hard
Hypotheekmarkt VS door banken verziekt
Leo van der Geest
is André de la Porte
'Uiteindelijk is de beurs de beste voorspeller van een recessie.'
Corné van Zeijl, fondsbeheerder SNS
PZC Donderdag 17 januari 2008 13
De kredietcrisis ontstond
in de zomer van vorig
jaar door de problemen
rond hypotheken in Amerika.
Na 2001 was er sprake van een
opleving van de huizenmarkt in
de VS.
Dat kwam onder meer doordat
de Federal Reserve (het Ameri
kaanse stelsel van centrale ban
ken) de officiële rente in een
aantal stappen sterk verlaagde.
Leningen, zoals hypotheken,
werden daardoor goedkoper.
De ontwikkeling van nieuwe hy-
potheekvormen droeg ook bij
aan de huizenverkoop. Een van
de grootste veranderingen was
dat ook aan mensen die in het
verleden slecht hun schulden af
losten hypotheken werden ver
strekt. En daarmee werd het
woord subprime een begrip.
Schuldenaren met een slechte
reputatie wat betreft het aflos
sen, worden in Amerika aange
duid als subprime, wat zoveel be
tekent als 'minder dan eerste
klas'.
Aan deze mensen die de lasten
van een eigen huis eigenlijk niet
konden dragen, zijn hypothe
ken verkocht. Daarbij waren de
eerste twee jaar vaak een rente
vaste periode. Vorig jaar ont
stonden de problemen doordat
bij veel huizenkopers deze rente
vaste periode afliep. Daardoor
moesten ze lenen tegen een ho
gere rente.
In 2005 bedroeg de hypotheek
rente ongeveer 3,5 procent. Vo
rig jaar moest er 5,5 procent
worden betaald. Dat was een ste
vige verhoging voor mensen die
toch al niet veel te besteden heb
ben. Zij konden dus hun rente
last niet langer betalen.
De subprime-lenders, de finan
ciële instellingen die geld lenen
aan minder kredietwaardige hui
zenkopers, kwamen in de pro
blemen. Deze instellingen vor
men slechts een klein deel van
de markt. Het probleem is ech
ter dat financiële instellingen
die geld hebben geleend aan de
subprime-lenders hun geld of
een deel daarvan niet terugkrij
gen.
De omvang van de crisis is nau
welijks te overzien. Ook al om
dat niemand een compleet
beeld heeft van de transacties
tussen de bancaire instellingen
waarbij leningen aan elkaar wor
den doorverkocht.
In juli vorig jaar lieten de Duit
se banken 1KB en Commerz-
bank weten in de problemen te
komen door de kredietcrisis.
Northern Rock, de grootste hy
potheekverstrekker van
Groot-Brittannië, kwam in sep
tember in liquiditeitsproble
men. De Britse centrale bank
schoot te hulp met een noodle-
ning.
De Nederlandse zakenbank
NIBC zag zijn winst sterk afne
men door de crisis op de Ameri
kaanse hypotheekmarkt. De IJs
landse Kaupthing Bank nam
NIBC over.
Nederland behoort econo-
tot de Europese top. Maar
lies biedt geen garanties. De
economie is door zijn
heid ook heel gevoelig voor in-
tionale ontwikkelingen,
merikaanse banken hebben er
ooitje van gemaakt. Zij heb-
•nverantwoorde leningen ver-
en vervolgens de risico's zoda-
ïrknipt, verpakt en verhan-
niemand er nog enig zicht
:eft. De onzekerheid over de
ng van de kredietcrisis knaagt
lakt banken voorzichtig met
van kredieten. De
koersen dalen, de goedkope
tast de concurrentiepositie
uropese bedrijven aan, de in
Het vertrouwen in de
rlandse economie wordt op
gesteld, maar - zo zullen
lende, Bos, Zalm en in hun
g een groot aantal koffiedik-
denken - alles is beter dan je
put in praten. Dus houden
erin. Niet tegen beter
in, maar omdat zij het ook
'eten.
In september 2007 staan klanten voor de Britse bank Northern Rock om hun geld op te nemen. De beelden uit 1929 en 2007 komen sterk overeen, maar
volgens de meeste deskundigen hoeven we nu niet te vrezen voor een recessie. foto Nick Pringle/National Pictures
Econoom (directeur Nyfer)
„Nee, we stevenen niet af op een re
cessie, maar wel op een groeivertra
ging. Dat kan ook haast niet anders,
want we hebben de laatste jaren een
enorme groei doorgemaakt. We heb
ben de top bereikt en het zal iets min
der snel groeien. Maar een recessie?
Nee. Nederland heeft een gezonde
economie. We zijn niet meer zo afhan
kelijk van de Amerikaanse markt.
Het praten erover is wel gevaarlijk. Als
ik politicus was geweest zou ik er niet
al teveel over zeggen. Als Rutte zegt
dat wij op een recessie afstevenen,
moet hij dat onderbouwen met onder
liggende cijfers. Dat kan hij niet echt,
tenminste ik heb nog geen tekenen
van een dreigende crisis gezien. Het
gaat goed in Nederland en de komen
de twee jaar zien er gunstig uit. Het
vertrouwen van de consument is het
belangrijkste voor de economie. De
beurs is een goede voorspeller van
dreigende recessies, maar de beurs
heeft ook de neiging om te overdrij
ven. Als het slecht gaat, gaat het in
eens drie keer zo slecht. Als het goed
gaat, drie keer zo goed. De pieken zijn
er veel hoger dan op basis van de eco
nomie gerechtvaardigd is."
niging Eigen Huis
huizenbezitter on-
It nauwelijks gevolgen van de
De crisis is in Amerika be-
i met hypotheken en is later
naar consumptieve kredie-
lar het Amerikaanse systeem is
met het Nederland-
ins worden geen hypotheken
aan mensen die niet krediet-
zijn. Het is wel zo dat banken
de kredietcrisis minder
wen. Daardoor is de risico-op-
uit te lenen geld gestegen
stijgt de hypotheekrente,
is dat de hypotheek
rente nu licht zal gaan dalen. Als de
Amerikaanse centrale bank de rente
verlaagt werkt dat door. Sommigen
zeggen dat de hypotheekrente specta
culair gaat dalen, maar dat denk ik
niet. Het historisch gemiddelde van
de hypotheekrente is 6 procent, en
daar zitten we nu onder. Een jaar gele
den was de hypotheekrente 4,5 pro
cent en nu 5,5. Het effect van die stij
ging is niet groot, want hoe meer ren
te je betaalt hoe meer rente-aftrek je
krijgt. Het systeem van hypotheek
rente-aftrek heeft een dempend ef
fect."
