Natuurherstel ontstijgt Westerschelde
PZC Vrijdag 11 januari 2008 1 1
TE CAST
Marten Hemminga
(directeur Stichting Het Zeeuwse
Landschap)
Natuurherstel in de
Westerschelde is een
noodzaak, die voort
vloeit uit de vaststel
ling dat de natuurlij
ke waarden van het gebied sterk
zijn achteruit gegaan in de afgelo
pen decennia. Die noodzaak tot
natuurherstel komt nog nadrukke
lijker naar voren als we verder kij
ken dan de Westerschelde alleen.
De Westerschelde is het enige ri-
viermondingsgebied (estuarium)
dat nog resteert in Zuidwest-Ne
derland na de aanleg van de delta
werken. Haringvliet, Grevelingen,
Oosterschelde, ze hebben alle op
gehouden te bestaan als estua
rium.
Ook in breder Europees verband
zijn talloze estuaria door inpol
deringen, kanalisaties, de aanleg
van havens, en dergelijke, sterk
aangetast. Kortom, estuaria staan
in ons deel van de wereld sterk on
der druk, en er bestaat echt een
noodzaak voor bescherming en
herstel van deze gebieden. Wij
moeten ons absoluut bekomme
ren om de kap van tropische regen
wouden, maar tegelijk onze eigen
topnatuur niet vergeten!
Het Zeeuwse Landschap, de be-
Marten Hemminga
langrijkste natuurbeherende orga
nisatie in het Westerscheldege-
bied, beschouwt het vanzelfspre
kend als zijn taak om op te komen
voor het natuurbelang van de Wes
terschelde. Maar daarmee is niet
gezegd dat wij (en gelieerde organi
saties als de ZMF) fervente ontpol-
deraars zijn, die niets liever doen
dan landbouwgrond onder water
zetten. Bij de opstelling van het zo
geheten Zeeuwse akkoord (dat uit
eindelijk geen akkoord werd) zijn
mede op onze voordracht deelal-
ternatieven voor ontpoldering aan
gedragen.
De tegenstanders van ontpolde
ring zeggen dat ze niet tegen na
tuurherstel zijn, maar tegen de ge
dwongen onteigening van land
bouwgrond. Er zijn ook signalen
en uitspraken die er op wijzen dat
het feitelijke standpunt verder
gaat, namelijk dat er geen hectare
landbouwgrond mag worden opge
offerd voor Westerscheldenatuur.
Illustratief daarvoor is dat de alter
natieven die worden aangedragen
allemaal buitendijks zijn (bijvoor
beeld het afplaggen van Het Ver
dronken Land van Saeftinge). Met
andere woorden, de bestaande na
tuur in de Westerschelde moet
maar de hectares leveren voor uit
breiding en herstel van diezelfde
natuur. Dat klinkt niet alleen als
een raadselachtige opgave, maar
het lijkt mij ook feitelijk een illu
sie.
Naar mijn mening is de huidige
opgave, 6oo hectare nieuwe estua-
riene natuur, onmogelijk te realise
ren zonder dat dit binnendijkse
(landbouw)grond kost. Ik ben er
ook van overtuigd dat het vasthou
den aan het al dan niet verhulde
standpunt dat natuurherstel niet
ten koste van landbouwgrond mag
gaan, Zeeland mogelijkheden voor
innovatieve ontwikkelingen ont
houdt.
Wat op dit moment nodig
is, is niet de zoveelste
zoektocht naar alterna
tieven voor ontpoldering. Dat is al
genoeg geprobeerd. Nodig is een
zoektocht naar natuurherstelpro-
jecten waar andere maatschappelij
ke belangen aan gekoppeld zijn. Of
die projecten al of niet met ontpol
dering gepaard gaan is dan van se
cundair belang.
Laat ik een voorbeeld geven: het
plan Waterdunen, waarin kustver-
sterking, recreatie en aanleg van
een zout, met de Westerschelde
verbonden natuurgebied, aan el
kaar gekoppeld zijn. De maatschap
pelijke kosten-baten analyse die is
uitgevoerd laat zien dat dit project
een forse, en blijvende bijdrage zal
leveren aan de economische vitali
teit van West-Zeeuws-Vlaanderen.
Door de natuurbeschermers is Wa
terdunen tijdens de besprekingen
rond het Zeeuws akkoord naar vo
ren geschoven als een deelproject
voor het Westerschelde-natuurher-
stelprogramma. Is in alle redelijk
heid vol te houden dat het plan
Waterdunen geen goed plan voor
Zeeland is?
'Is het vol te houden dat het
plan Waterdunen niet goed
is voor Zeeland?'
En laten we de koe maar bij de ho
rens vatten: ook het ontpolderen
van de Hedwigepolder kan met
meer belangen verbonden worden
dan natuurherstel alleen. Net als
bij Waterdunen valt bij een ge
biedsgerichte benadering in
Oost-Zeeuws-Vlaanderen veel
winst te behalen. Aan de Vlaamse
kant van de grens is de realisatie
van een groot estuarien natuurge
bied dat aansluit op de Hedwige
polder in uitvoering.
In plaats van alleen maar oog te
hebben voor het verlies van land
bouwgrond, is het dus ook moge
lijk het positieve toekomstbeelc
van een grensoverschrijdend na
tuurgebied van internationale bete
kenis uit te werken. Zouden ei
geen ondernemers in de toeris
tische sector zijn die daaraan ge
koppeld mogelijkheden zien?
Dan het veiligheidsbelang. Keer op
keer wordt in de discussie de
Zeeuwse strijd tegen het water aan
gehaald, met alle emoties van
dien. Zeeland moet zich terecht als
geen andere provincie bekomme
ren om haar kustveiligheid. Eerder
al heb ik gewezen op de mogelijk
heid om door de aanleg van schor
buffers natuurontwikkeling en
kustveiligheid met elkaar te verbin
den. Schorbuffers passen in de
steeds nadrukkelijker onderschre
ven visie dat een verbreding van
de kustzone nodig is voor de lange
termijn kustveiligheid.
Zeeland als etalage voor vernieu
wende inrichting van de kustzone
Met de natuurherstelopgave liggen
nü de kansen er. Laat de creativi
teit in Zeeland zich richten op
plannen met een meervoudig be
lang. Met een breed draagvlak kun
nen we dan de verlammende im
passe van het moment achter ons
laten.
uw nieuwe
inS gratis beschermd
boerse
TIJDELIJK GRATIS ALLRÏSKVERZEKERING BIJ EEN NIEUWE PEUGEOT* U hoeft zich geen zorgen te maken om die jaloerse blik van uw buurman,
want als u nu een Peugeot 1007, 207 of 307 aanschaft, is deze met Peugeot Assurance I jaar lang gratis allrisk verzekerd. Kom langs bij de dealer of kijk voor meer
informatie en voorwaarden op www.peugeot.nl
JE VOELT JE LEKKERDER IN EEN PEUGEOT.
GOES, PTA Goes B.V., Pearyweg I I(01 13) 22 06 20
TERNEUZEN, Autobedrijf Wisse B.V., Informaticastraat I(01 15) 69 43 00
VLISSINGEN, PTA Goes B.V., Pres. Rooseveltlaan 768, (01 18) 42 04 20.