Verteltheater over Heijermans
Auteur onder de indruk van
muzikale vertaling roman
Concert Verbiest,
Carreon en
Van de Geyn
Rawhide speelt
in Razzmatazz
Jazz en tapdans
in schouwburg
Concert belicht
Orpheus-mythe
Presentatie van
theatergroepen
A58 bereidt zich
voor op festival
pzc Vrijdag 18 januari 2008 35
terneuzen - „Nu ik Artist in Resi
dence ben in Porgy en Bess, heb ik
besloten samen met Rony Verbiest
een concert te doen", liet jazzbas-
sist Hein van de Geyn begin de
cember al weten. Het spel van de
Belgische accordeonist en ban-
deonspeler spreekt hem zeer aan.
Het optreden is zondag, als nieuw
jaarsconcert, in Porgy en Bess in
Terneuzen. Niet alleen Hein van
de Geyn en Rony Verbiest laten
zich horen, ook zangeres en
woordkunstenares Cyrille Carreon
levert een bijdrage. „Zij is een zeer
inspirerende dame, die prachtig
zingt, maar ook geweldig teksten
verwoordt. Het lijkt me te gek als
we deze 'poetry-lijn' een plaats ge
ven naast en tijdens de muziek in
Porgy en Bess", zegt Van de Geyn.
Zijn status als Artist in Residence
houdt in dat hij vaker in Porgy op
treedt en dus speelt hij zondag 16
maart nog een keer. Dan samen
met de Amerikaanse pianist Wal
ter Norris.
Concert, zon. 20 jan., Terneuzen,
J Porgy en Bess, 16.00 uur.
oost-souburg - Razzmatazz, de
folkzolder aan de Middelburgse
straat in Oost-Souburg, opent
morgen het seizoen 2008 met een
optreden van de Vlaamse groep
Rawhide. Het geroutineerde zestal
combineert bluegrass, close harmo
ny, slapstick en grappen. Rawhide
was eind 2006 een van de hoogte
punten van het tweejaarlijkse
Razzmatazz Minifestival. Het op
treden begint om 21.00 uur.
Voor Razzmatazz is het een jubi
leumjaar. Het muziekpodium
werd in 1968 opgericht en bestaat
dus veertig jaar.
Schrijver van Op Hoop
van Zegen herleeft even
in het kerkje van Kats.
door Ali Pankow
kats - „Verbeelding heeft hij in
overvloed, maar van het dagelijks
leven begrijpt hij vaak weinig."
Die omschrijving geldt Neerlands
bekendste toneelschrijver van wel
eer: Herman Heijermans.
Fons Boer van Verteltheater De
Overkant uit Amsterdam laat de
veelzijdig auteur zaterdagavond
herleven in het kerkje van Kats.
Hij doet dat op uitnodiging van
het NUT (maatschappij tot Nut
van 't Algemeen) Noord-Beveland.
Boer voert afwisselend het perso
nage Heijermans ten tonele en ver
telt over diens levensloop. „Ik stap
als het ware in en uit zijn leven.
Het ene moment vertel ik dat hij
naar café Moeke aan de Planta
ge-Middenlaan gaat. Het volgende
moment stap ik als Heijermans
zelf daar binnen."
Boer heeft voor het maken van de
ze voorstelling geput uit de door
Hans Goedkoop geschreven biogra
fie Geluk. Het leven van Herman
Heijermans. „De selectie van frag
menten zegt ook wel iets over
mijn eigen voorkeuren", vindt de
theaterverteller.
Hij houdt geen exact chronologi
sche volgorde aan. De voorstelling
begint in 1900 met de première
van Op Hoop van Zegen, het beken
de drama over rijke reders en ar
me schippersgezinnen. Met daarin
De vis wordt duur betaald als wel
licht bekendste zin uit de Neder
landse toneelliteratuur.
Even later pakt Boer terug naar
een periode vijf jaar eerder in het
leven van de auteur. Heijermans
was een man met vele gezichten:
handelaar, schrijver, bohemien,
echtgenoot, vader, theaterdirec
teur, socialist en idealist. Hij begon
zijn loopbaan na de hbs als hande
laar in lompen, maar daar bleek
Fons Boer als Herman Heijermans.
zijn roeping niet te liggen. Hij
vond meer heil in de schrijverij.
