Pop uit de polder
Nederpop krijgt een eigen canon
avrcs
12 Zaterdag 12 januari 2008 PZC
Niet Peter Koelewijn maar een single van The Tielman Brothers uit 1958
markeert het begin van de Nederpop, zegt kenner Jan van der Plas. Vijftig
jaar Nederpop. Dat verdient een themajaar. En een discussie over wat de
hoogtepunten uit die periode zijn. Gisteren vond de aftrap plaats tijdens de
popmanifestatie Noorderslag in Groningen.
door Mirjam van den Brand
illustratie Chantal van Wessel
De interviewers twijfe
len even. Pim Kops
van De Dijk vindt
dat jacques Brei op
genomen moet wor
den in de canon van de Nederpop.
Een Belgische artiest, die veelal,
maar niet uitsluitend, in het Frans
zong. Kan dat wel?
Het seminar over vijftig jaar Neder
pop op festival Noorderslag in Gro
ningen is niet het moment daar
lang over te discussiëren, dus voor
uit dan maar. Andere muzikanten
maken het de interviewers minder
moeilijk. Peter Koelewijn noemt
George Kooijmans (Golden Ear
ring), Jerney Kaagman kiest haar
eigen Earth Fire, Def P. van Os
dorp Posse vindt dat Boudewijn
de Groot, Doe Maar en Armand
niet mogen ontbreken.
Het seminar is onderdeel van de af
trap van een jaar lang aandacht
voor vijftig jaar Nederpop. Er is
een speciaal themanummer van
muziektijdschrift OOR, er komt
een Nacht van de Nederpop op tv,
een boek en er komen verza-
mel-cd's op de markt. En dus ook
een canon die eind dit jaar uit vijf
tig 'vensters' moet bestaan.
Dat 2008 het jaar van de Neder
pop is, komt vooral door Jan van
der Plas, popjournalist, samenstel
ler van een tv-serie en schrijver
van een nog te verschijnen boek.
Hij stootte Peter Koelewijn.van
zijn troon. Kom van dat dak af is
niet langer hét begin van de Neder
pop. The Tielman Brothers, met
hun single Rock Little Baby of Mi
ne uit 1958, hebben die positie
overgenomen.
„Dat nummer van Peter Koelewijn
dateert uit i960. Dat vond ik erg
laat. Bill Haley had in 1955 in Ame
rika een hit met Rock around the
Clock, Elvis Presley was hot in de
zomer van 1956. ]e zou verwach
ten dat die muziek er geen jaren
over zou doen om naar Nederland
over te waaien."
In zijn zoektocht stuitte hij op The
Tielman Brothers. „Dit was echte
rock-'n-roll. Vóór die tijd zie je de
Amerikaanse invloed ook wel in
Nederland, maar dat zijn veelal
persiflages. Bijvoorbeeld Willem
wordt wakker van The Butterflies,
een persiflage op Wake up little Su
sie van The Everly Brothers. The
Tielman Brothers waren de eer
sten die niet alleen in vorm rock-
'n-roll maakten, maar ook in inten
tie. Hun optredens waren specta
culair."
De broers Andy, Loulou, Phonton
en Reggy hadden volgens Van der
Plas een voorsprong omdat ze uit
Indonesië kwamen. „Op de Filipij-
nen lag een grote Amerikaanse le
gerbasis. Daar werd de hele dag op
de radio rock-'n-roll gedraaid en
die zender was ook in Indonesië
te ontvangen."
De start van de Nederpop is dus
duidelijk. Maar wat wordt er eigen
lijk onder verstaan? Voor Van der
Plas is ook deze vraag niet zo moei
lijk. Van Peter Koelewijn tot Os
dorp Posse, Anouk, Blof of Within
Temptation, het is allemaal Neder
pop. Voor Van der Plas is er maar
een duidelijke grens: de lichte mu
ziek (zoals Willeke Alberti) en het
levenslied horen er niet bij. „Die
komen voort uit een andere tradi
tie. André Hazes mag heel popu
lair zijn, zijn muziek is geen Neder
pop. Maar gothic, dance of metal
hoort er wel bij."
De taal waarin gezongen wordt,
maakt niet uit. Het onderscheid
tussen levenslied en pop is wel
steeds lastiger. In de jaren '70 en
'80 was het veelal not done om
naar Hazes te luisteren. Nu is dat
anders. Er is waardering, met een
biertje erbij is het best gezellig.
Ook Jan Smit scoort hoog in de
Top 40.
Het succes van de Nederpop kent
golfbewegingen, maar is er vanaf
de jaren '60 wel altijd. In de jaren
'70 kwamen buitenlandse platen
bazen hier 'bandjes kapen', zoals
Shocking Blue en George Baker.
T-Set, Golden Earring, Earth 8c Fi
re, Mouth and McNeal waren po
pulair. In de jaren '80 doen Doe
Maar, Het Goede Doel, Toontje La
ger en andere Nederlandstalige
bands het goed.
