teit met de zwakkere
'Het probleem is echt niet ontstaan doordat wij bij poorten van huizen van bewaring met een confettikanon
visitekaartjes afschieten. Wij doen niet aan acquisitie."
Bert Brands, Vereniging Sociale Advocatuur Nederland
PZC Vrijdag 11 januari 2008 1 3
'Pro deo' advocaat krijgt 103 euro per uur
Hoewel een advocaat in de sociale advocatuur in de volks
mond 'pro deo' (voor God) zaken doet, staat er wel dege
lijk een vergoeding tegenover. Die bestaat (meestal) uit
een inkomensafhankelijke eigen bijdrage van de cliënt en
een aanvullende vergoeding door de overheid.
Advocaten in de sociale advocatuur krijgen een vaste ver
goeding voor een zaak. Dat werkt volgens een puntensys
teem waarbij 10 punten bijvoorbeeld voor 10 keer het
uurtarief van 103 euro staan. Werkt een advocaat sneller
- bijvoorbeeld omdat hij gespecialiseerd is - dan mag hij
volgens de Raad voor Rechtsbijstand het verschil in zijn ei
gen zak steken.
Maakt een advocaat méér uren, dan heeft hij of zij in prin
cipe pech. Pas als een zaak het aantal punten dat er voor
staat met een factor drie overschrijdt, kan een advocaat
een toeslag aanvragen. Dat moet voor de afloop gebeu
ren; advocaten moeten dan aantonen waar de overschrij
ding door komt. Als de Raad voor Rechtsbijstand (die er
voor moet zorgen dat mensen met een laag inkomen
toch rechtsbijstand krijgen) die aanvraag goedkeurt,
wordt het werkelijke aantal uren vergoed. Ook hier geldt
dan 103 euro per uur.
Nederland telt ongeveer 14.000 advocaten. Volgens de
Raad voor Rechtsbijstand doet ongeveer 60 procent van
hen mee in de sociale advocatuur. De Vereniging Sociale
Advocatuur Nederland houdt het op 5500 tot 6000 advo
caten, van wie er ongeveer 1000 voornamelijk 'sociale' za
ken doen; de rest heeft een zogeheten 'gemengde prak
tijk'.
Volgens de Raad voor Rechtsbijstand is de animo bij advo
caten momenteel nog voldoende. Voor klanten met een
psychiatrisch probleem (die krachtens de Wet Bijzondere
Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen recht op een
advocaat hebben) zou er een wachtlijst voor advocaten
zijn.
Advocaten hoeven niet zelf actief op zoek te gaan naar
klanten: die komen vaak via het Juridisch Loket, waarvan
er dertig zijn. Ook het declaratiesysteem is eenvoudiger.
Er zijn in Nederland vijf Raden voor Rechtsbijstand: in Am
sterdam, Arnhem, Leeuwarden, Den Bosch en Den Haag.
Zij gaan eind dit of begin volgend jaar fuseren. De stand
plaats voor de centrale raad is Utrecht.
k- Niet alleen de mindere goden maar ook topadvocaten
doen mee aan de sociale advocatuur, zeker als het gaat
om mega-strafzaken. Ondanks het lagere tarief kan het
voor hen om publicitaire redenen of vanwege hun per
soonlijke sociale bewogenheid aantrekkelijk zijn.
de macht van de werkge-
er, de verhuurder. En de lat werd
estijds hoog gelegd. Behalve idealis-
ie werd er ook gestreefd naar hoge
waliteit. Individuele zaken werden
Is het kon grootschalig, landelijk
angepakt. We probeerden soms
ok achterliggende structuren aan
pakken. En te lobbyen voor bete-
regels."
de kwaliteit hoog was, zie je vol-
De Roos ook terug aan de
die zijn collega's van het
eerste uur later innamen. „Er zijn er
bij die rechter zijn geworden. Ikzelf
koos voor de wetenschap."
De sociale advocatuur kende daarna
een bloeiperiode - 'ook door een
aantal verhogingen van toeslagen' -
maar in de jaren negentig begon
nen - 'mede doordat het econo
misch minder ging' - steeds meer
advocaten hun belangstelling te ver
liezen.
Nu staat de sociale advocatuur zelfs
onder druk door de volgens de ad
vocaten te karige overheidsvergoe-
dingen.
Ook De Roos neemt de ontwikke
ling waar dat het vak van sociaal ad
vocaat steeds minder wordt beoe
fend. „Echte specialisten kiezen
makkelijker voor iets lucratievere za
ken. Niet omdat ze niet sociaal zijn,
maar de schoorsteen moet ook ro
ken. Als mensen die weinig geld
hebben, straks steeds moeilijker een
gespecialiseerde advocaat kunnen
vinden, heb je een probleem."
Eigen bijdrage gesubsidieerde rechtsbijstand
Sinds 1 januari 2008 gelden de volgende inkomensgrenzen en eigen bijdragen
voor gesubsidieerde rechtsbijstand door een advocaat. Wie teveel eigen vermogen
heeft (box 3) krijgt geen vergoeding. Er wordt
gekeken naar de fiscale gegevens van 2006.
Fiscaal jaarinkomen
gehuwden,
samenwonenden
of éénoudergezinnen
t/m€ 22.500
€22.501 -€23.300
€23.301 -€24.600
€24.601 -€27.300
€27.301 -€32.400
Fiscaal jaarinkomen
alleenstaande
t/m€ 16.200
€16.201 - €16.700
€16.701 - €17.500
€17.501 - €19.300
€19.301 -€22.900
Eigen bijdrage
€94,-
€148,-
€255,-
€449,-
705,-
infographic. JD bron: Ministerie van Justitie