Als theaterrecensent en columnist
publiceerde hij onder namen als
Samuel Falkland, Gerrit, Koos Hab-
bema en Ivan Jelakovitch.
„Ik ga ook in op zijn Berlijnse pe
riode. Heijermans heeft daar ze
ven jaar gewoond. Met kritische ar
tikelen over de situatie in pyschia-
trische inrichtingen en over slech
te arbeidsomstandigheden in de
mijnen vestigde hij in politieke
kringen de aandacht op zich. Som
mige politici duidden hem geïrri
teerd aan als Der Hollander", aldus
Boer. Ook Heijermans politieke be
vlogenheid en het feit dat salonso
cialisten als Roland Holst en Gor
ter hem niet zo serieus namen,
krijgen aandacht.
Renate Jörg levert muzikale mede
werking op de accordeon. Twee be
kende liedjes van Louis Davids
vindt de maker kenmerkend voor
de persoon Herman Heijermans:
De kleine man en Als je voor een
dubbeltje geboren bent. Hij heeft ze
dan ook graag in de voorstelling
opgenomen.
Fons Boer verwisselde in 1992 zijn
leven als kunstschilder voor een
loopbaan als vertelkunstenaar. „In
feite is er niet zo veel verschil. In
plaats van schilderen met verf doe
ik dat sindsdien met woorden. Het
Verteltheater is toevallig ontstaan.
Ik was al jaren actief binnen het
amateurtheater. De regisseur daar
zocht iemand die voor het Scheep
vaartmuseum in Amsterdam een
verhaal rond de replica van een
schip wilde schrijven en ook zelf
wilde opvoeren. Dat heb ik toen
gedaan. Het pakte zo goed uit dat
ik ermee verder ben gegaan."
Boer bekwaamde zich in de vertel
kunst. Op diverse locaties in het
land voert hij vertelvoorstellingen
op in de vorm van een verteldiner:
voor en tijdens het eten wordt tijd
gemaakt voor theater. In zijn
avondvullende programma's wis
selt hij meeslepende verhalen af
'Een musical zal Heijermans
weer onder de aandacht van
de jeugd brengen'
met liederen.
„Ik speel ook veel voorstellingen
voor kinderen op basis van
bestaande boeken, zoals Alleen op
de Wereld en Moby Dick. Ook voor
kinderen werk ik graag met grote
thema's", zegt de theaterverteller.
Volgens hem heeft het droeve lot
van vissersvrouw Kniertje in Op
Hoop van Zegen al talrijke theater
groepjes geïnspireerd tot eigen va
rianten. Er komt in de loop van
dit seizoen ook een musicalversie
aan. „Dat is prima", vindt Boer.
„Het zal de auteur weer onder de
aandacht van de jeugd brengen.
Als ik nu tijdens optredens voor
middelbare scholieren de naam
Heijermans noem, weten ze echt
niet over wie ik het heb."
Verteltheater Heijermans Co, zat.
19 jan. Kerkje van Kats, 20.00 uur.
MIDDELBURG - De groep 4-beat-6
brengt zondag in de Stadsschouw
burg in Middelburg een eerbetoon
aan Benny Goodman (1909-1986),
die in de jaren dertig de grondleg
ger was van de swingmuziek. Het
orkest bestaat uit Bernard Berk
hout, lacco Griekspoor, Martien
Oster, Joop van Deursen, Frans
van Geest en Barry Olthof. Er is
een gastoptreden van Marije Nie,
die tapdanst. Het concert begint
om 15.00 uur.
middelburg - In de Zeeuwse Con
certzaal in Middelburg treedt van
avond II Trionfo del Tempo op.
Dit ensemble rond tenor Jan Van
Elsacker debuteerde vorig jaar met
veel succes op het Festival Musica
Antiqua Brugge. Het voert II canto
d'Orfeo uit, een programma waar
in facetten van de Orpheus-mythe
worden belicht aan de hand van
muziek van bekende en minder be
kende componisten uit de vroegba-
rok. Aanvang: 20.00 uur.
