Buitengebied
Insecten veroveren vlieger
hun nieuwe duinreservatei
Waarom vieren we Valentijnsdag?
30 Dinsdag 15 januari 2008 PZC
Begin 2005 is een afgra
ving in de duinen bij
Klein Valkenisse inge
richt tot wilde bijen- en
graafwespenreservaat.
Het succes van deze
Walcherse Bijenkuil is
dermate groot, dat in
graafwespen, maar om veel meer
dieren. Zoals vlinders, sprinkha
nen, libellen, zweefvliegen en ook
hagedissen. En die zijn weer voed
selbron voor vogels.
Insectenonderzoeker Anton Baai-
jens voert het reservatenproject
voor Staatsbosbeheer uit. Hij vindt
het een goede zaak. „Het heet bij
enreservaten, maar het is eigenlijk
natuurherstel wat je doet. Dieren
van insecten tot en met zoogdie
ren profiteren ervan, en ook plan
ten. Je legt de reservaten aan op
een kruispunt van biotopen. Bin-
nenduin, bos, stuifzand - het raakt
elkaar op die plek."
Er zijn enkele voorwaarden waar
aan een plek moet voldoen. Baai-
jens noemt een goed microklimaat
(luchtvochtigheid, warmte, met
name vroeg in het voorjaar), vol
doende voedselaanbod (nectar en
stuifmeel) en nestgelegenheid (stei
le, warme kanten). „Hoogtever
schil en stukjes grasland zijn
ook erg belangrijk."
Dat het natuurherstel noodza
kelijk is, heeft een oorzaak, vertel
len De Keuning en zijn collega
René van Loo. Vroeger waren in
de duinen de omstandigheden
voor insecten en zoogdie
ren van nature op or
de. „Duinen stoven,
je had minder
luchtvervuiling.
Langzamer
hand zijn ze
dichtgegroeid.
Stuifzandgebie-
den en graslanden
verdwijnen, struweel
gaat overheersen. Met de re
servaten herscheppen we de om
standigheden van vroeger." Meer
open duingebied derhalve.
Bij de aanleg van de Walcherse Bij
enkuil bij Klein Valkenisse is een
oude afgraving schoongemaakt en
is de voedselrijke toplaag afge
schraapt. Over de resultaten is
Baaijens razend enthousiast. „Die
zijn boven verwachting, we had
den niet gedacht dat het zo goed
zou gaan." Er werden dertien be
dreigde soorten waargenomen
(acht wilde bijen, drie dagvlinders
en twee sprinkhanen). De zweef
vliegen die de kuil aandoen zijn
voor Zeeland bijzonder.
„Kennelijk zaten veel soorten toch
nog in de buurt, want ze kwamen
onmiddellijk op de kuil af', consta
teert Van Loo. De Keuning heeft
het over een 'hoog rendement'.
Vanwege het succes is de kuil afge
lopen jaar vergroot. En er is beslo
ten op andere plaatsen ook van
dergelijke reservaten aan te leggen:
bij Dishoek, op de Piet bij Arne-
muiden, de Schotsman aan het
Veetse Meer, Berkenbosch in Oost-
kapelle en drie stuks in de Maire
op Schouwen. Bij een aantal ko
men informatieborden.
Buntgras groeit op stuifzand: de hei
vlinder legt er eitjes op.
Kleine parelmoervlinder.
opdracht van Staatsbos
beheer Zeeland langs
de kust nog een aantal
reservaten is gemaakt.
Blauwvleugel-
sprinkhaan.
door Rinus Antonisse
Aanleg van een reservaat
voor wilde bijen en graaf
wespen. Gaat het wel
goed met Staatsbosbe
heer? Wis en waarachtig, verze
kert boswachter Piet de Keuning.
„We willen meer doen aan in
standhouding van bedreigde soor
ten. Hier kunnen we met kleine in
grepen de omstandigheden voor
stuifzandsoorten - die alle op de
rode lijst zijn beland - verbeteren."
Bovendien is het inzicht dat je
v. in een natuurgebied helemaal
niks mag, wat veranderd. Ze
ker als behoud van een zo
groot mogelijke rijkdom aan
planten en dieren, ofwel bio
diversiteit, aan de orde is.
Het gaat in de reservaten
niet alleen om bijen en
Aanbidding der
koningen, Drieko
ningen is op 6 ja
nuari.
Schilderij Collectie
Museum Catha-
rijneconvent.
door Rinus Antonisse
Alle dagen feest. Zo gek als de titel
van het verfilmde boek van Rem-
co Campert aangeeft is het niet.
Maar wanneer alle feestdagen
die in ons land op de kalender staan op
een rij worden gezet, dan zijn het er heel
wat. Bekende en minder bekende, christe
lijke feestdagen en die uit andere religies.
In het boekje Weet wat je viert, Feest!
wordt een overzicht gegeven van de feest
dagen in Nederland en tegelijk staat erbij
wat de betekenis ervan is. Dat is niet over
bodig, want uit onderzoeken blijkt vaak
dat veel mensen niet (precies) weten
waarom iets te vieren valt.
Het Museum Catharijneconvent in
Utrecht zette er een expositie over op en
die is door Anite Haverkamp, Guus van
den Hout en Saskia Waterman vertaald
in het boekje. Sommige feest- en gedenk
dagen vallen steeds op dezelfde datum
(zoals Kerstmis en, 6 januari, Driekonin
gen), andere zijn variabel. Hoe zit het
ook alweer met Pasen (het is niet het
feest van de paashaas) en Pinksteren en
waarom vieren we - steeds uitbundiger -
Kerstmis. Wat is de betekenis van Hemel
vaartsdag (veertig dagen na Pasen). Wat
is Allerheiligen (t november) en wat ge
denken we een dag later op Allerzielen?
En waarom wordt steeds meer reclame
gemaakt voor Valentijnsdag (14 februa
ri)? Natuurlijk omdat er geld mee te ver
dienen valt, maar ook omdat het een
mooie gelegenheid is om bloemen of
kaarten te versturen aan geliefden.
De samenstellers beperken zich niet tot
de algemeen bekende (christelijke) feest
dagen. Ze besteden ook aandacht aan isla
mitische feestdagen, zoals het Offerfeest
(december of januari), Islamitisch Nieuw
jaar (Al Hidzjra, januari of februari) en
Joodse hoogtijdagen, bijvoorbeeld Cha-
noeka (inwijdingsfeest, acht dagen in de
cember). Zo ontstaat een veelkleurig pa
let van onze hedendaagse samenleving.
Weet wat je viert, Feest! Uitgave Waan-
ders, Zwolle, in samenwerking met Mu
seum Catharijneconvent, Utrecht. Prijs 17,95
euro.