitgebreide kennis
van het beveiligingssysteem.
in de financiële positie van een
bank, die ook hard geraakt is door
de kredietcrisis. Het concern moet
twee miljard euro afschrijven op
'slechte' beleggingen in de Ameri
kaanse hypotheekmarkt. De scha
de van bijna vijf miljard staat ge
lijk aan de jaarwinst van de bank
in een normaal jaar. Société moet
daarom 5,5 miljard euro nieuw ka
pitaal aantrekken.
De Fransman is inmiddels ontsla
gen, evenals zijn directe leidingge
venden. Een groep beleggers heeft
een aanklacht ingediend tegen de
bank. De Franse centrale bank
heeft een onderzoek naar de frau
de aangekondigd. Op de Parijse
beurs werd de handel in het aan
deel Société Générale aanvankelijk
stilgelegd. In de loop van de mid
dag werd de handel hervat.
Société Générale
opgeschrikt door
grootschalige fraude.
Bestuursvoorzitter Daniel Bouton van Société Générale denkt dat de frau
deur weinig financieel voordeel heeft behaald. foto Jacques Brinon/AP
DEN HAAG - De financiële wereld is
gisteren opgeschrikt door de groot
ste bankfraude in de geschiedenis.
Een roekeloze handelaar van de
Franse bank Société Générale wist
het interne beveiligingssysteem te
omzeilen en speculeerde met im
mense bedragen op koersontwik
kelingen. De fraudeur heeft het
concern voor 4,9 miljard euro op
gelicht en is naar verluidt onvind
baar.
De fraude begon vorig jaar en
kwam dit weekeinde aan het licht,
maakte Société Générale gisteren
bekend. De man had volgens de
bank uitgebreide kennis van het
Handelaar doet
oplichterpraktijken
Nick Leeson verbleken.
door Thomas Olivier
DEN HAAG - Heel even was de
angst voor een recessie in de Vere
nigde Staten van ondergeschikt be
lang op de beurs. Die angst maak
te plaats voor een prangende vraag
waar de hele financiële wereld
zich het hoofd over breekt: Hoe
kon één handelaar op eigen houtje
een slordige vijf miljard euro laten
verdampen bij de vooraanstaande
Franse bank Société Générale? De
megafraude komt dertien jaar na
dat Nick Leeson de Britse Barings
Bank, de oudste en meest presti
gieuze bank van Groot-Brittannië,
ten onder liet gaan. De Brit specu-
'Hij heeft kwaadwillendheid
aan intelligentie
gekoppeld'
leerde met miljoenen ponden op
koersontwikkelingen in Azië en
gokte verkeerd. De financiële we
reld stond op zijn kop en beveili
gingssystemen werden aange
scherpt. Plechtig beloofden de ban
ken: Dit nooit weer.
Sinds gisteren verbleekt Leesons'
verlies van 'slechts' één miljard eu
ro bij de Fransman van vijf mil
jard. Een dertiger op een vrij onbe
duidende post slaagde er in een
schaduwonderneming binnen de
tweede bank van Frankrijk op te
richten.
De handelaar omzeilde het inter
ne beveiligingssysteem en kon spe
culeren met gigantische bedragen.
Het verlies liep op tot 4,9 miljard
euro.
Tijdens een persconferentie giste
rochtend op het hoofdkantoor van
Société Generale, nabij Parijs, was
de verslagenheid groot. Adjunct-di
recteur Philippe Citerne had dikke
wallen onder zijn ogen en alge
meen directeur Daniel Bouton zat
er verloren bij. Als de fraudeur
geen fout had gemaakt, gaven de
topmannen toe, zat hij waarschijn
lijk nog gewoon achter zijn bu
woord schuldig. Zijn motieven?
„Onbekend." Heeft hij zichzelf ver
rijkt? „Waarschijnlijk niet." Waar
is hij nu? „Geen idee." Op de
vlucht? „We weten het niet."
De Fransman bekende afgelopen
zondag schuld na een ondervra
ging. De bank liet hem gaan en
deed woensdag pas aangifte. De
bankmedewerker handelde net als
Leeson in zogenaamde futures,
contracten voor de levering van
aandelen in de toekomst tegen een
van tevoren vastgestelde prijs. De
truc is om de koersontwikkeling
goed te voorspellen. Gokken dus,
met het risico op forse verliezen.
Die verliezen wist de fraudeur vol
gens Société Générale op ingenieu
ze wijze te verstoppen. Volgens
Koelewijn is het onmogelijk voor
banken zich tegen dit soort men
sen te beschermen. „Hij heeft
kwaadwillendheid aan intelligen
tie gekoppeld. De boef loopt altijd
een stap op je voor." Over de mo
tieven van de bankemployee doen
inmiddels de wildste geruchten de
ronde. Was hij een whizzkid die
een persoonlijke uitdaging zocht
of een antikapitalist die wilde we
ten hoeveel schade hij kon aanrich
ten? Koelewijn heeft een eenvoudi
ger scenario: „Waarschijnlijk had
hij al flinke verliezen geleden en
wilde het goed maken door nóg
meer risico te nemen."
Bankfraude
De drie grootste fraudezaken
bij banken op een rij:
2008 - De Franse bank Société
Générale moet een verlies ne
men van 4,9 miljard euro door
dat een handelaar de bank bela
zerd.
2002 - Een valutahandelaar pro
beert verliezen van 690 mil
joen dollar (475 miljoen euro)
te verbergen bij de Amerikaan
se bank Allfirst.
1995 - Nick Leeson zorgt ei
genhandig voor de ondergang
van Barings Bank doordat hij
een miljard euro verliest met
speculeren.
reau. Na een week met heftige
koersbewegingen op de Europese
beurzen, ontdekte de leiding bij
toeval dat de handelaar enorme po
sities had open staan die tot grote
verliezen zouden leiden. Volgens
hoogleraar Jaap Koelewijn van
Nyenrode was het de ideale omge
ving voor de fraudeur om enorme
posities in te nemen en grote scha
de aan te richten. „Door de extre
me marktomstandigheden is de
controle van deze handelaar er
waarschijnlijk bij ingeschoten."
Analisten denken dat de fraude
veel complexer is en dat een deel
van de informatie nog mist. De
handelaar nam in 2007 al risico's
die zijn bevoegdheden ver te bo
ven gingen. Op veel vragen blijven
Bouton en zijn collega's het ant
De bank Société Générale in Parijs. foto Maya Vidon/EPA
88888. Het Chinese geluksgetal
kon de ondergang van oplichter
Nick Leeson en de Barings Bank
niet voorkomen.
Leeson, type snelle bankjongen
met opgestroopte hemdsmouwen,
maakte pijlsnel carrière en kwam
te werken voor de oudste en
meest prestigieuze bank van
Groot-Brittannië, de Barings Bank.
Leeson verdiende grof geld in Azië
door te speculeren op koersont
wikkelingen, tot zijn vooruitzien
de blik hem begin jaren negentig
in de steek liet.
De verliezen die Leeson maakte,
zwollen aan. Heimelijk boekte hij
de rode cijfers naar een rekening
met nummer 88888. De oplopen
de verliezen probeerde Leeson
goed te maken door steeds meer ri
sico te nemen. Een grote gok pak
te verkeerd uit toen de koersen in
Azië op 17 februari 1995 onderuit
gingen na een aardbeving in Kobe.
In een laatste wanhoopspoging zet
te Leeson opnieuw fors in. Het
mislukte. Leesons' verlies liep op
tot één miljard euro en de Barings
Bank viel om.
Nick Leeson. foto GPD