GOES - Alle groepen van de Jeugd-
theaterschool Zeeland presenteren
zich komend weekeinde in 't Beest
in Goes. De eerste presentatie is
morgen om 13.30 uur. Elk uur is
een andere groep - in totaal zijn er
twaalf - aan de beurt. Niet allleen
spel, maar ook zang komt aan bod.
Flet presentatieweekend is zowel
morgenmiddag als -avond (vanaf
19.00 uur) en ook zondagmiddag,
vanaf 13.30 uur. De laatste presenta
tie is zondag om 17.30 uur.
RILLAND - In de aanloop naar de fi
nale van het Nederlands Koorfesti
val (zaterdag 26 januari in Tiel)
houdt het koor lichte muziek A58
woensdag 23 januari zijn generale
repetitie. Deze is voor publiek toe
gankelijk. Ondersteund door leden
van het Zeeuws Kamerorkest TY
brengt het koor het programma zo
als dat in Tiel zal worden uitge
voerd. De openbare repetitie is in
dorpshuis Luctor et Emergo in Ril
land. Inloop vanaf 19.45 uur.
Wolken Atlas bewijst
breedte en rijkdom
Zeeuwse toonkunst.
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - David Mitchell
moest gisteravond direct na afloop
van het concert zoeken naar woor
den om zijn bewondering te for
muleren. „Het is prachtige en
krachtige muziek", zei de Britse au
teur. „Een verbazingwekkend
mooie reis. Het was niet alleen ont
roerend, maar ook een intellec
tueel genoegen. Het pakte heel
goed uit, om dezelfde redenen
waarom mijn boek zo goed is ont
vangen."
In de Zeeuwse Concertzaal werd
de Wolken Atlas uitgevoerd, een
muzikale vertaling van de gelijkna
mige, internationale bestseller van
Mitchell uit 2004. Zes componis
ten uit Zeeland of met Zeeuwse
achtergronden, die zich hebben
verenigd in de Zeeuwse School,
hebben korte composities geschre
ven, geïnspireerd op het boek. In
de roman is eveneens sprake van
een (denkbeeldige) compositie, ge
schreven voor een sextet. De mu
ziek werd uitgevoerd door zes le
den van het ensemble Nieuw Am
sterdams Peil.
De composities werden gespeeld
volgens dezelfde, zo kenmerkende
structuur van het boek. Dat be
staat uit zes min of meer afzonder
lijke verhalen, die telkens ongeveer
halverwege abrupt worden afge
broken. Na het zesde, complete
'Het was niet alleen
ontroerend, maar ook een
intellectueel genoegen'
verhaal, volgen in omgekeerde
volgorde de resterende delen van
de andere verhalen.
De muzikale transformatie van
het boek oogstte in de concertzaal
bewondering en waardering. De
stijlen van de zes componisten
-initiatiefnemer Dies le Due, Chris
tian Blaha, Douwe Eisenga, Wiek
Hij mans, Daan Manneke en Jorrit
Tamminga - lopen soms zeer uit
een en de opzet van Wolken Atlas
biedt ook alle ruimte voor die ver
scheidenheid. Het project is daar
mee tegelijk een bewijs van de
breedte en rijkdom van de Zeeuw
se toonkunst. De uitvoering van
het ensemble en de videobeelden
van kunstenares Bianca Runge
-snel voorbijtrekkende fabrieks-
rook met dezelfde dynamiek als
wolken-zorgden tegelijk ook voor
een eenheid.
David Mitchell vond het Zeeuwse
initiatief zo bijzonder, dat hij graag
naar Nederland kwam om de pre
mière bij te wonen. Zeeland heeft
momenteel toch al zijn bijzondere
aandacht, omdat het raamwerk
van zijn volgende roman in Mid
delburg is gesitueerd. Het boek
moet volgend jaar verschijnen.
Van het concert van gisteravond
zijn opnamen gemaakt. Deze wor
den binnenkort uitgezonden op
Radio 6. Ook is het de bedoeling
dat het concert op cd wordt uitge
bracht.