Volgens Ernst Jansz van Doe Maar,
was zijn band daarin het breek
ijzer. „Daarvoor was Nederlandsta
lig voor de meesten echt not done.
Daarna leek iedereen het opeens
heerlijk te vinden."
Popmuziek weerspiegelt zijn tijd,
stelt Van der Plas. Van idealisme is
muziek steeds meer veranderd in
het uitdrukken van de eigen identi
teit. „In de beattijd had men het
idee een nieuwe beweging te zijn,
voorloper van een betere wereld.
En die beweging had een voertaal:
Engels. Dat idee is helemaal ver
dwenen. Nederlandstalige muziek
heeft een steeds groter aandeel ge
kregen. En kijk maar naar alle
bands die in dialect zingen."
Nu trekken Nederlandse dj's we
reldwijd volle stadions en zijn Mar
co Borsato en Blof populair. Er is
eigenlijk maar één moment ge
weest dat Nederpop een trage
dood leek te sterven, zegt Van der
Plas. „Net voor het succes van Doe
Maar, dus begin jaren '80. Je had
Brood gehad, Gruppo Sportivo.
De optredens waren op podia van
het jongerenwerk. Dat circuit zak
te in elkaar. Pas toen de overheid
poppodia ging subsidiëren en er
dus weer plaatsen waren waar
bands zich konden presenteren,
trok het aan. Sindsdien is de Ne
derpop altijd wel populair ge
weest. Naast de steeds opkomende
nieuwe stromingen zijn er constan
ten als De Dijk."
1
In de canon van de Nederlandse pop
muziek moeten eind dit jaar de vijftig
voornaamste gebeurtenissen in vijftig
jaar Nederpop een plaats krijgen. Hoe
de canon eruit komt te zien, bepaalt
het publiek. De gisteren op Noorder
slag gepresenteerde variant bevat nog
slechts 25 vensters, de komende maan
den zal dat aantal worden uitgebreid.
Het publiek kan ook zelf onderwerpen
en gebeurtenissen aandragen. Uiteinde
lijk zal via een stemming worden be-
paald wat de definitieve canon van de
Nederlandse popmuziek wordt. Sug
gesties kunnen worden gemaild naar
de de initiatiefnemers:
50jaarnederpop@npi.nl.
1958: Rock Little Baby Of Mine van The
Tielman Brothers komt uit: de eerste
Nederlandse
rock-'n-roll-sin-
gle. Andy, Lou-
lou, Phonton en
Reggy maken
ook indruk met r
wervelende li- j
ve-shows.
It
1965: Eerste
nummer van Hit
week (Brian Jones
op voorkant) is
een nieuw jonge
renblad dat mikt
op popunder-
ground. Ook aan
dacht voor mode
en seks.
1966: Den Haag
groeit uit tot dé
beatstad en telt
2000 bands waar
onder The
Golden Earrings,
The Motions en
Q65.
v&T'
1968: The Cats
uit Volendam
scoren met Lea
hun eerste num
mer 1 -hit. De
herkenbare pa
lingsound is gebo
ren die door veel
groepen zal worden vertolkt. Volen
dam wijdt er zelfs een museum aan.
1970: Met het
Kralingenfestival
in Rotterdam
krijgt Neder-
land zijn eigen
Woodstock. CCC Inc. is de enige Ne
derlandse act op hoofdpodium. Een
monument (foto) herinnert aan festijn.
1970: In septem
ber is de eerste
uitzending van
TopPop, met Ad
Visser als presen
tator. Het blijft
achttien jaar be
staan en wordt
in 2000 verkozen tot televisieprogram
ma van de afgelopen eeuw.
1970: Shocking
Blue belandt in
de VS op num
mer 1 met het
nummer Venus,
de eerste Neder
landse plaat die
zover komt.
1979: In jeugd
honk Oktopus in
Amsterdam ont
staat de ultra-be
weging: alle gang
bare popregels
gaan in deze 'ar
ty' no-wave stro
ming overboord. Minny Pops (foto)
vormt een van de bekendste groepen.
The Stocking Blue
1980: Anton Cor-
bijn breekt door
als internationaal
vermaard popfo
tograaf. Hij ont
wikkelt zich tot
een 'fotograaf
van de sterren'.
>x .r-\
1959: Peter Koe
lewijn maakt eer
ste rockklassie-
ker Kom van dat
dak af. Mede
dankzij het radio
programma Tijd
Voor Teenagers
wordt het in 1960 een nummer 1 -hit.
1966: Het Drent
se Grollo wordt
in een klap be
roemd door
Cuby Blizzards,
Neerlands eerste
bluesgroep met
Harry Muskee en
Eelco Gelling als grote voormannen.
1973: Golden
Earring breekt in
ternationaal
door met Radar
Love, volgens
sommigen de ul
tieme roadsong.
Zelfs het orkest
van James Last covert het nummer.
1977: Punk be
reikt vanuit het
Verenigd Konink
rijk ook de pol
der. Bands als Ivy
Green en The Ex
(zie foto) zijn het
boegbeeld van
deze Hollandse do-it-yourself cultuur.
